δόρυ, δόρατος, эп. ион. δούρατος и δουρός, поэт. δορός τό (dat. δόρατι, δούρατι, δουρί, δορί и δόρει; dual. δοῦρε; pl.: nom. δόρατα, δούρατα, δοῦρα и δόρη, gen. δοράτων и δούρων, dat. δόρασι, δούρασι и δούρεσσι)
1) дерево (sc. φοίνικος ἔρνος Hom.);
2) брус, балка, доска или древесина (δοῦρ᾽ ἐλάτης Hom.; δούραθ᾽ ἁμάξης Hes.): κοῖλον ~ Hom. = δουράτεος ἵππος; ~ νηϊον, νήϊα δοῦρα, δοῦρα νεῶν и δοῦρα Hom. корабельный лес;
3) судно, корабль (~ γομφόδετος Aesch. и ποντοπόρον Soph.): ~ ἰθύνειν ἐπί τι Aesch. и εὐθύνειν ἔς τι Eur. направлять корабль на (во) что-л.;
4) шест, древко (μείλινον Hom.; δόρατα ἐκ δέρματος τοῦ ἵππου τοῦ ποταμίου Arst.; ἀετὸς χρυσοῦς ἐπὶ δόρατος Xen.): τὸ λελογχωμένον ~ Arst. снабжённое наконечником древко;
5) (царский) жезл, скипетр (λαὸν εὐθύνειν δορί Eur.);
6) копьё (χάλκεον Hom.; δορὸς λόγχα Eur.; μετὰ ἀσπίδος καὶ δόρατος τὰς πομπὰς ποιεῖν Thuc.): ἐς δορὸς τάξιν μολεῖν Eur. и εἰς ~ ἀφικνεῖσθαι Xen. перейти к бою на копьях; ἐπὶ, παρὰ и εἰς ~ Xen. в сторону копья, т._е. направо (ср. ἐς ἀσπίδα налево); ἀπὸ τῶν εὐωνύμων ἐπὶ ~ Polyb. слева направо; τὴν ἐμβολὴν ἐκ δόρατος ποιεῖσθαι Polyb. атаковать справа;
7) бой, сражение, тж. война: δορὶ κτήσασθαι Hom. или ἑλεῖν Thuc. взять с бою, захватить на войне, завоевать; καὶ τὸ ~ καὶ τὸ κηρύκειον πέμπειν Polyb. предложить выбор между войной и мирными переговорами;
8) вооружённые силы, войско (ξύμμαχον ~ Aesch.): ἐν τροπῇ δορός Soph. когда войску (было) нанесено поражение.