PRÆFATIO
Quatenus veritatem refutantes quidam inducunt verba falsa, et genealogias infinitas, quæ quæstiones magis præstant, quemadmodum Apostolus ait, quam ædificationem Dei, quæ est in fide; et per eam, quæ est subdole exercitata verisimilitudo, trans-ducunt sensum eorum, qui sunt inexpertiores, et in captivitatem ducunt eos, falsantes verba Domini, interpretatores mali eorum, quæ bene dicta sunt, effecti: et multos evertunt, attrahentes eos sub occasione agnitionis ab eo, qui hanc universitatem constituit et ordinavit [l. ornavit]; quasi altius aliquid et majus habentes ostendere, quam eum, qui cælum et terram, et omnia quæ in eis sunt, fecit; suadenter quidem illi illiciunt per verborum artem simpliciores ad requirendi modum, male autem perdunt eos, in eo quod blasphemam et impiam ipsorum sententiam fa-ciant in Fabricatorem, non discernere valentium falsum a vero.
Error enim secundum semetipsum non ostenditur, ne denudatus fiat comprehensibilis, suasorio autem cooperimento subdole ador-natus, et ipsa veritate (ridiculum est et dicere) veriorem semet-ipsum præstat, ut decipiat exteriori phantasmate rudiores: quemadmodum a meliore nobis dictum est de hujusmodi : Quoniam lapidem pretiosum smaragdum magni pretii apud quosdam, vitreum in ejus contumeliam per artem assimilatum, quoadusque non adest, qui potest probare, et artificium arguere, quod subdole sit factum. Quum enim commixtum fuerit æramentum argento, quis facile poterit, rudis cum sit, hoc pro-bare? Igitur ne forte et cum nostro delicto abripiantur quidam quasi oves a lupis, ignorantes eos propter exterius ovilis pellis super-indumentum, a quibus cavere denunciavit nobis Dominus, similia quidem nobis loquentes, dissimilia vero sentientes: necessarium duxi, cum legerim Commentarios ipsorum, quemadmodum ipsi dicunt, Valentini discipulorum, quibusdam autem ipsorum et congressus, et apprehendens sententiam ipsorum, manifestare tibi, Dilectissime, portentuosissima et altissima mysteria, quæ non omnes capiunt, quia non omnes cerebrum habent, ut et tu cognoscens ea, omnibus his, qui sunt tecum, manifesta facias, et præcipias eis observare se a profundo insensationis, et ejus, quæ est in Deum, blasphemationis. Et quantum nobis virtutis adest, sententiam ipsorum, qui nunc aliud docent, dico autem eorum, qui sunt circa Ptolemæum, quæ est velut 4 flosculum Valentini scholæ, compendiose et manifeste ostendemus, et aliis occasiones dabimus secundum nostram mediocritatem ad evertendum eam, non stantia, neque apta veritati ostendentes ea, quæ ab iis dicuntur: neque conscribere consueti, neque qui sermonum arti studuerimus: dilectione autem nos adhortante, et tibi et omnibus, qui sunt tecum, manifestare, quæ usque adhuc erant absconse, jam autem secundum gratiam Dei in manifestum venerunt doctrinæ ipsorum. Nihil enim est coopertum, quod non manifestabitur; et nihil absconsum, quod non cognoscetur.
Non autem exquires a nobis, qui apud Celtas commoramur, et in barbarum sermonem plerumque vacamus, orationis artem, quam non didicimus, neque vim conscriptoris, quam non affecta-vimus, neque ornamentum verborum, neque suadelam, quam nescimus; sed simpliciter et vere et idiotice ea, quæ tibi cum dilectione scripta sunt, cum dilectione percipies, et ipse 3auges ea penes te, ut magis idoneus quam nos, quasi semen et initia accipiens a nobis: et in latitudine sensus tui in multum fructifi-cabis ea, quæ in paucis a nobis dicta sunt, et potenter asseres iis, qui tecum sunt, ea quæ invalide a nobis relata sunt. Et quemadmodum nos elaboravimus, olim quærenti tibi discere sententiam eorum, non solum facere tibi manifestam, sed et subministrationem dare, uti ostenderemus eam falsam: sic et tu efficaciter reliquis ministrabis secundum gratiam, quæ tibi a Domino data est, ut jam non abstrahantur homines ab illorum suadela, quæ est talis.
Cap. 1
1. DICUNT esse quendam in invisibilibus, et inenarrabilibus alitudinibus perfectum Æonem, qui ante fuit. Hunc autem et Proarchen, et Propatora, et Bython vocant: esse autem illum invisibilem, et quem nulla res capere possit. Cum autem a nullo caperetur, et esset invisibilis, sempiternus, et ingenitus, in silentio et in quiete multa fuisse, in immensis æonibus. Cum ipso autem fuisse et Ennean, quam etiam Charin, et Sigen vocant: et aliquando voluisse a semetipso emittere hunc By-thum initium omnium, et velut semen prolationem hanc præ-mitti voluit, et eam deposuisse quasi in vulva ejus, quæ cum eo erat, Sige. Hanc autem suscepisse semen hoc, et prægnantem factam generasse Nun, similem et æqualem ei, qui emiserat, et solum capientem magnitudinem Patris. Nun autem hunc, et Unigenitum vocant, et Patrem, et Initium omnium. Una autem cum eo emissam Veritatem, et hanc esse primam et primogenitam Pythagoricam quaternationem, quam et radicem omnium dicunt. Est enim Bythus et Sige, deinde Nus et Alethia. Sentientem autem Unigenitum hunc in quæ prolatus est, emisisse et ipsum Logon et Zoen, patrem omnium eorum, qui post se futuri essent, et initium et formationem universi Pleromatis. De Logo autem et Zoe emissum secundum conju-gationem, Hominem et Ecclesiam, et esse hanc primogenitam Octonationem, radicem et substantiam omnium, quatuor nomi-nibus apud eos nuncupatam, Bython, et Nun, et Logon, et An-thropon. Esse enim illorum unumquemque masculo-fœminam, sic, initio Propatorem illum coisse secundum conjugationem suæ Ennœæ, id est, cogitationi, quam Gratiam et Silentium vocant: Unigenitum autem, hoc est, Nun Alethiæ, id est, Veritati : Logon autem Zoæ, id est, Vitæ: et Anthropon cum Ecclesia. Hos autem Æonas in gloriam Patris emissos, volentes et ipsos de suo clarificare Patrem, emisisse emissiones in conjugatione; Lo-gon quidem et Zoen posteaquam emissus est Homo et Ecclesia, alteros decem Æonas, quorum nomina dicunt hæc: Bythius et Mixis, Ageratos et Henosis, Autophyes et Hedone, Acinetos et Syncrasis, Monogenes et Macaria. Hi decem Æones, quos dicunt ex Logo et Zoe emissos. Anthropon autem et ipsum emisisse cum Ecclesia Monas duodecim, quibus nomina hæc donant: Paracletus et Pistis, Patricos et Elpis, Metricos et Agape, Ænos et Synesis, Ecclesiasticos et Macariotes, 5 Theletos et Sophia. Hi sunt triginta erroris eorum Æones, qui tacentur et non agnoscuntur. Hoc invisibile et spiritale secundum eos Pleroma, tripartite divisum in octonationem, et decada, et duo-decada: et propter hoc Salvatorem dicunt (nec enim Dominum eum nominare volunt) triginta annis in manifesto nihil fecisse, ostendentem mysterium horum Æonum. Sed et in parabola eorum operariorum, qui in vineam mittuntur, dicunt manifes-tissime triginta hos Æonas declaratos. Mittuntur enim alii quidem circa primam horam, alii circa tertiam, alii circa sextam, alii circa nonam, alii circa undecimam. Compositæ igitur præ-dictæ horæ in semetipsas, triginta numerum adimplent. Una enim, et tres, et sex, et novem, et undecim, triginta fiunt. Per horas autem Æonas manifestari volunt: et hæc esse magna et admirabilia et abscondita mysteria, quæ ipsi fructificant: et sicubi quid eorum, quæ dicuntur in scripturis, poterunt adap-tare et assimilare figmento suo.
Cap. 2 (1)
2. Et propatorem quidem eorum cognosci soli dicunt ei, qui ex eo natus est, Monogeni, hoc est, 4 No: reliquis vero omni-bus invisibilem et incomprehensibilem esse. Solus autem Nus, secundum eos delectabatur videns Patrem, et magnitudinem immensam ejus considerans exultabat, et excogitabat reliquis quoque Æonibus participare magnitudinem Patris; quantus et quam magnus existeret, et quemadmodum erat sine initio, et incapabilis, et incomprehensibilis ad videndum. Continuit autem eum Sige voluntate Patris, quoniam vellet omnes hos in intel-lectum et desiderium exquisitionis Patris sui adducere. Et reliqui quidem Eones omnes tacite quodammodo desiderabant prolatorem seminis sui videre, et eam, quæ sine initio est, radicem contemplari. Præsiliit autem valde ultimus et junior de duo-decade ea, quæ ab Anthropo et Ecclesia emissa fuerat, Æon, hoc est, Sophia: et passa est passionem sine complexu conjugis Theleti: quæ exorsa quidem fuerat in iis, quæ sunt erga Nun et Alethiam; derivavit autem in hunc [Æonem, id est, Sophiam], 5 demutatam, sub occasione quidem dilectionis, temeritatis autem, quoniam non communicaverat Patri perfecto, quemadmodum et Nus. Passionem autem esse exquisitionem Patris: voluit enim, ut dicunt, magnitudinem ejus comprehendere. Dehinc quum non posset, quoniam impossibilem rem aggrederetur, in magna agonia constitutum propter magnitudinem altitudinis, et propter quod investigabile Patris est, et propter eam quæ erat erga eum dilectionem, quum extenderetur semper in priora, a dulce-dine ejus novissime forte absorptum fuisset, et resolutum in universam substantiam, nisi ei, quæ confirmat, et extra in-enarrabilem magnitudinem custodit omnia, occurrisset virtuti. Hanc autem virtutem et Horon vocant; a qua abstentum et confirmatum, vix reversum in semetipsum, et credentem jam, quo-niam incomprehensibilis est Pater, deposuisse pristinam intentio-nem cum ea, quæ acciderat, passione, ex illa stuporis admiratione.
3. Quidam autem ipsorum hujusmodi passionem et rever-sionem Sophiæ, velut fabulam narrant, impossibilem et incom-prehensibilem rem eam aggressam, peperisse substantiam infor-mem, qualem naturam habebat fœmina parere: in quam cum intendisset, primo quidem contristatam, propter inconsumma-tionem generationis: post deinde timuisse, ne hoc ipsum finem habeat: dehinc expavisse et *aporiatam, id est, confusam, quæ-rentem causam, et quemadmodum absconderet id, quod erat natum. In iis autem passionibus factam, accepisse regressionem, et in Patrem regredi conari: et aliquamdiu ausam, tamen de-fecisse, et supplicem Patris factam. Una autem cum ea rogasse et reliquos Lonas, maxime autem Nun. Hinc dicunt primum initium habuisse substantiam materiæ, de ignorantia, et tædio, et timore, et stupore. Pater autem prædictum Horon super hæc per Monogenem præmittit in imagine sua, sine conjuge masculo-fœmina. Patrem enim aliquando quidem cum conjuge Sige, modo vero et 5 pro masculo, et pro fœmina esse volunt. Horon vero hunc et Stauron, et Lytroten, et Carpisten, et Horotheten, et Metagogea vocant. Per Horon autem hunc dicunt mundatam et confirmatam Sophiam, et restitutam con-jugi. Separata enim intentione ab ea cum appendice passione, ipsam quidem infra Pleroma perseverasse. Concupiscentiam vero ejus cum passione ab Horo separatam et crucifixam, et extra eum factam, esse quidem spiritalem substantiam, ut naturalem quendam Æonis impetum, informem vero et sine specie, quoniam nihil apprehendisset. Et propter hoc fructum ejus invalidum et fæmineum dicunt.
4. Postea vero quam separata sit hæc extra Pleroma Eonum, et mater ejus redintegrata suæ conjugationi, Mono-genem iterum alteram emisisse conjugationem, secundum providentiam Patris, Christum et Spiritum sanctum, a quibus con-summatos esse dicunt Æonas. Christum enim docuisse eos conjugationis naturam, innati comprehensionem cognoscentes sufficientes, sive idoneos, esse: declarasse quoque in eis Patris agnitionem, quoniam incapabilis est, et incomprehensibilis, et non est neque videre, neque audire eum nisi per solum Monogenem. Et causam quidem æternæ perseverationis iis omnibus incom-prehensibile Patris esse: generationis autem et formationis comprehensibile ejus, quod quidem filius est. Et hæc quidem qui nunc emissus erat Christus in eis operatus est. Spiritus vero sanctus adæquatos eos omnes gratias agere docuit, et veram requiem induxit. Et sic forma et sententia similes factos Æonas dicunt, universos factos Noas et Logos, et omnes Anthropos, et omnes Christos: et fœminas similiter omnes Alethias, et Zoas, et Spiritus, et Ecclesias. Confirmata quoque in hoc omnia, et requiescentia ad perfectum, cum magno gaudio dicunt hymnizare Propatorem, magnæ exultationis participantem. Et propter hoc beneficium una voluntate et sententia universum Pleroma Æonum, consentiente Christo et Spiritu, unumquemque Æonum, quod habebat in se optimum et florentissimum con-ferentes, collationem fecisse: et hæc apte compingentes, et diligenter in unum adaptantes, emisisse problema, et in honorem et gloriam Bythi perfectissimum decorem quendam, et sidus Pleromatis, perfectum fructum Jesum, quem et Salvatorem vocari, et Christum, et Logon patronymice, ac omnia, quoniam ab omnibus esset. Satellites quoque ei in honorem ipsorum ejusdem generis Angelos cum eo prolatos.
