Латинский текст
HUMBERTUS, Dei gratia cardinalis episcopus sanctae romanae Ecclesiae; PETRUS Amallitanorum archiepiscopus; FRIDERICUS, diaconus et cancellarius, omnibus catholicae Ecclesiae filiis.
Sancta et Romana prima et apostolica sedes ad quam tanquam ad caput sollicitudo omnium [Col. 1002D] Ecclesiarum specialius pertinet, ecclesiasticae pacis [Col. 1003A] et utilitatis gratia ad hanc regiam urbem nos apocrisarios suos facere dignata est, ut juxta quod scriptum est, descenderemus et videremus utrum opere completus sit clamor, qui sine intermissione ex tanta urbe conscendit ad ejus aures, aut si non est ita, ut sciret. Quamobrem cognoscant ante omnia gloriosi imperatores, clerus, senatus et populus hujus Constantinopolitanae urbis, et omnis Ecclesiae catholica nos hic persensisse magnum unde vehementer in Domino gaudemus bonum, et maximum unde miserabiliter contristamur, malum. Nam quantum ad calumnas imperii et honoratos ejus cives sapientes Christianissima et orthodoxa est civitas. Quantum autem ad Michaelem abusive dictum patriarcham, et ejus stultitiae fautores, nimia [Col. 1003B] zizania haereseon quotidie seminantur in medio ejus. Quia sicut Simoniaci donum Dei vendunt; sicut Valesii hospites suos castrant, et non solum ad clericatum sed insuper ad episcopatum promovent; sicut Ariani rebaptizant in nomine sanctae Trinitatis baptizatos, et maxime Latinos; sicut Donatistae affirmant, excepta Graecorum Ecclesia, Ecclesiam Christi et verum sacrificium atque baptismum ex toto mundo periisse; sicut Nicolaitae carnales nuptias concedunt et defendunt sacri altaris ministris; sicut Severiani maledictam dicunt legem Moysis; sicut Pneumatomachi vel Theumachi absciderunt a symbolo Spiritus sancti processionem a Filio; sicut Manichaei inter alia, quodlibet fermentatum [Col. 1003C] fatentur animatum esse; sicut Nazareni carnalem Judaeorum munditiam adeo servant, ut parvulos morientes ante octavum a nativitate diem baptizari contradicant, et mulieres in menstruo vel in partu periclitantes communicari, vel si paganae fuerint baptizari prohibeant, et capillos capitis ac barbae nutrientes eos qui comam tondent, et secundum institutionem Romanae Ecclesiae barbas radunt, in communione non recipiant. Pro quibus erroribus et aliis pluribus factis suis, ipse Michael litteris [Col. 1004A] domini nostri papae Leonis admonitus resipiscere contempsit. Insuper nobis nuntiis illius, causa tantorum malorum rationabiliter reprimere volentibus, praesentiam suam et colloquium denegavit, et Ecclesias ad missas agendum interdixit, sicut et prius Latinorum Ecclesias clauserat, et eos azymitas vocans, verbis et factis ubique persecutus fuerat: in tantum, ut in filiis suis anathematizasset sedem apostolicam, contra quam se adhuc scribit oecumenicum patriarcham. Unde nos quidem sanctae primae apostolicae sedis inauditam contumeliam et injuriam non ferentes, catholicamque fidem subrui multis modis attendentes, auctoritate sanctae et individuae Trinitatis atque apostolicae sedis, cujus legatione fungimur, et cunctorum orthodoxorum Patrum ex [Col. 1004B] conciliis septem atque totius Ecclesiae catholicae anathemati, quod noster reverendissimus papa itidem Michaeli et suis sequacibus, nisi resipiscerent, denuntiavit, ita subscribimus.
Michael abusivus patriarcha neophytus, et solo humano timore habitum monachorum adeptus, nunc etiam criminibus pessimis diffamatus, atque cum eo Leo Acridanus episcopus dictus, et sacellarius ipsius Michaelis, Constantinus, qui Latinorum sacrificium profanis conculcavit pedibus et omnes sequaces eorum in praefatis erroribus et praesumptionibus, sint anathema Maranatha, cum Simoniacis, Vallesiis, Arianis, Donatistis, Nicolaitis, Severianis, Pneumatomachis et Manichaeis, et Nazarenis, et cum omnibus haereticis, imo cum diabolo et angelis ejus, [Col. 1004C] nisi forte resipuerint. Amen, amen, amen.
*
Quicunque fidei sanctae Romanae et apostolicae sedis ejusque sacrificio pertinaciter contradixerit, sit anathema, Maranatha, nec habeatur Christianus Catholicus, sed prozymita (qui azymis in sacrifitio uti respuunt) haereticus, fiat, fiat, fiat.
