πειράω (impf. ἐπείρων, fut. πειράσω с ᾱ — эп. πειρήσω, aor. ἐπείρᾱσα — эп. ἐπείρησα, pf. πεπείρᾱκα; med.: ион. praes. πειρέομαι, impf. ἐπειρώμην — эп. πειρώμην, fut. πειράσομαι — эп. πειρήσομαι, дор. πειρᾱσοῦμαι, aor. ἐπειρασάμην — эп. ἐπειρησάμην и πειρησάμην; pass.: fut. πειραθήσομαι, aor. ἐπειράθην — эп. ἐπειρήθην, pf. πεπείρᾱμαι — эп. πεπείρημαι; adj._verb. πειρᾱτέος) (преимущественно med.)
1) делать попытку, пытаться (~ ἐκβαλεῖν τινα Soph.; μήτε τις πειράτω Hom.): πεπεισμένος πειρῶμαι καὶ τοὺς ἄλλους πείθειν Plat. убедившись сам, я пытаюсь убедить и других; ὅστις ζῆν ἐπιθυμεῖ, πειράσθω νικᾶν Xen. кто хочет жить, пусть попытается победить;
2) подвергать испытанию, испытывать, пробовать: ὣς ἄρ᾽ ἔφη, πόσιος πειρωμένη Hom. так сказала (Пенелопа), чтобы испытать мужа; ~ τινα ἐπί τινα Plut. испытывать чьё-л. отношение к кому-л.; πειράσαντες ἀλλήλων Thuc. прощупывая (боем) друг друга; ἐπειρῶντο κατὰ τὸ ἰσχυρὸν ἀλλήλων Her. (персы и мидяне) померились своими силами; ἐπειρήσαντο πόδεσσιν Hom. они испытали себя в беге; πειρᾶσθαι χειρῶν καὶ σθένεος Hom. испытать силу своих рук; ἀέθλου πειρᾶσθαι Hom. попытать счастья в состязании; ~ πάντα Plut. испробовать все средства; πειρηθῆναι ἐν ἔντεσι Hom. примерять на себе доспехи; οὐ δέ τί πω μύθοισι πεπείρημαι πυκινοῖσιν Hom. я ещё не опытен в разумных речах; πειρώμεθα, εἰ ἄρα τι λέγεις Plat. посмотрим, говоришь ли ты дело;
3) пытаться захватить (χωρίου Thuc.; τῆς πόλιος Her.): ἔργῳ πειρᾶσθαι τοῦ τείχους Thuc. пытаться штурмовать стену;
4) соблазнять, совращать (γυναῖκα Arph.; τὴν παιδίσκην Lys.; πειραθεὶς ὑπό τινος Thuc.);
5) изведать, узнавать (по опыту), убеждаться (ἕκαστα Hom.): ὁϊστοί, τῶν τάχ᾽ ἔμελλον πειρήσεσθαι Hom. стрелы, (силу) которых им предстояло вскоре изведать на себе; πεπειραμένος οἶδα Xen. я знаю по опыту; πειρώμενος ἀνδρὸς ἀγαθοῦ Plut. убедившись, что это человек порядочный.