Cap. 3 (1)
5. Hæc igitur est quæ intra Pleroma ipsorum dicitur negotiatio et passi Æonis, et pene perditi, et quasi in multa materia propter inquisitionem Patris calamitas, et Hori, et Crucis ipsorum, et Redemptoris, et Carpiste, et Horothetæ, et Metagogei, ex agonia compago, et primi Christi cum Spiritu sancto de pœnitentia a Patre ipsorum postrema Æonum genesis, et secundi Christi, quem Soterem dicunt, ex collatione composita fabricatio. Hæc autem manifeste quidem non esse dicta, quoniam non omnes capiunt agnitionem ipsorum, mysterialiter autem a Salvatore per parabolas ostensa iis, qui possunt intelligere, sic : triginta Æonas significari per triginta annos, sicut prædiximus, in quibus nihil in manifesto dicunt fecisse Salvatorem; et per parabolam operariorum vineæ. Et Paulum manifestissime dicunt Æonas nominare sæpissime, adhuc etiam et ordinem ipsorum servare, sic dicentem: In universas generationes sæculi sæculorum. Sed et nos ipsos denique in gratiarum actionibus dicentes, conas conum, illos Æonas significare: et ubicunque Æon aut Æones nominantur, in illos id referri volunt. Duo-decadis autem Æonum emissionem significatam per id, quod duodecim annorum existens Dominus disputaverit cum legis doctoribus, et per Apostolorum electionem: duodecim enim Apostolos elegit. Et reliquos octodecim Monas manifestari per id, quod post resurrectionem a mortuis octodecim mensibus dicant conversatum eum cum discipulis. Sed et præcedentes nominis ejus duas literas Iota et Eta, octodecim Æonas signifi-canter manifestare. Et decem autem Æonas similiter per Iota literam, quod præcedit in nomine ejus, significari dicunt. Et propter hoc dixisse Salvatorem: Iota unum, aut unus apex non præteriet, quoadusque omnia fiant. Hanc autem passionem, quæ circa duodecimum Æonem facta est, significari dicunt per apostasiam Judæ, qui duodecimus erat Apostolorum, et quoniam duodecimo mense passus est; uno enim anno volunt eum post baptisma prædicasse. Adhuc etiam in ea quæ profluvium sanguinis patiebatur, manifestissime hoc significari: duodecim enim annis passam eam, per Domini adventum esse sanatam, cum tetigisset fimbriam vestimenti ejus, et propter hoc dixisse Salvatorem: Quis me tetigit? docentem discipulos quod factum esset inter Æonas mysterium, et curationem passi Æonis. Per illam enim quæ passa est duodecim annis, illa virtus significatur, co quod extenderetur, et in immensum flueret ejus substantia, quemadmodum dicunt. Et nisi tetigisset vestimentum illius 2filii [d. filii], hoc est veritatis primæ tetradis, quæ per fimbriam 6 manifesta est, advenisse in omnem substantiam suam. Sed stetit et quievit a passione per egressam virtutem filii. Esse autem hunc Horon volunt, qui curavit eam, et passionem separavit ab ea. Quod autem Salvatorem ex omnibus existentem Omne esse, per hoc responsum, Omne masculinum aperiens vulvam, manifestari dicunt. Qui cum omnia sit, aperuit vulvam ex-cogitationis passi Æonis, et separata ea extra Pleroma, quam etiam secundam Ogdoadem vocant, de qua paulo post dicemus. Et a Paulo autem manifeste propter hoc dictum dicunt: Et ipse est omnia. Et rursus: Omnia in ipsum, et ex ipso omnia. Et iterum: In ipso habitat omnis plenitudo divinitatis. Et illud : Recapitulata esse omnia in Christo per Deum. Sic interpretantur dicta, et quæcunque alia sunt talia.
6. Adhuc etiam de Horo suo (quem etiam pluribus no-minibus vocant) duas operationes habere eum ostendunt, confir-mativam et separativam : et secundum id quidem, quod firmat et constabilit, Crucem esse; secundum id vero, quod dividit, Horon. Salvatorem autem sic manifestasse operationes ejus: et primo quidem confirmativam, in eo quod dicit: Qui non tollit crucem suam, et sequitur me, discipulus meus esse non potest. Et iterum: Tollens crucem, sequere me. Separativam autem in 3 eo quod dicit: Non veni mittere pacem, sed gladium. Et Joannem dicunt hoc ipsum manifestasse, dicentem: Ventilabrum in manu ejus, emundare aream, et colliget frumentum in horreum suum, ра-leas autem comburet igni inexstinguibili; et per hæc operationem Hori significasse. Ventilabrum enim illud crucem interpretantur esse, quæ scilicet consumit materialia omnia, quemadmodum paleas ignis: emundat autem eos qui salvantur, sicut venti-labrum triticum. Paulum autem Apostolum et ipsum reminisci hujus crucis dicunt sic: Verbum enim crucis iis qui pereunt stultitia est: iis autem, qui salvantur, virtus Dei. Et iterum : Mihi autem non eveniat in ullo gloriari, nisi in Christi cruce, per quem mihi mundus crucifixus est, et ego mundo. Talia igitur de Pleromate ipsorum, et plasmate universorum dicunt, adaptare cupientes ea quæ bene dicta sunt, iis quæ male adinventa sunt ab ipsis. Et non solum autem ex Evangelicis et Apostolicis tentant ostensiones facere, convertentes interpretationes, et. adulterantes expositiones: sed etiam ex Lege et Prophetis, cum multæ parabolæ et allegoriæ sint dictæ, et in multa trahi possint ambiguum per expositionem, propensius ad figmentum suum et dolose adaptantes, in captivitatem ducunt a veritate eos, qui non firmam fidem in unum Deum Patrem omnipotentem, et in unum Jesum Christum Filium Dei conservant.
Cap. 5 (1)
7. Ea vero quæ extra Pleroma dicuntur ab iis, sunt talia: Enthymesin illius superioris Sophiæ, quam et Achamoth vocant, separatam a superiore Pleromate cum passione dicunt, in umbra 6 et vacuitatis locis defervisse per necessitatem: extra enim lumen facta est, et extra Pleroma, informis et sine specie, quasi abortus, ideo quia nihil apprehendit. Misertum autem ejus superiorem Christum, et per crucem extensum, sua virtute formasse formam, que esset secundum substantiam tantum, sed non secundum agnitionem: et hæc operatum recurrere subtra-hentem suam virtutem, et reliquisse illam, uti sentiens passionem, quæ erga illam esset per separationem Pleromatis, concupiscat eorum quæ meliora essent, habens aliquam odorationem immor-talitatis relictam in 7semetipsa a Christo et Spiritu sancto. Quapropter et ipsam duobus nominibus vocari, Sophiam pater-naliter (Pater enim ejus Sophia vocatur) et Spiritum sanctum ab eo, qui est erga Christum Spiritus. Formatam autem eam et sensatam factam, statim autem evacuatam ab eo qui invisi-biliter cum ea erat Verbo, hoc est Christo, in exquisitionem egressam ejus luminis, quod se dereliquisset; et non potuisse apprehendere illud, quoniam coërcebatur ab Horo. Et sic Horon coërcentem eam ne anterius irrueret, dixisse Iao, unde et Iao nomen factum dicunt: et cum non posset pertransire Horon, quoniam complexa fuerat passionem, et sola fuisset derelicta foris, omni parti passionis succubuisse multifariæ et variæ existentis: et passam eam, tristitiam quidem, quoniam non apprehendit, timorem autem, ne quemadmodum eam lumen, sic et vita relinqueret: consternationem autem super hæc : [in] ignorantia autem omnia. Et non quemadmodum mater ejus prima Sophia Æon, demutationem in passionibus habuit, sed contrarietatem. Super hæc autem evenisse ei et alteram af-fectionem conversionis ad eum qui vivificavit. Eam collectionem et substantiam fuisse materiæ dicunt, ex qua hic mundus con-stat. De conversione enim mundi et Demiurgi omnem animam genesin accepisse: de timore autem et tristitia reliqua initium habuisse. A lacrymis enim ejus factam universam humidam substantiam: a risu autem lucidam: a tristitia autem et pavore corporalia mundi elementa. Aliquando enim plorabat et tristis erat, quomodo dicunt, quod derelicta sola esset in tenebris et in vacuo: aliquando autem in cogitationem veniens ejus quod de-reliquerat eam lumen, diffundebatur et ridebat: aliquando autem rursus timebat: aliquando consternabatur, et ecstasin patiebatur.
8. Et quidem enim [Ecquid enim?] tragœdia multa est jam hic, et phantasia uniuscujusque illorum, aliter et aliter graviter exponentis, ex quali passione, et ex quali elemento substantia generationem accepit. Quæ etiam convenienter videntur mihi non omnes velle in manifesto docere, sed solos illos qui etiam grandes mercedes pro talibus mysteriis præstare possunt. Non enim jam dicunt similia illis, de quibus Dominus noster dixit: Gratis accepistis, gratis date: sed separata et portentuosa, et alta mysteria cum magno labore exquisita falla-cibus. Quis enim non eroget omnia quæ sunt ejus, uti discat, quoniam a lacrymis Enthymeseos, quæ est ex passione Æonis, maria et fontes, et flumina, et universa humida materia generationem acceperunt: de risu autem ejus lumen, de pavore autem et inconstabilitate corporalia mundi elementa? Volo autem aliquid et ego conferre fructificationi eorum. Quoniam enim video dulces quidem quasdam aquas, ut fontes, et flumina, et imbres, et talia; quæ autem sunt in mari salsas: adinvenio non omnia a lacrymis ejus emissa, quoniam lacrymæ salsæ sunt qualitate. Manifestum igitur, quoniam salsæ aquæ sunt hæ a lacrymis. Opinor autem eam in agonia et in inconstantia grandi constitutam et sudasse. Unde etiam secundum argumentationem ipsorum suspicari oportet, fontes et flumina, et si quæ sunt aliæ aquæ dulces, generationem habuisse a 'sudoribus ejus. Non est enim suadibile, cum sint unius qualitatis lacrymæ, alteras qui-dem salsas, alteras dulces aquas ex iis exisse. Hoc autem magis suadibile, alteras quidem esse a lacrymis, alteras vero a sudori-bus. Quoniam autem et calidæ et austeræ quædam sunt aquæ in mundo, intelligere debes, quid faciens, et ex quo membro emisit has. Apti sunt enim hujusmodi fructus argumento ipsorum. Cum igitur peragrasset omnem passionem mater ipsorum, et vix cum elata esset, ad obsecrationem conversa est ejus luminis, quod dereliquerat eam, hoc est, Christi, dicunt: qui regressus in Pleroma, ipse quidem, ut datur intelligi, pigri-tatus est secundo descendere: Paracletum autem misit ad eam, hoc est, Salvatorem, præstante ei virtutem omnem Patre, et omnia sub potestate tradente: et Æonibus autem similiter, uti in eo omnia conderentur, visibilia et invisibilia, throni, divinitates, dominationes. Mittitur autem ad eam cum coetaneis suis An- gelis. Hanc autem Achamoth reveritam eum dicunt primo quidem coopertionem imposuisse propter reverentiam: deinde autem cum vidisset eum cum universa fructificatione sua, accur-risse ei, virtute accepta de visu ejus. Et illum formasse eam formationem, quæ est secundum agnitionem, et curationem passionum fecisse ejus, separantem eas ab ea, et non eas neglex-isse, nec enim erat possibile eas exterminari quemadmodum prioris, eo quod jam habilia et possibilia essent; sed segregantem separatim commiscuisse et coagulasse, et de incorporali passione in incorporalem materiam transtulisse eas: et sic aptabilitatem et naturam fecisse in eis, ut in congregationes et corpora veni-rent, uti fierent duæ substantiæ, una quidem mala ex passionibus, altera autem conversionis passibilis: et propter hoc virtute Salvatorem fabricasse dicunt. Hanc autem Achamoth extra passionem factam concepisse de gratulatione eorum, quæ cum eo sunt luminum visionem, id est, Angelorum qui erant cum eo, et delectatam in conspectu [conceptu] eorum peperisse fructus secundum illius imaginem docent, partum spiritalem secundum similitudinem factum satellitum Salvatoris.