(PL 143, col. 1001–1004. См. Также: Acta et Scripta Quae de Controversiis Ecclesiae Graecae et Latinae Saeculo Undecimo Composita Extant, Leipzig &Marburg 1861, Documents VIII-X, pp. 150-154) (Source)
Русский перевод для ознакомления
HUMBERTUS, Dei gratia cardinalis episcopus sanctae romanae Ecclesiae; PETRUS Amallitanorum archiepiscopus; FRIDERICUS, diaconus et cancellarius, omnibus catholicae Ecclesiae filiis.
Гумберт, кардинал-епископ Святой Римской Церкви по милости Божией; Пётр, архиепископ Амальфитанский; Фридрих, диакон и канцлер — всем чадам Католической Церкви.
Sancta et Romana prima et apostolica sedes ad quam tanquam ad caput sollicitudo omnium [Col. 1002D] Ecclesiarum specialius pertinet, ecclesiasticae pacis [Col. 1003A] et utilitatis gratia ad hanc regiam urbem nos apocrisarios suos facere dignata est, ut juxta quod scriptum est, descenderemus et videremus utrum opere completus sit clamor, qui sine intermissione ex tanta urbe conscendit ad ejus aures, aut si non est ita, ut sciret.
Святейший и первый Римский Апостольский Престол, к которому, как к главе, особо относится попечение о всех Церквах, ради церковного мира и пользы удостоил нас, своих апокрисиариев, прибыть в сей царственный град, дабы, согласно Писанию, "сойти и увидеть", соответствует ли истине вопль, непрестанно восходящий к его слуху от сего великого города, или же нет, дабы он мог знать.
Quamobrem cognoscant ante omnia gloriosi imperatores, clerus, senatus et populus hujus Constantinopolitanae urbis, et omnis Ecclesiae catholica nos hic persensisse magnum unde vehementer in Domino gaudemus bonum, et maximum unde miserabiliter contristamur, malum.
Посему да ведают прежде всего славные императоры, клир, сенат и народ сего Константинопольского града, а также вся Католическая Церковь, что мы обрели здесь великое благо, о котором радуемся в Господе, и величайшее зло, о котором скорбим в сокрушении.
Nam quantum ad calumnas imperii et honoratos ejus cives sapientes Christianissima et orthodoxa est civitas. Quantum autem ad Michaelem abusive dictum patriarcham, et ejus stultitiae fautores, nimia [Col. 1003B] zizania haereseon quotidie seminantur in medio ejus.
Ибо в том, что касается обвинений против империи и её почтенных мудрых граждан, сей град — христианнейший и православный. Но в том, что касается Михаила, ложно именуемого патриархом (abusive dictum patriarcham), и поборников его безумия, среди них ежедневно сеется густая плевела ересей (zizania haereseon).
Quia sicut Simoniaci donum Dei vendunt; sicut Valesii hospites suos castrant, et non solum ad clericatum sed insuper ad episcopatum promovent; sicut Ariani rebaptizant in nomine sanctae Trinitatis baptizatos, et maxime Latinos; sicut Donatistae affirmant, excepta Graecorum Ecclesia, Ecclesiam Christi et verum sacrificium atque baptismum ex toto mundo periisse; sicut Nicolaitae carnales nuptias concedunt et defendunt sacri altaris ministris; sicut Severiani maledictam dicunt legem Moysis; sicut Pneumatomachi vel Theumachi absciderunt a symbolo Spiritus sancti processionem a Filio; sicut Manichaei inter alia, quodlibet fermentatum [Col. 1003C] fatentur animatum esse; sicut Nazareni carnalem Judaeorum munditiam adeo servant, ut parvulos morientes ante octavum a nativitate diem baptizari contradicant, et mulieres in menstruo vel in partu periclitantes communicari, vel si paganae fuerint baptizari prohibeant, et capillos capitis ac barbae nutrientes eos qui comam tondent, et secundum institutionem Romanae Ecclesiae barbas radunt, in communione non recipiant.
