κέρας τό (gen. κέρᾱτος — эп. κέρᾰος, ион. κέρεος, атт. κέρως; dat. κέρᾱτι — эп. κέραϊ, ион. κέρεϊ, атт. κέρᾳ; dual.: nom. и acc. κέρᾱτε, κέρᾶε — эп. κέρᾱ; gen. и dat. κεράτοιν, κεράοιν и κερῷν; pl.: nom. κέρᾱτα, κέρᾰα — эп. κέρᾱ, gen. κεράτων, κεράων и κερῶν, dat. κέρᾱσι, κεράεσσι; в эп. формах — ᾰ, в атт. трёхсложных — ᾱ)
1) рог (βοός Hom.; ταύρειον Soph.): κόλοβος ἀγέλη κεράτων Plat. безрогое стадо; ταῦρος εἰς ~ θυμούμενος Eur. бодливый бык; как символ мощи ~ σωτηρίας NT рог спасения, т._е. могучий оплот;
2) рог, вещество рога (αἱ μὲν — sc. πύλαι — κεράεσσι τετεύχαται, αἱ δ᾽ ἐλέφαντι Hom.);
3) роговой лук (τοξότης κέρᾳ ἀγλαός Hom.);
4) роговая втулка (для защиты рыболовной лесы), т._е. удочка (ὅτε ἁλιεὺς ἐς πόντον προΐησι βοὸς κέρας Hom.);
5) рогообразныи брусок, «рог» (λύρας Soph.);
6) роговой выступ (τέσσαρα κέρατα τοῦ θυσιαστηρίου NT);
7) рог (служивший сосудом для питья) (κέρατα οἴνου Xen.; ἐξ ἀργυρέων κεράτων πίνειν Pind.);
8) рог, рожок (духовой инструмент) (ἐπειδὰν σημήνη τῷ κέρατι Xen.; αὐλεῖν τῷ κέρατι Luc.);
9) ответвление, рукав (Ὠκεανοῦ Hes.; Νείλου Pind.): τὸ Μενδήσιον ~ Thuc. Мендесский рукав (Нила);
10) воен., мор. крыло, фланг (δεξιόν, λαιόν Eur.): κατὰ ~ ἐπιπίπτειν Xen. (προσβάλλειν Thuc.; συμπίπτειν Polyb.) и πρὸς τὸ ~ προσάγειν Xen. атаковать во фланг; κατὰ τὸ εὐώνυμον τῶν Ἑλλήνων ~ εἶναι Xen. оказаться против левого фланга греков; ἀναπτύσσειν τὸ ~ Xen. отвести назад фланг; κατὰ ~ ἄγειν Xen. двигаться фланговым маршем; ἐκ κέρατος εἰς φάλαγγα καταστῆσαι Xen. перестроиться из походной колонны в боевой порядок; κατὰ μίαν ἐπὶ κέρως παραπλέοντες Thuc. (афинские корабли), проплывающие по одному в кильватерной колонне;
11) вершина (τοῦ ὄρους Xen.);
12) роговой наконечник (τοῦ καλάμου Anth.);
13) membrum virile Anth.;
14) рея Luc.: ~ ἱστῷ κυρτοῦται Anth. рея гнётся на мачте;
15) клешня (τοῦ ἀστακοῦ Arst.);
16) щупальце (τοῦ σκώληκος Arst.);
17) Luc., Sext. = κερατίνης.