Cap. 6 (1)
9. Tria igitur hæc cum subsistant secundum eos, unum qui-dem ex passione, quod erat materia, alterum vero de conversione, quod erat animale: alterum vero quod enixa est, quod est spiritale, sic conversa est in formationem ipsorum. Sed spiritale quidem non potuisse eam formare, quoniam ejusdem substantiæ ei erat. Conversam autem in formationem ejus, quæ facta erat de conversione ejus, animalis substantiæ, emisisse quoque a Salvatore doctrinas. Et primo quidem formasse eam de animali substantia dicunt Deum Patrem, et Salvatorem, et Regem omnium ejusdem substantiæ ei, id est, animalium, quas dextras vocant; et eorum quæ ex passione et ex materia, quas sinistras dicunt. Ea enim quæ post eum sunt, eum dicunt formasse latenter motum a matre sua. Unde et Metropatorem, et Apatorem, et Demiurgum eum, et Patrem vocant: dextrorum quidem Patrem dicentes eum, id est, Psychicorum; sinistrorum vero, id est, Hylicorum, Demiurgum: omnium autem Regem. Hanc enim Enthymesin volentem in Æonum honorem omnia facere, imagines dicunt fecisse ipsorum, magis autem Salvatorem per ipsam. Et ipsam quidem in imagine invisibilis Patris conservasse incognitam a Demiurgo. Hunc autem unigeniti Filii: reliquorum vero Æonum eos, qui ab hoc facti sunt Angeli et Archangeli. Patrem itaque et Deum dicunt factum eorum quæ sunt extra Pleroma, fabricatorem esse omnium Psychicorum et Hylicorum. Separantem enim duas substantias confusas, et de incorporalibus corporalia facientem, fabricasse quæ sunt celestia et terrena, et factum Hylicorum et Psychi-corum, dextrorum et sinistrorum fabricatorem, levium et gravium, sursum advolantium, et deorsum devergentium: septem quoque cælos fecisse, super quos Demiurgum esse dicunt. Et propter hoc Hebdomadam vocant eum, matrem autem Achamoth Og-doada, servantem numerum primogenitæ et primariæ Pleromatis Ogdoadis. Septem autem cælos, quos intellectuales esse dicunt, Angelos autem eos tradunt et Demiurgum et ipsum angelum, Deo autem similem, quemadmodum et Paradisum supra tertium cœlum existentem virtutem Archangelum quartum dicunt esse, et ab hoc aliquid accepisse Adam conversatum in eo. Hæc autem Demiurgum dicunt a semetipso quidem putasse in totum fabricasse; fecisse autem ea Achamoth. Cœlum enim fecisse nescientem cœlum, et hominem plasmasse ignorantem hominem, terram autem ostendisse non scientem terram, et in omnibus sic dicunt ignorasse eum figuras eorum, quæ faciebat, et ipsam matrem ; semetipsum autem putasse omnia esse. Causam autem ei fuisse matrem ejus talis operationis dicunt, quæ sic voluerit producere eum : caput quidem et initium suæ substantiæ, dominum autem universæ operationis. Hanc autem Matrem et Ogdoadem vocant, et Sophiam, et Terram, et Hierusalem, et Spiritum sanctum, et Dominum masculiniter. Habere autem medietatis locum eam, et esse quidem super Demiurgum, subtus autem sive extra Pleroma usque ad finem.
10. Quoniam quidem materialem substantiam ex tribus passionibus constare dicunt, timore, et tristitia, et aporia, de timore quidem et de conversione animalia subsistentiam accepisse: de conversione quidem Demiurgum volunt genesin habuisse: de timore autem reliquam omnem animalem 'substantiam mutorum animalium, et hominum. Et propter hoc 5 superiorem eum existentem præscire quæ sunt spiritalia, et se putasse solum Deum, et per prophetas dixisse, Ego Deus, et præter me nето. De tristitia autem spiritalia malitiæ docent facta: unde et diabolum genesin habuisse, quem et Cosmocratorem vocant, et dæmonia, et omnem spiritalem malitiæ substantiam. Sed Demiurgum quidem psychicum filium matris suæ dicunt, Cosmo-cratorem vero creaturam Demiurgi: et Cosmocratorem quidem intelligere ea quæ sunt supra eum, quoniam sit spiritalis malitia; Demiurgum vero ignorare, cum sit animalis. Habitare [autem] matrem quidem ipsorum in eo qui sit cœlestis [l. supercœlestis] locus, hoc est in medietate; Demiurgum vero in eo qui sit in cœlo locus, hoc est hebdomade: Cosmocratorem vero in eo qui sit secundum nos mundo. De expavescentia vero et aporia, quasi de vesaniori, corporalia, quemadmodum prædiximus, mundi elementa facta esse: terram vero secundum expavescentiæ statum, aquam vero secundum timoris motum, aërem vero secun-dum materiæ [4mæstitiæ] fixionem: ignem vero omnibus iis inesse mortem et corruptelam, quemadmodum et ignorantiam omnibus tribus passionibus inabsconsam docent. Cum fabricasset igitur mundum, fecit et hominem choicum, non autem ab hac arida terra, sed ab invisibili substantia, et ab effusili et fluida materia accipientem: et in hunc insufflasse psychicum definiunt. Et hunc esse secundum imaginem et similitudinem factum: secun-dum imaginem quidem hylicum esse, proximum quidem, sed non ejusdem substantiæ esse Deo: secundum similitudinem vero psychicum, unde et spiritum vitæ substantiam ejus dictam, cum sit ex spiritali defluitione. Post deinde circumdatam dicunt ei dermatinam tunicam : hanc autem sensibilem carnem esse volunt. Partum vero matris ipsorum, quæ est Achamoth, quem secundum inspectionem eorum Angelorum qui sunt erga Salvatorem generavit, existentem ejusdem substantiæ matri suæ spiritalem, et ipsum enim ignorasse Demiurgum dicunt: et latenter deposi-tum esse in eum, nesciente eo, uti per eum in eam quæ ab eo esset animam seminatum, et in materiale hoc corpus, gestatum quoque velut in utero in iis et amplificatum, paratum fiat ad susceptionem perfectæ rationis. Latuit igitur, quemadmodum dicunt, Demiurgum conseminatus insufflationi ejus a Sophia spiritalis homo, inenarrabili virtute et providentia. Quemadmo-dum enim Matrem suam ignoravit, sic et semen ejus. Quod etiam ipsum Ecclesiam esse dicunt, exemplum superioris Eccle-siæ: et hunc esse in semetipsis hominem volunt, uti habeant animam quidem a Demiurgo, corpus autem a limo, et carneum a materia, spiritalem vero hominem a matre Achamoth.
Cap. 6 (1)
11. Cum sint igitur tria, alterum materiale (quod etiam sinistrum vocant) ex necessitate perire dicunt, quippe cum nullam spirationem incorruptelæ recipere possit: Animale vero (quod etiam dextrum appellant) cum sit medium spiritalis et materialis, illuc redigi, quocunque declinaverit: Spiritale vero emissum esse, uti hic animali conjunctum formetur, coëruditum ei in conversatione. Et hoc esse dicunt, sal, et lumen mundi. Opus erat enim animali sensibilibus disciplinis. Ob quam causam et mundum fabricatum dicunt, et Salvatorem autem ad hoc venisse animale, quia suæ potestatis est, ut id salvet. Quæ enim salva-turus erat, eorum primitias eum suscepisse dicunt: ab Achamoth quidem spiritale, a Demiurgo autem indutum psychicum (id est animalem) Christum, a dispositione autem circumdatum corpus, animalem habens substantiam, paratum vero inenarrabili arte, ut et visibile, et palpabile, et passibile fieret. Et hylicum autem nihil omnino suscepit: non enim esse hylicum capacem salutis. Consummationem vero futuram, cum formatum et perfectum fuerit scientia omne spiritale, hoc est, homines qui perfectam agnitionem habent de Deo, et hi qui ab Achamoth initiati sunt mysteria: esse autem hos semetipsos dicunt. Erudiuntur autem psychica (id est animalia) psychici (id est animales) homines, qui per operationem et fidem nudam firmantur, et non perfectam agnitionem habent. Esse autem hos nos, qui sumus ab Eccle-sia, dicunt. Quapropter et nobis quidem necessariam esse bo-nam conversationem respondent: aliter enim impossibile esse salvari. Semetipsos autem non per operationem, sed eo quod sint naturaliter spiritales, omnimodo salvari dicunt. Quemad-modum enim choicum impossibile est salutem percipere, (non enim esse illum capacem salutis dicunt,) sic iterum quod spiritale (quod semetipsos esse volunt) impossibile esse corruptelam percipere, licet in quibuscunque fuerint factis. Quemadmodum enim aurum in cœno depositum non amittit decorem suum, sed suam naturam custodit, cum cænum nihil nocere auro possit: sic et semetipsos dicunt, licet in quibuscunque materialibus operibus sint, nihil semetipsos noceri, neque amittere spiritalem substantiam.
12. Quapropter et intimorate omnia quæ vetantur hi, qui sunt ipsorum perfecti, operantur, de quibus Scripturæ confir-mant, quoniam qui faciunt ea, Regnum Dei non hæreditabunt. Etenim idolothyta indifferenter manducant, nihil inquinari ab iis putantes, et in omnem diem festum ethnicorum pro voluntate in honore idolorum [l. pro voluptate in honorem Deorum] factum primi conveniunt; uti in nihilo quidem abstineant, quod est apud Deum et apud homines odiosum muneris homicidiale spectaculum. Quidam autem et carnis voluptatibus insatiabiliter inservientes, carnalia carnalibus, spiritalia spiritalibus reddi dicunt. Et quidam quidem ex ipsis clam eas mulieres, quæ discunt ab eis doctrinam hanc, corrumpunt: quemadmodum multæ sæpe ab iis suasæ, post conversæ mulieres ad Ecclesiam Dei, cum reliquo errore et hoc confessæ sunt. Alii vero et manifeste, ne quidem erubescentes, quascunque adamaverint mulieres, has a viris suis abstrahentes, suas nuptas fecerunt. Alii vero valde modeste initio, quasi cum sororibus fingentes habitare, procedente tempore manifestati sunt, gravida sorore a fratre facta. Et alia multa odiosa et irreligiosa facientes, nos quidem, qui per timorem Dei timemus etiam usque in mentibus nostris et sermonibus peccare, arguunt quasi idiotas, et nihil scientes; semetipsos extollunt, perfectos vocantes, et semina electionis. Nos enim in usu gratiam accipere dicunt, quapropter et auferri a nobis: semetipsos autem proprie possidere, desursum ab inenarrabili et innominabili syzygia descendentem habere gratiam, et propterea adjici eis. Quapropter ex omni modo oportere eos semper syzygiæ meditari mysterium. Et hoc suadent insensibilibus iis sermonibus dicentes sic: Quicunque in sæculo est, et uxorem non amat, ut ei conjungatur, non est de veritate, et non transiet in veritatem. Qui autem de sæculo est mixtus mulieri, non transit in veritatem: quoniam in con-cupiscentia mixtus est mulieri. Quapropter nobis quidem, quos psychicos vocant, et de sæculo esse dicunt, necessariam conti-nentiam, et bonam operationem, uti per eam veniamus in medietatis locum. Sibi autem, spiritalibus et perfectis vocatis, nullo modo. Non enim operatio in Pleroma inducit, sed semen quod est inde pusillum quidem emissum, hic autem perfectum factum.
Cap. 7 (1)
Cum autem universum semen perfectum fuerit, Achamoth quidem matrem ipsorum transire de medietatis loco dicunt, et intra Pleroma introire, et recipere sponsum suum Salvatorem, qui est ex omnibus factus, uti syzygia fiat Salvatoris et Sophiæ, quæ est Achamoth. Et hoc esse sponsum et sponsam: nymphonem vero universum Pleroma. Spiritales vero exspoliatos animas, et spiritus intellectuales factos, 5inapprehensibiliter et invisibiliter intra Pleroma ingressos, sponsas reddi iis qui circa Salvatorem sunt angelis. Demiurgum vero transire et ipsum in matris suæ Sophiæ locum, hoc est, in medietatem. Justorum quoque animas refrigerare et ipsas in medietatis loco. Nihil enim psychicum intra Pleroma transire.