Ибо они,
подобно симониатам, продают дар Божий;
как валезиане, оскопляют своих гостей и возводят их не только в клир, но и в епископы;
как ариане, перекрещивают крещёных во имя Святой Троицы, особенно латинян;
как донатисты, утверждают, что, кроме Церкви греков, Церковь Христова, истинная жертва и крещение исчезли по всему миру;
как николаиты, разрешают и защищают плотские браки для служителей священного алтаря;
как севериане, называют проклятым закон Моисеев;
как пневматомахи (или "богоборцы"), исключили из Символа веры исхождение Святого Духа от Сына (Spiritus sancti processionem a Filio);
как манихеи, среди прочего, веруют, что всякое квасное (fermentatum) одушевлено;
как назареи, соблюдают плотскую иудейскую чистоту до того, что запрещают крестить младенцев, умирающих до восьмого дня от рождения, не допускают к причастию женщин в менструации или родах, а если те язычницы — запрещают крестить; а тех, кто отращивает волосы на голове и бороде, отлучают от общения, если те стригут волосы и бреют бороды по установлению Римской Церкви.
Pro quibus erroribus et aliis pluribus factis suis, ipse Michael litteris [Col. 1004A] domini nostri papae Leonis admonitus resipiscere contempsit. Insuper nobis nuntiis illius, causa tantorum malorum rationabiliter reprimere volentibus, praesentiam suam et colloquium denegavit, et Ecclesias ad missas agendum interdixit, sicut et prius Latinorum Ecclesias clauserat, et eos azymitas vocans, verbis et factis ubique persecutus fuerat: in tantum, ut in filiis suis anathematizasset sedem apostolicam, contra quam se adhuc scribit oecumenicum patriarcham.
За эти и многие иные заблуждения и деяния сам Михаил, будучи вразумлён посланием нашего господина папы Льва, презрел покаяние. Более того, нам, его посланникам, желавшим разумно устранить столь великие бедствия, он отказал в личной встрече и беседе, запретил совершать литургии в церквях, как и ранее закрыл церкви латинян, повсюду преследуя их словами и делами, называя "опресночниками" (azymitas), — до того, что предал анафеме апостольский престол в лице его чад, против которого и ныне дерзает именоваться "вселенским патриархом" (oecumenicum patriarcham).
Unde nos quidem sanctae primae apostolicae sedis inauditam contumeliam et injuriam non ferentes, catholicamque fidem subrui multis modis attendentes, auctoritate sanctae et individuae Trinitatis atque apostolicae sedis, cujus legatione fungimur, et cunctorum orthodoxorum Patrum ex [Col. 1004B] conciliis septem atque totius Ecclesiae catholicae anathemati, quod noster reverendissimus papa itidem Michaeli et suis sequacibus, nisi resipiscerent, denuntiavit, ita subscribimus.
Посему мы, не стерпев неслыханного бесчестия и оскорбления святого первого апостольского престола и видя, как католическая вера ниспровергается многими способами, властью Святой и Единосущной Троицы и апостольского престола, чьё посольство исполняем, а также всех православных отцов семи соборов и всей Католической Церкви, — подписываем анафему, которую наш достопочтеннейший папа уже провозгласил Михаилу и его последователям, если те не покаются.
Michael abusivus patriarcha neophytus, et solo humano timore habitum monachorum adeptus, nunc etiam criminibus pessimis diffamatus, atque cum eo Leo Acridanus episcopus dictus, et sacellarius ipsius Michaelis, Constantinus, qui Latinorum sacrificium profanis conculcavit pedibus et omnes sequaces eorum in praefatis erroribus et praesumptionibus, sint anathema Maranatha, cum Simoniacis, Vallesiis, Arianis, Donatistis, Nicolaitis, Severianis, Pneumatomachis et Manichaeis, et Nazarenis, et cum omnibus haereticis, imo cum diabolo et angelis ejus, [Col. 1004C] nisi forte resipuerint. Amen, amen, amen.
Да будут анафема маранафа (anathema Maranatha):
— Михаил, лжепатриарх (abusivus patriarcha) и неофит, принявший монашеский обет лишь из человеческого страха, ныне же обвинённый в тягчайших преступлениях;
— Лев Охридский, именуемый епископом;
— Константин, сакелларий Михаила, поправший ногами жертву латинян;
— и все их приверженцы в упомянутых заблуждениях и дерзостях,
да будут они с симониатами, валезианами, арианами, донатистами, николаитами, северианами, пневматомахами, манихеями, назареями — со всеми еретиками, даже с дьяволом и ангелами его, если не покаются. Аминь, аминь, аминь.
***
Quicunque fidei sanctae Romanae et apostolicae sedis ejusque sacrificio pertinaciter contradixerit, sit anathema, Maranatha, nec habeatur Christianus Catholicus, sed prozymita (qui azymis in sacrifitio uti respuunt) haereticus, fiat, fiat, fiat.
Кто упорно противится вере святого Римского апостольского престола и его жертве — да будет анафема маранафа, да не почитается христианином-католиком, но еретиком-опресночником (prozymita), отвергающим опресноки в жертвоприношении. Да будет, да будет, да будет.