13. His autem factis ita, is qui latet in mundo ignis ex-ardescens et comprehendens, universam materiam consumit, et ipsum simul consumptum abire in id, ut jam non sit. Demiurgum autem nihil horum cognovisse ostendunt ante Salvatoris adventum. Sunt autem qui dicunt emisisse eum Christum filium suum, sed et animalem: et de hoc per Prophetas locutum esse. Esse autem hunc qui per Mariam transierit, quemadmodum aqua per tubum transit, et in hunc in baptismate descendisse illum qui esset de Pleromate ex omnibus Salvatorem in figura columbæ : fuisse autem in eo et illud quod est ab Achamoth semen spiritale. Dominum igitur nostrum ex quatuor iis compositum fuisse dicunt, servantem typum primogenitæ et primæ quaternionis; de spiritali, quod erat ab Achamoth: et de animali, quod erat de Demiurgo: et de dispositione, quod erat factum inenarrabili arte: et de Salvatore, quod erat illa, quæ descendit in eum columba. Et hunc quidem impassibilem perseverasse: (non enim possibile erat pati eum, cum esset incomprehensibilis et invisibilis) et propter hoc ablatum esse, cum traheretur ad Pilatum, illum qui depositus erat in eum spiritus Christi. Sed ne id quidem quod a matre erat semen, passum esse dicunt. Impassibile enim et illud, quippe spiritale, et invisibile etiam ipsi Demiurgo. Passus est autem secundum hos animalis Christus, et ille qui ex dispositione fabricatus in mysterio, ut ostendat per eum mater typum superioris Christi, illius qui extensus est Cruci, et formavit Achamoth formationem secundum substantiam: omnia enim hæc exempla illorum esse dicunt. Eas vero quæ habuerunt semen id quod est ab Achamoth animas, meliores dicunt fuisse quam reliquas: quapropter et plus eas dilectas a Demiurgo, non sciente causam, sed a semetipso putante esse tales. Quapropter et in prophetas, aiunt, distribuebat eas, et sacerdotes, et reges. Et multa de [ab] hoc semine dicta per prophetas exponunt: quippe cum altioris naturæ esset. Multa autem et matrem de superioribus dixisse dicunt; sed et per hunc, et per eas, quæ ab hoc factæ sunt animæ. Ac deinceps dividunt prophetias, aliquid quidem a matre dictum docentes, aliquid a semine, aliquid autem ab ipso Demiurgo: et Jesum tantundem aliquid quidem [a] Salvato-re[m] dixisse, aliquid a matre, aliquid a Demiurgo, quemadmo-dum ostendemus procedente nobis sermone. Demiurgum autem, quippe ignorantem quæ essent super eum, moveri quidem in iis quæ dicuntur, contempsisse vero ea, aliam atque aliam causam putantem, quam [sive] spiritus qui prophetat, habens et ipse suam aliquam motionem, sive hominem, sive perplexionem pejorum: et sic ignorantem conservasse usque ad adventum Salvatoris. Cum venisset autem Salvator, didicisse eum ab eo omnia dicunt, et in gaudium ei cessisse cum omni virtute sua, et eum esse illum in Evangelio Centurionem, dicentem Salvatori: Et ego enim sub potestate mea habeo milites et servos, et quod jussero, faciunt. Perfecturum autem eum eam quæ secundum ipsum est mundi creationem, usque ad id tempus quod oportet, maxime autem propter Ecclesiæ diligentiam atque curam, et propter agnitionem præparati præmii, quoniam in locum matris transibit.
14. Hominum autem tria genera dicunt; spiritalem, psychicum, choicum, quemadmodum fuit Cain, Abel, Seth; ut ostendant et ex his tres naturas, jam non secundum unum-quemque, sed secundum genus. Et Choicum quidem in corrup-telam abire: Animale vero, si meliora elegerit, in loco medie-tatis refrigeraturum: si vero pejora, transire et ipsum ad similia. Spiritalia vero inseminat Achamoth, ex illo tempore usque nunc, propter quod et animæ erudientur quidem hic: et semina enutrita, quia pusilla emittantur, post deinde perfectione digna habita, sponsas reddi Salvatoris Angelis respondent; animabus eorum ex necessitate in medietate cum Demiurgo refrigeraturis in æternum. Et ipsas autem animas rursus sub-dividentes, dicunt quasdam quidem natura bonas, quasdam autem natura malas. Et bonas quidem has esse, quæ capaces seminis fiunt: alias vero natura nequam, nunquam capere illud semen.
Cap. 8 (1)
15. Cum sit igitur tale illorum argumentum, quod neque Prophetæ prædicaverunt, neque Dominus docuit, neque Apostoli tradiderunt, quod abundantius gloriantur plus quam cæteri cognovisse, de iis quæ non sunt scripta legentes, et quod solet dici, de arena resticulas nectere affectantes, fide digna aptare conantur iis quæ dicta sunt, vel parabolas dominicas, vel dictiones propheticas, aut sermones apostolicos, ut figmentum illorum non sine teste esse videatur; ordinem quidem et textum Scripturarum supergredientes, et quantum in ipsis est, solventes membra veritatis. Transferunt autem et transfingunt, et alterum ex altero facientes, seducunt multos ex iis quæ aptant ex dominicis eloquiis male composito phantasmati. Quomodo si quis regis imaginem bonam fabricatam diligenter ex gemmis pretiosis a sapiente artifice, solvens subjacentem hominis figuram transferat gemmas illas, et reformans faciat ex iis formam canis, vel vulpeculæ, et hanc male dispositam; dehinc confirmet et dicat, hanc esse regis illam imaginem bonam, quam sapiens artifex fabricavit, ostendens gemmas, quæ bene quidem a primo artifice in regis imaginem compositæ erant, male vero a poste-riore in canis figuram translatæ sunt, et per gemmarum phan-tasiam decipiat idiotas, qui comprehensionem regalis formæ non habeant, et suadeat quoniam hæc turpis vulpeculæ figura illa est bona regis imago: eodem modo et hi anicularum fabulas assumentes [adsuentes], post deinde sermones, et dictiones, et parabolas hinc inde auferentes, adaptare volunt fabulis suis eloquia Dei. Et quanta quidem iis, qui [que] sunt intra Pleroma, aptant, diximus.
16. Quanta autem de iis, qui [quæ] extra Pleroma sunt ipsorum, ad suos insinuare conantur ex Scripturis, sunt talia: Dominum in novissimis mundi temporibus propter hoc venisse ad passionem dicunt, ut ostendat, quæ circa novissimum Æonum facta est, passionem, et per hunc finem manifestet finem ejus, quæ est circa Æonas, dispositionis. Duodecim autem annorum virginem illam archisynagogi filiam, quam insistens Dominus a mortuis liberavit, typum esse narrant Achamoth. quam extensus Christus eorum figuravit, et ad sensibilitatem adduxit ejus, quod dere-liquerat eam, luminis. Quoniam autem ei manifestavit semet-ipsum Salvator, existenti extra Pleroma in abortionis partu [parte], Paulum dicunt dixisse in prima ad Corinthios epistola : Novissime autem tanquam abortivo visus est et mihi. Et illamı quæ est cum coætaneis Salvatoris adventationem ad Achamoth, similiter manifestasse eum in eadem epistola dicentem: Oportere mulierem velamen habere in capite propter Angelos. Et quoniam adventante Salvatore ad eam, propter verecundiam velamen imposuit Achamoth in faciem suam. Et passiones autem, quas passa est, significasse Dominum dicunt: in hoc quidem, quod derelicta est a lumine; in eo, cum dicit in cruce: Deus meus, Deus meus, ut quid me dereliquisti? manifestasse eum, quoniam derelicta est a lumine Sophia, et prohibita est ab Horo in priora impetum facere. Tædium autem ejus, in eo quod dixisset : 4Quam tristis est anima mea ! Timorem autem, in eo quod dixerit: Pater, si possibile est, transeat a me calix. Et aporiam autem (id est consternationem) similiter in eo, quod dixerit: Et quid dicam nescio. Tria autem genera hominum [sic] ostendisse docent eum; hylicum quidem, in eo quod responderit dicenti: Sequar te? Non habet filius hominis ubi caput reclinet. 'Animale autem, in eo quod dixerit dicenti: Sequar te, permitte autem mihi ire et renunciare domesticis: Nemo super aratrum manum imponens, et in posteriora respiciens, aptus est regno cælorum. Hunc autem dicunt de mediis esse. Et illum autem similiter, qui multas partes justitiæ confitebatur se fecisse, post deinde noluisse [no-lentem] sequi, sed a divitiis victum, ut ne fieret perfectus, et hunc de psychico genere fuisse volunt. 3 Spiritale vero, in eo quod dicit: Remitte mortuos sepelire mortuos suos, tu autem vade et annuncia regnum Dei; Et Zacchæo publicano, dicens: Properans descende, quoniam hodie in domo tua oportet me manere... 4. Et fermenti parabolam, quod mulier abscondisse dicitur in farinæ sata tria, tria genera manifestare dicunt. Mulierem quidem Sophiam dici docent; farinæ vero sata tria, tria genera hominum, spiritale, animale, choicum. Fermentum vero ipsum Salvatorem dictum dicunt. Et Paulum autem manifeste dixisse choicos, animales, spiritales. Alibi quidem: Qualis choicus, tales et choici. Alibi autem: Animalis homo non percipit quæ sunt spiritus. Alibi autem: Spiritalis examinat omnia. [Suppl. Id autem,] Animalis autem non percipit quæ sunt spiritus, de Demi- urgo dictum dicunt, qui cum P'sychicus sit, non cognoverit neque matrem spiritalem existentem, neque semen ejus, neque eos qui sunt in Pleromate Lones. Quoniam autem eorum quos salva- turus erat Salvator initia accepit, Paulum dixisse: Et si delibatio sancta, et massa. Delibationem quidem, quod est spiritale dictum docentes: conspersionem autem nos, id est psychicam Ecclesiam, cujus substantiam assumpsisse dicunt eum, et cum semetipso erexisse, quoniam erat ipse fermentum.
17. Et quoniam erravit Achamoth extra Pleroma, et for-mata est a Christo, et quæsita est a Salvatore, manifestare eum dicunt, in eo quod dixit, semetipsum venisse ad eam quæ errasset ovem. Ovem enim errantem matrem suam referunt dici, ex qua eam, quæ sit hic, volunt esse seminatam Ecclesiam. Errorem autem, eam, quæ est extra Pleroma, in omnibus passionibus immo-rationem, ex quibus factam materiam tradunt. Mulierem autem illam quæ mundat domum, et invenit drachmam, superiorem Sophiam narrant dici: quæ cum perdidisset intentionem suam, post deinde, mundatis omnibus per Salvatoris adventum, invenit eam: quoniam et hæc restituitur secundum eos intra Pleroma. Simeon autem eum qui in manus suas accepit Christum, et gratias egit Deo, et dixit: Nunc remittis servum tuum, Domine, secundum sermonem tuum in pace, typum esse Demiurgi dicunt, qui veniente Salvatore didicit transpositionem suam, et gratias egit Bytho. Et per Annam, quæ in Evangelio dicitur septem annis cum viro vixisse, reliquum autem omne tempus vidua perseverasse, donec vidisset Salvatorem, et agnovisset eum, et loqueretur de eo omnibus, manifestissime Achamoth significari dicunt: quæ cum ad modicum vidisset tunc Salvatorem cum coætaneis suis, postero omni tempore perseverans in medietate, sustinebat eum, quando iterum veniat et reponat eam suæ conjugationi. Et nomen autem ejus significatum a Salvatore, in eo quod dixerit : Justificata est Sapientia a filiis ejus : et a Paulo autem sic: Sapientiam autem loquimur perfectis. Et conjugationes autem quæ sunt intra Pleroma Paulum dixisse dicunt, in uno osten-dentem; de ea enim conjugatione, quæ est secundum hanc vitam scribens ait : Hoc enim mysterium magnum est; dico autem in Christo et Ecclesia.
18. Adhuc autem Johannem discipulum Domini docent primam ogdoadem, et omnium generationem significasse ipsis dictionibus. Itaque principium quoddam subjecit, quod primum factum est a Deo : quod etiam Nun vocat et filium: et uni-genitum Domini vocat, in quo omnia Pater præmisit [leg. emi-sit] seminaliter. Ab hoc autem aiunt Verbum emissum, et in eo omnem Æonum substantiam, quam ipsum postea formavit Verbum. Quoniam igitur de prima genesi dicit, bene a prin-cipio, hoc est a Filio, et Verbo doctrinam facit. Dicit autem sic: In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum: hoc erat in principio apud Deum. Prius distinguens in tria, Deum, et Principium, et Verbum, iterum ea univit, uti et emissionem ipsorum utrorumque ostendat, id est, Filii et Verbi, et eam quæ est ad invicem simul et ad Patrem unionem. In Patre enim et ex Patre principium, in principio autem et ex principio Verbum. Bene igitur dixit, In principio erat Verbum; erat enim in Filio: Et Verbum erat apud Deum: etenim principium. Et Deus erat Verbum, consequenter; quod enim ex Deo natum est, Deus est. Hic enim erat in prin-cipio apud Deum, ostendit emissionis ordinem. Omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil. Omnibus enim iis qui post eum sunt Æonibus, formationis et generationis causa Ver-bum factum est. Sed quod factum est in eo, inquit, vita est: hic enim syzygias manifestavit: Omnia enim, ait, per ipsum facta sunt, vita autem in ipso. Hæc ergo quæ in eo facta est, proxi-mior est quam ea quæ per ipsum facta sunt: cum ipso est enim, et per ipsum fructificat. Quoniam infert, Et vita erat lux hominum. 3 Hominem autem nunc et Ecclesiam simili nomine significavit, ut per unum nomen manifestet syzygiæ communio-nem. Ex Logo enim et Zoe Homo generatur et Ecclesia. Lumen autem dixit hominum vitam, quoniam illuminati sunt ab ea, quod est formatum et manifestatum. Hoc autem et Paulus dicit: Omne enim quod manifestatur lumen est. Quoniam igitur vita manifestavit et generavit Hominem et Ecclesiam, lumen dicta est eorum. Aperte igitur manifestavit Johannes per sermones hos, et alia, et quaternationem secundam, Logon et Zoen, Anthropon et Ecclesiam. Sed et primam significavit tetradem. Narrans enim de Salvatore, et docens omnia, quæ extra Pleroma sunt, per eum formata, fructum quoque eum esse dicens intra Pleroma. Etenim lumen dixit illum quod in tenebris lucet, et non comprehenditur ab eis, quoniam omnia quæ facta sunt ex passione formans, ignoratus est ab eis. Et Filium et Veritatem et Vitam dicit eum, et Verbum carnem factum: cujus gloriam vidimus, ait, et erat gloria ejus qualis erat uni-geniti, quæ a Patre data est ei, plena gratia et veritate. Dicit autem sic: Et Verbum caro factum est, et habitavit in nobis, et vidimus gloriam ejus, gloriam quasi unigeniti a Patre, plenum gratia et veritate. Diligenter igitur ostendit primam quater-nationem, Patrem dicens, et Gratiam, et Monogenem, et Veri-tatem. Sic Johannes de prima et matre omnium Æonum ogdo-ade dixit. Patrem enim dixit, et Gratiam, et Monogenem, et Veritatem, et Verbum, et Vitam, et Hominem, et Ecclesiam. Et Ptolemæus quidem ita.
Cap. 9 (1)
19. Vides igitur, dilectissime, adinventionem, qua utentes seducunt semetipsos, calumniantes scripturis, fictionem suam ex eis constare annitentes. Propter hoc enim et ipsas eorum adposui astutias et dictiones, ut ex eis consideres malitiam inven-tionis et nequitiam erroris. Primo enim si propositum esset Johanni, illam quæ sursum est octonationem ostendere, ordinem custodisset utique emissionis, et primam quaternationem, cum sit venerabilior, quemadmodum dicunt, in primis utique posuis-set nominibus, et sic adjunxisset secundam, ut per ordinem nominum ordo ostenderetur octonationis: et non utique post tantum intervallum quasi oblitus, deinde commemoratus, in novissimo primæ memoratus fuisset quaternationis. Deinde autem et conjugationes significare volens, et Ecclesiæ non præ-termisisset nomen; sed aut et in reliquis conjugationibus con-tentus fuisset masculorum appellatione, similiter cum possent et illa simul subaudiri, ut unitatem per omnia esset custodiens; aut si reliquorum conjugationes enumerabat, et Anthropi, (id est, Hominis) utique manifestasset conjugem, et utique non remisisset de divinatione nos accipere nomen ipsius. Manifesta igitur expositionis eorum transfictio. Johanne enim unum Deum exponente [l. Omnipotentem], et unum Unigenitum Christum Jesum annunciante, per quem omnia facta esse dicit, hunc Verbum Dei, hunc unigenitum, hunc factorem omnium, hunc lumen verum illuminans omnem hominem, hunc mundi fabrica-torem, hunc in sua venisse, hunc eundem carnem factum, et inhabitasse in nobis: hi transvertentes secundum verisimilem [verisimile] expositionem, alterum quidem Monogenem volunt esse secundum emissionem, quem scilicet et Principium vocant: alterum autem Soterem, (id est, Salvatorem) fuisse volunt, et alterum Logon, (id est, Verbum) filium Monogenis, (id est, Unigeniti) et alterum Christum ad emendationem Pleromatis emissum: et unumquodque eorum quæ dicta sunt auferentes a veritate, et abutentes nominibus, in suam argumentationem transtulerunt: ut secundum eos in tantis Johannes Domini Christi Jesu memoriam non fecerit. Si enim Patrem dixit, et Charin, et Monogenem, et Alethian, et Logon, et Zoen, et Anthropon, et Ecclesiam, secundum illorum argumentationem de prima ogdoade dixit, in qua nondum Jesus, nondum Christus Johannis magister. Quia autem non de syzygiis ipsorum Apo-stolus dixit, sed de Domino nostro Jesu Christo, quem et Ver-bum scit esse Dei, idem ipse fecit manifestum. Recapitulans enim de eo Verbo quod ei in principio dictum est, insuper ex-ponit: Et Verbum caro factum est, et inhabitavit in nobis. Secun-dum autem illorum argumentationem, non Verbum caro factum est, quod quidem nec venit unquam extra Pleroma: sed qui ex omnibus factus est, et sit posterior Verbo, Salvator.
20. Discite igitur insensati, quoniam Jesus, qui passus est pro nobis, qui inhabitavit in nobis, idem ipse est Verbum Dei. Si enim alius ex Æonibus pro nostra salute caro factus est, æstimandum erat de altero dixisse Apostolum. Si autem Ver-bum Patris qui descendit, ipse est et qui ascendit, ab uno Deo unigenitus Filius, secundum Patris placitum incarnatus pro hominibus, non de alio aliquo, neque de ogdoade Johannes sermonem fecit, sed de Domino 3 Jesu Christo. Neque enim Verbum secundum eos principaliter caro factum est. Dicunt enim Sotera induisse corpus animale, de dispositione aptatum inenarrabili providentia, ut visibile et palpabile fieret. Caro est autem illa vetus de limo secundum Adam facta plasmatio a Deo, quam vere factum Verbum Dei manifestavit Johannes. Et soluta est illorum prima et primogenita octonatio. Cum enim unus et idem ostenditur Logos et Monogenes, et Zoe et Phos, et Soter et Christus [et] filius Dei, et hic idem incarnatus pro nobis, soluta est octonationis illorum compago. Hac autem soluta, decidit illorum omnis argumentatio, quam falso nomine somniantes infamant Scripturas, ad propriam argumentationem confingendam. Post deinde dictiones et nomina dispersim posita colligentes, transferunt, sicut prædiximus, ex eo quod est secundum naturam, in id quod est contra naturam: similia facientes iis, qui controversias sibimetipsis quaslibet proponunt, post deinde conantur et [l. ex) Homericis versibus meditari eas: ita ut idiotæ putent ex illa temporali declamata controversia Homerum versus fecisse, et multi abducantur per compositam consequentiam versuum, ne forte hæc sic Homerus fecerit. Quemadmodum Herculem ab Eurystheo ad eum qui apud inferos est canem missum ex Homericis versibus scribens ita: nihil enim prohibet exempli gratia commemorari et horum, cum sit similis et eadem utrisque argumentatio.
Hæc ubi dicta dedit, emisit limine flentem
Herculem invictum, magnarum non inscium rerum,
Eurystheus natus Sthenelo prosapia Persei,
Ducturum ex Erebo canem atri Ditis ad auras.
Vadit at ille, velut leo nutritus montibus acer,
Urbem per mediam: noti simul omnes abibant,
Et senes, et pueri, et nondum nuptæ puellæ,
Plorantes multum, ac si mortem iret ad ipsam.
Mercurius præmittit et cæsia Pallas euntem :
Fratrem etenim sciebat quatenus dolor exagitaret.
Quis non ex simplicibus abripiatur ab hujusmodi versibus, et putet sic illos Homerum in hoc argumento fecisse? Qui autem scit Homerica, cognoscet quidem versus, argumentum autem non cognoscet, sciens quoniam aliquid quidem eorum est de Ulysse dictum, aliud vero de Hercule, aliud vero de Priamo, aliud vero de Menelao et Agamemnone. Si autem tulerit illos, et unumquemque suo libro reddiderit, auferet de medio præsens argumentum. Sic autem et qui Regulam Veritatis immobilem apud se habet, quam per baptismum accepit, hæc quidem quæ sunt ex Scripturis nomina, et dictiones, et parabolas cognoscet: blasphemum autem illorum argumentum non cognoscet. Etenim si gemmas agnoscet, sed vulpem pro regali imagine non recipiet. Unumquemque autem sermonum reddens suo ordini, et aptans veritatis corpusculo, denudabit, et insubstantivum ostendet fig-mentum ipsorum. Quoniam autem scenæ huic deest redemptio, ut quis mimum ipsorum explicans, destructorem sermonem inferat, bene habere putavimus ostendere primo in quibus ipsi patres hujus fabulæ discrepant adversus se invicem, quasi qui sint ex variis spiritibus erroris. Et ex hoc enim diligenter cog-noscere est, et ex ostensione, eam firmam quæ ab Ecclesia præ-dicatur veritatem, et ab iis id quod fingitur falsiloquium.
Cap. 10 (2)
ECCLESIA enim [et quidem] per universum orbem usque ad fines terræ [disseminata, et ab Apostolis, et discipulis eorum accepit eam fidem, quæ est in unum Deum, Patrem omnipotentem, qui fecit cælum et terram, et mare, et omnia quæ in eis sunt : et in unum Christum Jesum filium Dei, incarnatum pro nostra salute: et in Spiritum Sanctum, qui per Prophetas prædicavit dispositiones Dei, et adventum, et eam, quæ est ex Virgine generationem, et passionem, et resurrectionem a mortuis, et in carne in cælos ascensionem dilecti Jesu Christi Domini nostri, et de cœlis in gloria Patris adventum ejus, ad recapitulanda universa, et resuscitandam omnem carnem humani generis, ut Christo Jesu Domino nostro, et Deo, et Salvatori, et Regi, secundum placitum Patris invisibilis omne genu curvet cœlestium, et terrestrium, et infernorum, et omnis lingua confiteatur ei, et judicium justum in omnibus faciat: spiritalia quidem nequitiæ, et angelos transgressos, atque apostatas factos, et impios, et injustos, et iniquos, et blasphemos homines in æternum ignem mittat: justis autem et æquis, et præcepta ejus servantibus, et in dilectione ejus perseverantibus, quibusdam quidem ab initio, quibusdam autem ex pœnitentia, vitam donans incorruptelam loco muneris conferat, et claritatem æternam circumdet.
CAP. 3
HANC prædicationem cum acceperit, et hanc fidem, quemad-modum prædiximus, Ecclesia, et quidem in universum mundum disseminata, diligenter custodit, quasi unam domum inhabitans : et similiter credit iis, videlicet quasi unam animam habens et unum cor, et consonanter hæc prædicat, et docet, et tradit, quasi unum possidens os. Nam etsi in mundo loquelæ dissimiles sunt, sed tamen virtus traditionis una et eadem est. Et neque hæ quæ in Germania sunt fundatæ ecclesiæ, aliter credunt, aut aliter tradunt: neque hæ quæ in Hiberis sunt, neque hæ quæ in Celtis, neque hæ quæ in Oriente, neque hæ quæ in Ægypto, neque hæ quæ in Libya, neque hæ quæ in medio mundi sunt constitutæ: sed sicut sol creatura Dei in universo mundo unus et idem est; sic et 5 (lumen,) prædicatio veritatis, ubique lucet, et illuminat omnes homines, qui volunt ad cognitionem veritatis venire. Et neque is qui valde prævalet in sermone, ex iis qui præsunt ecclesiis, alia quam hæc sunt dicet: nemo enim super magistrum est: neque infirmus in dicendo deminorabit traditio-nem. Cum enim una et eadem fides sit, neque is qui multum de ea potest dicere ampliat, neque is qui minus deminorat.
CAP. 4
PLus autem aut minus secundum prudentiam nosse quos-dam [intelligentiam,] non in eo quod argumentum immute-tur, efficitur, et alius Deus excogitetur præter fabricatorem, et factorem, et nutritorem hujus universitatis, quasi non ipse sufficiat nobis, aut alius Christus, aut alius Monogenes: sed in eo, quod omnia quæ in parabolis dicta sunt exquirere, et adjun-gere veritatis argumento, et in eo, ut instrumentum et dispo-sitionem Dei in genere humano factam enarrat: et quoniam magnanimus extitit Deus, et in transgressorum angelorum apostasia, et in inobedientia hominum, edisserere; et quare alia quidem temporalia, alia vero æterna, et quædam cœlestia, quæ-dam terrena unus et idem [Deus] fecit, annunciare: et quare cum invisibilis sit, apparuit Prophetis Dei [Deus] non in una forma, sed aliis aliter, adesse: et quare testamenta multa tradita humano generi, annunciare, et quis sit uniuscujusque testamentorum character, docere: et quare conclusit omnia in incredulitatem Deus, ut universis misereatur, exquirere: et quare Verbum Dei caro factum est, et passus est, gratias agere: et quare in novissimis temporibus adventus Filii Dei, hoc est in fine apparuerit, et non in initio, annunciare: et de fine et de futuris, - quæcunque posita sunt in Scripturis, revolvere: et quare despe-ratas Gentes cohæredes et concorporatas et participes Sanctorum fecit Deus, non tacere: et quemadmodum mortalis hæc caro In induet immortalitatem, et corruptibile incorruptelam, annunciare: et quemadmodum factus [l. fatus] est qui non erat populus, populus: et dilecta, dilecta; et quemadmodum Plures filii ejus quæ deserta est, magis quam ejus quæ habet virum, præconare. talibus enim et in similibus eis exclamavit Apostolus: O altitudo divitiarum et sapientiæ et agnitionis Dei! quam inscrutabilia judicia ejus, et investigabiles vicæ ejus. Sed non in eo, ut supra Creatorem et Fabricatorem, matrem ejus et illorum, Enthy-mesin Æonis errantis adinvenires, et ad tantam pervenires blasphemiam: neque in eo quod est super hanc rursus Pleroma, aliquando quidem xxx. aliquando vero innumerabiles multitu-dines Æonum mentiri: quemadmodum dicunt hi, qui vere sunt deserti a divina sententia magistri; cum ea, quæ est Ecclesia universa, unam et eandem fidem habeat in universo mundo, quemadmodum prædiximus³.
CAP. 5
VIDEAMUS nunc et horum inconstantem sententiam, cum sint duo vel tres, quemadmodum de eisdem non eadem dicunt, sed et nominibus et rebus contraria respondent. Qui enim est primus, ab ea quæ dicitur gnostica hæresis, antiquas in suum characterem doctrinas transferens Valentinus, sic definivit; dua-litatem quandam innominabilem, cujus quidem aliquid [aliud] vocari Inenarrabile, aliud autem Sigen. Post deinde ex hac dualitate, secundam dualitatem emissam, cujus aliud quidem Patrem vocat, aliud autem Aletheiam. Ex hac autem quater-natione fructificari Logon et Zoen, Anthropon et Ecclesiam. Esse autem hanc octonationem primam. Et a Logo quidem et Zoe decem virtutes dicit emissas, sicut prædiximus. Ab An-thropo autem et Ecclesia xII. ex quibus unam discedentem et destitutam, reliquam dispositionem fecisse. Terminos autem duos adhibet: unum quidem inter Bythum et [suppl. reliquum] Pleroma, determinantem natos Æones ab infecto Patre; alterum vero separantem illorum matrem a Pleromate. Et Christum autem non ab his qui sunt in Pleromate Æonibus emissum, sed a matre¹ foris autem facta secundum memoriam meliorum enixam [enixum] esse cum quadam umbra. Et hunc quidem, quippe cum esset masculus, abscidisse a semetipso umbram, et regressum in Pleroma. Matrem autem subrelictam sub umbra, vacuatam autem spiritali substantia, alterum filium emisisse. Et hunc esse Demiurgum, quem et omnipotentem dicit eorum quæ ei subjacent. Coëmissum autem ei et sinistrum principem, simi-lem [similiter] iis qui dicentur a nobis falsi nominis Gnostici. Et Jesum autem aliquando quidem ab eo qui separatus a matre eorum et coadunatus est cum reliquis, emissum dicit, id est a Theleto: aliquando autem ab eo, qui recucurrit sursum in Ple-roma, hoc est a Christo: aliquando autem ab Anthropo et Ecclesia. Et Spiritum autem sanctum a Veritate dicit emissum, in examinationem et fructificationem Æonum, invisibiliter in eos introëuntem, per quem Æones fructificarent folia veritatis. * Hæc quidem ille.
2. Secundus autem primam ogdoadem sic tradidit, dicens: quaternationem esse dextram, et quaternationem sinistram, et lumen et tenebras; et discedentem autem [et] destitutam virtutem, non a triginta Æonibus dicit fuisse, sed a fructibus eorum. Alius vero quidam, qui et clarus est magister ipsorum, in majus sublime, et quasi in majorem agnitionem extensus, pri-mam quaternationem dixit sic: Est quidem ante omnes Pro-arche, 'Proanennoëtos, et Inenarrabilis, et Innominabilis, quam ego 2 Monotetem voco. Cum hac Monotete est virtus, quam et ipsam voco Henotetem. Hæc Henotes et Monotes cum sint unum, emiserunt, cum nihil emiserint, principium omnium 2noëton, et agenneton, et aoratum, quam Archem sermo Monada vocat. Cum hac Monade est virtus ejusdem substantiæ ei, quam et eam voco Hen. Hæ autem virtutes, id est Monotes, et Henotes, et Monas, et Hen, emiserunt reliquas emis-siones Æonum. Iu iu! et Pheu pheu! Tragicum vere dicere oportet super hanc nominum factionem et tantam audaciam, quemadmodum sine rubore mendacio suo nomina posuit. In eo enim quod dicit, est ante omnia Proarche, Proanennoëtos, quam ego Monoteta voco, et iterum, cum hac Monotete est virtus, quam et ipsam voco Henotetem, manifestum, quoniam figmenta sunt quæcunque ab eo dicta sunt, confessus est, [et] quoniam ipse nomina posuit figmento, quæ a nemine altero [adj. antea] posita sunt: qui nisi hæc auderet, hodie veritas secundum eum non habuisset nomina [nomen]. Nihil igitur prohibet et alte-rum quendam in tali argumento sic præfinire nomina: Est quædam Proarche regalis Proanennoëtos, Proanypostatos virtus, Proprocylindomene. Cum illa autem est virtus, quam ego cucurbitam voco: cum hac cucurbita autem est virtus, quam et ipsam voco perinane. Hæc cucurbita et perinane, cum sint unum, emiserunt, cum non emisissent, fructum, in omnibus visibilem manducabilem et dulcem, quem fructum sermo cucu-merem vocat. Cum hoc cucumere est virtus ejusdem potestatis ei, quam et ipsam peponem voco. Hæ virtutes, cucurbita, et perinane, et cucumis, et pepo, emiserunt reliquam multitudinem Valentini deliriosorum peponum. Si enim eum sermonem qui de universis fit, transfigurari in primam quaternationem oportet, et quemadmodum vult aliquis ipse ponere nomina, quis prohi-bet his nominibus, ut multo credibilioribus, et in usu positis, et ab omnibus cognitis? deinde Anennoëton, tertiam autem Arrheton, et quartam Aora-ton. Et de prima quidem Proarche emissum esse primo et quinto loco Archen, ex Anennoëto secundo et sexto loco Acata-lepton, et de Arrheto autem tertio et septimo loco Anonomas-ton, de Aorato autem quarto et octavo loco Agenneton, Pleroma hoc primæ ogdoadis. Has volunt virtutes fuisse ante Bython et Sigen, ut perfectorum perfectiores appareant, et Gnosticorum magis gnostici veri [l. viri.] ad quos juste quis hoc dicat. O pe-pones, sophistæ vituperabiles, et non viri [veri]. Etenim de ipso Bytho variæ sunt sententiæ apud eos. Quidam enim sine con-jugatione dicunt eum, neque masculum, neque fœminam, neque omnino aliquid esse. Alii autem et masculum et fœminam eum dicunt esse, hermaphroditi genesin [genus] ei donant. Sigen autem rursus alii conjugem ei addunt, ut fiat prima conjugatio.
CAP. 6
1. HI vero qui sunt circa Ptolemæum scientiores, duas con-juges habere eum Bython dicunt, quas et dispositiones vocant, Ennean et Thelesin. Primo enim mente concepit quid emit-tere, (sicut dicunt) post deinde voluit. Quapropter duobus his affectibus et virtutibus, id est, 3 Enneas et Theleseos, velut com-mixtis in invicem, emissio Monogenis et Aletheie secundum conjugationem facta est. Quos typos et imagines duorum affectu-um Patris egressas esse, invisibilium visibiles; Thelematis quidem Nun, Enneas autem Aletheian: et propter hoc adventitiæ voluntatis masculus est imago, innatæ vero Ennææ fœmininus, quoniam Voluntas velut virtus facta est Ennœæ. Cogitabat enim Ennea semper emissionem, non tamen et emittere ipsa per semetipsam poterat quæ cogitabat. Cum autem Voluntatis virtus advenit, tunc quod cogitabat, emisit. Non videntur tibi hi, o dilectissime, 2 Homerici Jovis, propter solicitudinem non dormientis, sed curæ habentis, quando poterit honorare Achillem, et multos perdere Græcorum, apprehensionem habuisse magis, quam ejus, qui est universorum Deus; qui simul ut cogitavit, perfecit id quod cogitavit: et simul ac voluit, et cogitat hoc quod voluit: tunc cogitans cum vult, et tunc volens cum cogitat: cum sit totus cogitatus, et totus sensus, et totus oculus, et totus auditus, et totus fons omnium bonorum.
2. Qui autem prudentiores putantur illorum esse, primam octonationem non gradatim, alterum ab altero Monem emissum dicunt, sed simul et in unum Æonum emissionem a Propatore et Ennœa ejus, cum crearentur, ipsi obstetricasse se affirmant. Et jam non ex Logo et Zoe Anthropon et Ecclesiam, sed ex Anthropo et Ecclesia Logon et Zoen dicunt generatos, in hunc modum dicentes: quando cogitavit aliquid emittere Propator, hoc Pater vocatus est; at ubi quæ emisit vera fuerunt, hoc Alethia vocatum est. Cum autem voluit semetipsum ostendere, hoc Anthropos dictus est. Quos autem præcogitaverat postea-quam emisit, hoc Ecclesia vocata est. Locutus est Anthropos Logon, hic est primogenitus Filius. Subsequitur autem Logon Zoe, et sic prima octonatio completa est.
3. Multa autem pugna apud eos, etiam de Salvatore. Quidam enim eum ex omnibus generatum dicunt, quapropter Beneplacitum vocari, quoniam universum Pleroma bene sensit per eum glorificare Patrem. Alii autem ex solis decem Æoni-bus, qui sunt a Logo et Zoe emissi, et propter hoc Logon et Zoen dici eum, parentum nomina custodientem. Alii autem ex duodecim Æonibus his qui sunt ab Anthropo et Ecclesia facti: et propter hoc Filium hominis se confiteri, velut postgenitum Anthropi. Alii autem a Christo et Spiritu sancto, iis qui ad firmamentum Pleromatis emissi sunt, factum eum dicunt, et propter hoc Christum vocari eum dicunt, Patris sui a quo emissus est, custodientem appellationem. Alii autem sunt, qui ipsum Propatorem omnium, et Proarchen, et Proanennoeton Anthropon dicunt vocari: et hoc esse magnum et absconditum mysterium, quoniam quæ est super omnia virtus, et continet omnia, Anthropos vocatur: et ideo hoc Filium hominis se dicere Salvatorem.
CAP. 7
1. ALIUS vero quidam ex iis, qui sunt apud eos, magistri emendatorem se esse glorians, (2 Marcus est autem illi nomen) magicæ imposturæ peritissimus, per quam et viros multos, et non paucas fœminas seducens, ad se converti, velut ad scientis-simum, [³et perfectissimum,) et virtutem maximam ab invisibilibus et ab inenarrabilibus locis habentem, fecit, præcursor quasi vere existens Antichristi. Anaxilai enim ludicra cum nequitia eorum, qui dicuntur magi, commiscens, per hæc virtu-tes perficere putatur apud eos, qui sensum non habent, et a mente sua excesserunt.
2. Pro calice enim vino mixto fingens se gratias agere, et in multum extendens sermonem invocationis, purpureum et rubi-cundum apparere facit, ut putetur ea Gratia ab iis quæ sunt super omnia, suum sanguinem stillare in illius calicem per invo-cationem ejus, et valde concupiscere præsentes ex illo gustare poculo, ut et in eos stillet quæ per magum hunc vocatur Gratia. Rursus mulieribus dans calices mixtos, ipsas gratias agere jubet præsente se. Et ubi hoc factum est, ipse alium calicem multo majorem quam est ille, in quo illa seducta Eucha-ristiam facit [fecit], proferens, et transfundens a minori, qui est a muliere 2 Eucharistiæ factus, in illum qui est ab eo allatus *(multo majorem), statim dicens ita: Illa quæ est ante omnia, inercogitabilis et inenarrabilis gratia, adimpleat tuum intus homi-nem, et multiplicet in te agnitionem suam, inseminans granum sinapis in bonam terram. Et talia quædam dicens, et in in-saniam mittens illam infelicem, admirabilia faciens apparuit, quando major calix adimpletus est de minori calice, ut et super-effunderet ex eo. Et alia quædam his similia faciens. 4exter-minavit multos, et abstraxit post se. Datur autem intelligi, eum et dæmonem quendam paredrum habere, per quem ipse quoque prophetare videtur, et quotquot dignas putat fieri participes suæ gratiæ, prophetare facit. Maxime enim circa Locus mulieres vacat, et hoc circa eas quæ sunt honestæ, et circum-purpuratæ, et ditissimæ, quas sæpe abducere tentans, dicit blan-diens eis: Participare te volo ex mea gratia, quoniam Pater omnium angelum tuum semper videt ante faciem suam. autem tuæ magnitudinis in nobis est: oportet nos in unum conve-nire. Sume primum a me, et per me gratiam. Adapta te ut sponsa sustinens sponsum suum, ut sis quod ego, et ego quod tu. Constitue in thalamo tuo semen luminis. Sume a me sponsum, et cape eum, et capere in eo. Ecce gratia descendit in te, aperi os tuum, et propheta. Cum autem mulier responderit: Nun-quam prophetavi, et nescio prophetare: invocationes quasdam faciens denuo, ad stuporem ejus que seducitur, dicit ei: Aperi os tuum, et loquere quodcunque, et prophetabis. Illa autem seducta et elata ab iis que prædicta sunt, concalefaciens animam a suspicione quod incipiat prophetare, cum cor ejus multo plus quam oporteat palpitet, audet, et loquitur deliriosa, et quæcunque evenerint omnia, vacue et audacter, quippe calefacta spiritu, (sicut melior nobis de talibus prophetis exequitur, quod audax et inverecunda est anima quasi vacuo aëre excalefacta [est]) et exinde Prophetidem semetipsam putat, et gratias agit Marco ei, qui participavit ei suam gratiam: et remunerare eum gestit, non solum secundum substantiæ suæ dationem, (unde set divitiarum copiam magnam collegit) sed et secundum corporis copulationem, et secundum omnia uniri ei cupit, ut cum eo descendat in unum.
3. Jam vero quædam ex fidelissimis mulieribus, quæ habent timorem Dei, et non sunt seducibiles, quas similiter ut reliquas affectavit seducere, jubens eis prophetare, exsufflantes et 4 cata-thematizantes [AR. anathem.] eum, separaverunt se ab hujusmodi insano, qui se divinum spirare simulabat: pro certo scien-tes, quoniam prophetare non a Marco mago inditur hominibus, sed quibuscunque Deus desuper immiserit gratiam suam. hi a Deo traditam habent prophetiam, et tunc loquuntur ubi, et quando Deus vult; sed non quando Marcus jubet. Quod enim jubet, eo quod jubetur majus est et dominatius, quoniam illud quidem prin-cipatur, illud autem subjectum est. Si ergo Marcus quidem jubet, vel alius quis, sicut solent in cœnis sortibus hi omnes ludere, et sibimetipsis invicem imperare ut prophetent, et secundum suas concupiscentias eos sibi prophetare, erit ille qui jubet et major et dominatior prophetico spiritu, cum sit homo, quod est impos-sibile. Sed tales quidem qui jubentur ab ipsis spiritus, et loquuntur quando volunt ipsi, terreni et infirmi sunt. audaces autem et impudentes, a Satana immissi ad seductionem et perdi-tionem eorum, qui non firmam fidem, quam ab initio per eccle-siam acceperunt, custodiunt.
4. Adhuc etiam et amatoria et adlectantia efficit, ut et corporibus ipsarum contumeliam irroget, hic idem Marcus qui-busdam mulieribus, etsi non universis. Hæ sæpissime con-versæ ad ecclesiam Dei. confessæ sunt, et secundum corpus exterminatas se ab eo, velut cupidine et inflammatas valde illum se dilexisse; ut et diaconus quidam eorum qui sunt in Asia nostri, suscipiens eum in domum suam, inciderit in hujus-modi calamitatem. Nam cum esset uxor ejus speciosa, et sententia et corpore corrupta esset a mago isto, et secuta eum esset multo tempore, post deinde cum magno labore fratres eam conver-tissent, omne tempus in exhomologesi consummavit, plangens et lamentans ob hanc, quam passa est ab hoc mago, corruptelam.
5. Et discipuli autem ejus quidam circumobversati in iisdem, seducentes mulierculas multas corruperunt, perfectos semetip-sos vocantes: quasi nemo possit exæquari magnitudini agnitionis ipsorum, nec si Paulum aut Petrum dicas, vel alterum quendam Apostolorum: sed plus omnibus se cognovisse, et magnitudinem agnitionis illius, quæ est inenarrabilis virtutis, solos ebibisse. Esse autem se in altitudine super omnem virtutem: quapropter et libere omnia agere, nullum in nullo timorem habentes. Prop-ter enim redemptionem et incomprehensibiles et invisibiles fieri judici. Si autem et apprehenderit eos, assistentes ei cum redemptione hæc dicerent: O assessor Dei et mysticæ illius pro œonon Siges, quam magnitudines semper videntes, faciem Patris, te vicæ duce et adductore utentes, abstrahunt sursum suas formas, quas valde audax illa ducta phantasmate, propter bonum Propa-toris emisit nos imagines illorum, tunc intentionem illorum quæ sunt sursum, quasi somnium habens; Ecce, judex in proximo, et præco me jubet meæ defensioni adesse. Tu autem, quasi quæ scias utrorumque nostrorum rationem, tanquam unum exsistentem judici assiste. Mater autem cito, audiens hæc, Homericam infero-rum galeam eis superimposuit, ut invisibiliter effugerent judicem, et statim eripiens eos in thalamum duxit, et reddidit suis sponsis.
6. Talia autem dicentes et operantes, et in iis quoque quæ sunt secundum nos regiones Rhodanenses, multas seduxerunt mulieres, quæ cauteriatas conscientias habentes, quædam quidem etiam in manifesto exhomologesin faciunt, quædam autem reverentes hoc ipsum, in silentio sensim semetipsas retrahunt, desperantes a vita Dei, quædam quidem in totum abscesserunt; quædam autem inter utrumque dubitant, et quod est proverbii passæ sunt, neque intus, neque foris exsistentes, hunc fructum habentes seminis filiorum agnitionis.
CAP. 8
1. Hic igitur Marcus vulvam et susceptorium Colorbasi Silentii semet solum fuisse dicens, quippe unigenitus exsistens, semen, [f. l. postremitatis] quod depositum est in eum, sic enixus est. Illam quæ est a summis, et ab invisibilibus, et innominabilibus locis quaternationem descendisse figura muliebri ad eum : (quoniam, inquit, ejus masculinum mundus ferre non poterat) et ostendisse quoque semetipsam quæ esset, et universorum genesim, quam nemini unquam neque deorum neque hominum revelavit, huic solo enarrasse, ita dicentem : Quando primum Pater, cujus Pater nemo est, qui est inexcogi-tabilis et insubstantivus, qui neque masculus neque fœmina est, voluit suum inenarrabile narrabile fieri, et quod invisibile sibi est, formari; aperuit os, et protulit Verbum simile sibi: quod adsis-tens ostendit ei quod erat ipse, cum invisibilis forma apparuisset. Enuntiatio autem nominis facta est talis: Loquutus est verbum primum nominis ejus ; fuit ἀρχὴ, et syllabæ [syllabe] ejus lite-rarum quatuor. Conjunxit et secundam, et fuit hæc literarum quatuor. Post loquutus est et tertiam, et fuit hæc literarum x. Et eam, quæ est post hæc, loquutus est, et fuit ipsa literarum XII. Facta est ergo enuntiatio universi nominis, literarum xxx, syllabarum autem quatuor. Unumquodque autem elemento-rum suas literas, et suum characterem, et suam enuntiationem, et figurationes, et imagines habere: et nihil eorum esse, quod illius videat formam, neque ipsum super elementum est. Sed nec cognoscere eum, sed ne quidem proximi ejus unumquodque enuntiationem scire, sed quod ipse enuntiat, ita omne quod enuntiat, illud quod est totum nominet. Unumquemque enim ipsorum, pars existens totius, suum sonum quasi omne nominare, et non cessare sonantia, quoadusque ad novissimam literam novissimi elementi singulariter enuntiata deveniant. Tunc autem et redintegrationem universorum dicit futuram, quando omnia devenientia in unam literam, unam et eandem consona-tionem sonent, cujus exclamationis imaginem, Amen simul dicentibus nobis, tradidit esse³. Sonos autem eos esse qui for-mant insubstantivum et ingenitum Æona, et esse hos formas, quas Dominus Angelos dixit, quæ sine intermissione vident faciem Patris.
2. Nomina autem elementorum communia et enarra-bilia Æonas, et verba, et radices, et semina, et plenitudines, et fructus vocavit. Singula autem ipsorum et uniuscujusque propria in nomine Ecclesiæ contineri et intelligi ait. Quorum elementorum novissimi elementi ultima litera vocem emisit suam, cujus sonus exiens secundum imaginem elementorum elementa propria generavit: ex quibus et quæ sunt hic, dispo-sita dicit, et ea quæ sunt ante hæc, generata. Ipsam quidem literam, cujus sonus erat consequens sonum deorsum, a syllaba sua sursum receptam dicit, ad impletionem universi: reman-sisse autem deorsum sonum quasi foras projectum. Elementum autem ipsum, ex quo litera cum enuntiatione sua descendit deorsum, literarum ait esse xxx, et unamquamque ex his xxx literis in semetipsa habere alias literas, per quas nomen literæ nominatur. Et rursus alias per alias nominari literas, et alias per alias, ita ut in immensum decidat multitudo literarum. Sic autem planius disces quod dicitur;
3. Delta elementum literas habet in se quinque, et ipsum ∆, et E, et A, et T, et A, et hæ rursus literæ per alias scri-buntur literas, et aliæ per alias. Si ergo universa substantia Deltæ in immensum decidit, aliis alias literas generantibus et succedentibus alterutrum, quanto magis illius elementi majus esse pelagus literarum? Et si una litera sic immensa est, vide totius nominis profundum literarum, ex quibus Propatora Marci Silentium constare docuit. Quapropter et Patrem scientem in-capabile suum, dedisse elementis, quæ et Æonas vocat, unicuique eorum suam enuntiationem exclamare, eo quod non possit unum, illud quod est totum enuntiare.
4. Hæc itaque exponentem ei quaternationem dixisse [de-disse, MSS. CL. AR. VOSS. &c.]: Volo autem tibi et ipsam osten-dere Veritatem. Deposui enim illam de superioribus ædificiis, ut circumspicias eam nudam, et intuearis formositatem ejus; sed et audias eam loquentem, et admireris sapientiam ejus. Vide quid igitur in caput ejus sursum, primum A et 2. Collum autem Bet Y. Humeros cum manibus et X. Pectus et Ф. Cinctum E et Y. Ventrem Z et T. Verenda H et Σ. Fe-mora O et P. Genua I et I. Tibias Ket O. Crura A et E. Pedes Met N. Hoc est corpus ejus, quæ est secundum ma-gum, Veritatis; hæc figura elementi, hic character literæ. Et vocat elementum hoc, Hominem: esse autem fontem ait eum omnis verbi, et initium universe vocis, et omnis inenarrabilis enarrationem, et taciti Silentii os. Et hoc quidem corpus ejus. Tu autem sublimius allevans sensus intelligentiam, Autogenitora et Patrodotora verbum ab ore Veritatis audi.
5. Hæc autem cum dixisset illa, attendentem ad eum Veritatem, et aperientem os, locuta est verbum: verbum autem nomen factum, et nomen esse hoc quod scimus et loqui-mur Christum Jesum; quod cum nominasset, statim tacuit. Cum autem putaret Marcus plus aliquid eam dicturam, rursus Quaternatio veniens in medium ait: Tanquam contemptibile putasti esse verbum, quod ab ore Veritatis audisti. Non hoc quod scis et putas habere, olim est nomen. Vocem enim tan-tum habes ejus, virtutem autem ignoras. Jesus autem est insigne nomen, sex habens literas, ab omnibus qui sunt vocationis cognitum. Illud autem quod est apud Æonas Pleromatis, cum sit multifarium exsistens, alterius est formæ, et alterius typi, quod intelligitur ab ipsis qui sunt cognati ejus quorum magni-tudines apud eum sunt semper.
6. Has igitur, quæ apud nos [GR. melius apud vos] sunt viginti quatuor literæ, emanationes esse intellige trium virtutum imaginales, eorum quæ continent universum, quæ sunt sursum, elementorum numerum. Mutas enim literas novem puta esse Patris et Veritatis, quoniam sine voce sint, hoc est, et inenar-rabiles et ineloquibiles. Semivocales autem cum sint octo, Logi esse et Zoës, quoniam quasi mediæ sint inter mutas et vocales: et recipere eorum quidem quæ super sint, emanatio-nem, eorum vero quæ subsint elevationem. Vocales autem et ipsas septem esse, Anthropi et Ecclesiæ: quoniam per Anthro-pum vox progrediens formavit omnia. Sonus enim vocis formam eis circumdedit. Est igitur Logos habens et Zoe VIII. Anthro-pos autem et Ecclesia vII. Pater autem et Alethia Ix. Ex minori autem computatione, qui erat apud Patrem descendit, emissus illuc unde fuerat separatus ad emendationem factorum, ut Pleromatum unitas æqualitatem habens, fructificet unam in omnibus quæ est ex omnibus virtus. Et sic is qui est numeri VII eorum qui sunt octo accepit virtutem, et facta sunt tria loca similia numeris, cum sint octonationes: quæ ter in se venientia viginti quatuor ostenderunt numerum. Et tria quidem elementa, quæ dicit ipse trium in conjugatione virtutum exsistere, quæ fiunt vi. ex quibus emanaverunt viginti quatuor literæ, quadri-pertita inenarrabilis quaternationis ratione, eundem [cum illis GR.] numerum faciunt, quæ quidem dicit illius qui est innomi-nabilis exsistere. Indui autem eas a tribus virtutibus, in similitudinem illius qui est invisibilis: quorum elementorum imagines imaginum esse eas quæ sunt apud nos duplices literæ, quas cum XXIV literis adnumerantes, virtute quæ est secundum analogiam, xxx faciunt numerum.
7. Hujus rationis et dispositionis fructum dicit in simili-tudinem imaginis apparuisse illum, qui post vi dies quartus ascendit in montem, et factus est sextus, qui descendit et deten-tus est in hebdomade, cum esset insignis octonatio, et haberet in se omnem elementorum numerum, quem manifestavit, cum ipse venisset ad baptismum, columbæ descensio, quæ est et A. Numerus enim ipsius unum et DCCC. Et propter hoc Mosen in sexta die dixisse hominem factum: et dispositionem autem in sexta die, quæ est in cœna pura, novissimum hominem in rege-nerationem primi hominis apparuisse. Cujus dispositionis initium et finem sextam horam, in qua affixus est ligno. Perfectum enim sensum, scientem eum numerum qui est sex, virtutem fabricationis et regenerationis habentem, manifestasse filiis lumi-nis eam generationem quæ facta est per eum, qui manifestatus est insignis in eum numerum. Hinc etiam et duplices literas numerum insignem habere ait. Insignis enim numerus commixtus viginti quatuor elementis xxx literarum nomen explicuit.
8. Usus est autem Diacono septem numerorum magnitudine, quemadmodum dicit Marci Sige, ut ab se cogitatæ cogitationis manifestetur fructus. Et insignem quidem hunc numerum in præsenti, ait, eum qui ab insigni figuratus est intelligi [intellige,] eum qui quasi in partes divisus est, aut præcisus, et foris perse-veravit, qui sua virtute et prudentia per eam quæ est ab eo emis-sionem, hunc, qui est 5 septem virtutum, secundum imitationem hebdomadis virtutis animavit mundum, et animam posuit esse hujus universi quod videtur. Utitur autem et ipse hoc opere quasi spontanee ab ipso facto: reliqua vero ministrant, cum sint imitatio-nes imitabilium, enthymesin matris. Et primum quidem cælum sonat A, quod autem est post illum E, tertium autem H, quar-tum vero et medium numeri VII Iotæ virtutem enarrat, quintum vero O, sextum autem Y, septimum autem et iv a medio Ω elementum exclamat, quemadmodum Marci Sige, quæ multa quidem loquacius exsequitur, nihil autem verum loquens, affirmat. Quæ virtutes, ait, omnes simul in invicem complexæ, sonant et glorificant illum a quo emissæ sunt, gloria autem soni mittitur in Propatorem. Hujus autem glorificationis sonum in terram delatum ait plasmatorem factum, et generatorem eorum quæ sunt in terra³.
9. Ostensionem autem affert ab iis qui nunc nascuntur infantibus, quorum anima, simul ut de vulva progressa est, exclamat uniuscujusque elementi hunc sonum. Sicut ergo septem virtu-tes (inquit) glorificant Verbum, sic et anima in infantibus plo-rans et plangens Marcum, glorificat eum. Propter hoc autem et David dixisse: Ex ore infantium et lactentium perfecisti laudem. Et iterum, Cæli enarrant gloriam Dei. Et propter hoc quando in doloribus et calamitatibus anima fuerit, in releva-tionem suam, dicit 2, in signum laudationis, ut cognoscens illa quæ sursum est anima, quod est cognatum suum, adjutorium ei deorsum mittat.
10. Et de omni quidem nomine, quod est xxx literarum, et de Bytho, qui augmentum accipit ex hujus literis, adhuc etiam de Veritatis corpore, quod est duodecim membrorum, unoquoque membro ex duabus literis constante; et de voce ejus quam locuta est non locuta; et de resolutione ejus nominis, quod non est enarratum; et de mundi anima, et hominis, secundum quæ habent illam, quæ est ad imaginem, dispositio-nem, sic deliravit. Dehinc autem quemadmodum ex nominibus æquiparatam virtutem ostendit eorum quaternatio, referemus, ut nihil lateat te, dilectissime, eorum quæ ad nos pervenerunt ex iis, quæ ab iis dicuntur, quemadmodum sæpe postulasti a nobis.
11. Sic autem annuntiat perquam sapiens eorum Sige gene-rationem XXIV elementorum: cum solitate esse unitatem, ex quibus duæ sunt emissiones, sicut prædictum est, monas et hen, quæ duplicatæ, iv factæ sunt: bis enim duo, quatuor. Et rursus duo et quatuor in idipsum composite, sextum manifes-taverunt numerum. Hi autem sex quadruplicati viginti quatuor generaverunt figuras. Et quidem quæ sunt primæ quaternatio-nis nomina sancta sanctorum intelliguntur, quæ non possunt enarrari; intelliguntur autem a solo Filio, que Pater scit quæ-nam sunt. Alia vero, quæ cum gravitate, et honore, et fide nominantur apud eum, sunt hæc, Αῤῥητος et Σιγή, Πατήρ et ᾿Αλήθεια. Hujus autem quaternationis universus numerus est literarum viginti quatuor : Αῤῥητος enim nomen literas habet in se septem, Σειγὴ quinque, et Πατήρ quinque. et ᾿Αλήθεια νιπ, quæ composita in se, bis quini, et bis septem, xxiv numerum adimpleverunt. Similiter et secunda quaternatio Logos et Zoe, Anthropos et Ecclesia eundem numerum elementorum ostenderunt. Et Salvatoris quoque narrabile nomen Ἰησοῦς literarum est sex; inenarrabile autem ejus, literarum viginti quatuor. Yios Χρειστός literarum XII; quod est autem in Christo inenarrabile, literarum xxx. Et propter hoc ait eum A et 2, ut περιστεράν manifestet, cum hunc numerum habeat hæc avis.
12. Jesus autem hanc habet inquit inenarrabilem genesin. A matre enim universorum, id est primæ quaternationis, in filiæ locum processit secunda quaternatio, et facta est octonatio, ex qua progressa est decas: sic factum est XVIII. Decas itaque DCCC sunt LXXXVIII. adjuncta octonationi et decuplam eam faciens LXXX 5 fecit numerum: et rursus octuagies decies octingentorum numerum fecit, ut sit universus literarum numerus ab octonatione in deca-dem progrediens octo et octuaginta et DCCC quod est JESUS. Jesus enim nomen secundum Græcarum literarum computum Habes manifeste et supercœlestis JESU secundum eos genesin. Quapropter et A B Græcorum habere monadas octo, et decadas VIII, et hecatontadas VIII, DCCCLXXXVIII numerum ostendentia, hoc est, Jesum, qui est ex omnibus con-stans numeris: et propter hoc A et 2 nominari eum, cum sig-nificet ex omnibus ejus generationem. Et iterum ita: primæ quaternationis secundum progressionem numeri in semetipsam compositæ x apparuit numerus. A enim et Bet I et in 4semetipsa composita x fiunt, quod est I, et hoc esse volunt Jesum.
13. Sed et Christus, inquit, literarum est vII, ex quibus primam octonationem significari, quæ cum Iota applicita DCCCLXXXVIII numerum generavit. Dicitur autem, ait, et filius Christus, hoc est duodecas: Yids enim nomen literarum quatuor est, Χρειστός autem octo: quæ composita duodecadis ostende-runt magnitudinem. Prius autem, inquit, quam hujus nominis insigne appareret, hoc est Jesus, filius, in ignorantia magna fuerunt homines et errore. Cum autem manifestatum est vi literarum nomen, hoc quod est secundum carnem amictum est, ut ad sensibilitatem hominis descenderet, habens in semetipso ipsum quoque vi et viginti quatuor; tunc cognoscentes eum ces-saverunt ab ignoratione, et a morte in vitam ascenderunt, nomine eis facto ducatore ad Patrem veritatis. Voluisse enim Patrem universorum solvere ignorantiam, et destruere mortem. Igno-rantiæ autem solutio, agnitio ejus fiebat. Et propter hoc dic-tum secundum voluntatem ejus, eum qui est secundum imaginem ejus, quæ sursum est virtus, dispositum Hominem.
14. A quaternatione enim progressi sunt Æones. Erat autem in quaternatione Anthropos et Ecclesia, Logos et Zoe. Ab iis igitur virtutes, ait, emanatæ generaverunt eum, qui in terra manifestatus est, Jesum. Et Logi quidem locum adimplesse angelum Gabriel, Zoes autem Spiritum sanctum, Anthropi autem Altissimi virtutem : Ecclesiæ autem locum Virgo osten-dit. Et sic ille qui est secundum dispositionem, per Mariam generatur apud eum homo, quem Pater omnium transeuntem per vulvam elegit per Verbum ad agnitionem suam. Cum autem venisset ipse ad aquam, descendisse in cum, quasi colum-bam, eum qui recurrit sursum, et implevit XII numerum : in quo inerat semen eorum qui conseminati sunt cum eo, et condescend-erunt et coascenderunt. Ipsam autem virtutem quæ descendit, semen dicit esse Patris, habens in se et Patrem, et Filium, et eam quæ per eos cognoscitur innominabilis virtus Siges, et omnes Monas. Et hunc esse Spiritum qui locutus est per os Jesu, qui se confessus est Filium hominis, et manifestavit Pa-trem, descendens quidem in Jesum, unitus est. Et destruxit quidem mortem, ait, qui fuit ex dispositione Salvator Jesus ; agnovit autem Patrem Christum Jesum. Esse ergo Jesum nomen quidem ejus, qui est ex dispositione homo, dicit, positum autem esse in assimilationem et figurationem ejus, qui incipit in eum descendere, Hominis, quem capientem habere et ipsum Hominem, et ipsum Logon, et Patrem, et Arrheton, et Sigen, et Alethian, et Ecclesiam, et Zoen.
15. Hæc jam supra Iu Iu, et super Pheu, et super univer-sam tragicam exclamationem et doloris vociferationem sunt. Quis enim non oderit eum, qui tantorum mendaciorum malus compositor est poeta, cum viderit veritatem idolum a Marco factam, et hoc Alphabetæ literis stigmatam? Nuper, sicut quod est ab initio, quod dici solet heri et ante, Græci confitentur a Cadmo se primum sedecim accepisse: post deinde procedentibus temporibus semetipsos adinvenisse, aliquando quidem as-piratas, aliquando autem duplices: novissime autem omnium Palamedem aiunt longas eis apposuisse. Prius igitur quam apud Græcos hæc fierent, non erat veritas. Corpus enim ejus secundum te, Marce; posterius est tempore quam Cadmos, et ii qui ante eum sunt; posterius autem his, qui reliqua elementa addiderunt ¹[temporis quam Palamedes]: posterius autem tem-pore, quam et tu ipse. Tu autem solus in idolum deposuisti eam, quæ a te prædicatur Veritas.
16. Quis autem sustinebit tuam illam, quæ tantum verbosata est Sigen, quæ innominabilem nominat (Æonem), inenarra-bilem exponit, et eum qui linvestigabilis est enuntiat, et ape-ruisse os dicit eum, quem incorporalem et infiguratum dicis, et emisisse Verbum, quasi unum ex his quæ composita sunt ani-malia: Verbum quoque ejus simile esse ei qui eum emisit, et formam invisibilis factum, elementorum quidem esse triginta, syllabarum autem quatuor? Erit ergo secundum similitudinem Verbi Pater omnium, sicut tu ais, elementorum quidem triginta, syllabarum autem quatuor. Aut iterum quis sustinebit te in schemata et numeros, aliquando quidem triginta, aliquando autem viginti quatuor, aliquando sex tantum, concludentem universorum conditorem, et Demiurgum, et factorem Verbum Dei, et minuentem eum in syllabas quidem quatuor, elementa autem triginta: et omnium Dominum qui firmavit cælos, in DCCCLXXXVIII deducentem numeros, similiter atque Alphabetum : et ipsum qui omnia capit Patrem, a nullo autem capitur, in qua-ternationem et octonationem [et decadem] et duodecadem subpartientem, et per hujusmodi multiplicationes illud quod est inenarrabile et 4incognoscibile, quemadmodum tu dicis, Patris enarrantem? Et quem incorporalem et insubstantivum nomi-nas, hujus materiam et substantiam ex multis literis, aliis ex aliis generatis, fabricas, ipse Dædalus fictor et faber malus fac-tus sublimissimæ virtutis: et quam indivisibilem dicis substan-tiam, in mutas, et vocales, et semivocales sonos subdividens, id quod est mutum in his, omnium Patri et hujus intentioni men-tiens, in summam blasphemiam et magnam impietatem immisisti omnes qui tibi credunt. 17. Quapropter et juste et apte tali temeritati tuæ divinæ aspirationis senior et præco veritatis invectus est in te, dicens sic:
Idolorum fabricator, Marce, et portentorum inspector,
Astrologiæ cognitor et magicæ artis,
Per quæ confirmas erroris doctrinas,
Signa ostendens his qui a te seducuntur,
Apostaticæ virtutis operationes,
Quæ tibi præstat tuus pater Satanas
Per angelicam virtutem Azazel facere, habens te
Præcursorem contrariæ adversus Deum nequitiæ.
Et hæc quidem amator Dei senior. Nos autem reliqua mysteria eorum, quæ sunt longa, conabimur breviter expedire, et ea quæ multo tempore sunt occultata, in manifestum producere. Sic enim fit ut facile argui et convinci possint ab omnibus.
CAP. 9
1. GENERATIONEM itaque Æonum, et errorem ovis, et adin-ventionem, adunantes in unum, mystice audent annunciare hi qui in numeros omnia deduxerunt, de monade et dualitate dicen-tes omnia constare: et a monade usque ad quatuor numerantes, sic generant decadem. Unum enim et duo, et tres, et quatuor, in unum compositæ, decem Æonum generaverunt numerum. Rursus autem dualitas ab ea progressa usque ad episemon, duo et quatuor et sex, duodecadem ostendit. Et rursus a dualitate similiter numerantibus nobis usque ad x, xxx numerus ostensus est, in quo est ogdoas et decas et duodecas. Duodecadem igitur eo quod episemon habuerit (consequentem sibi propter episemon) passionem vocant. Et propter hoc circa xu nume-rum cum labes quædam facta fuisset, ovem luxuriatam oberrasse: quoniam apostasiam a duodecade factam dicunt. Similiter et a duodecade abscedentem unam virtutem perisse divinant: et hanc esse mulierem quæ perdiderit drachmam, et accenderit lucernam, et invenerit eam. Sic igitur et numeros reliquos in drachma, qui sunt novem, in ove vero undecim, perplexos sibi5 metipsis, xcıx numerum generare: quoniam novies undeni XCIX fiant. Quapropter et Amen hunc habere dicunt nume-rum.
2. Non pigritabor autem tibi et aliter eos interpretantes Literam annunciare, ut undique conspicias fructum eorum. enim H cum episemo Ogdoadem esse volunt, cum ab alpha[beta] octavo sit posita loco : rursus iterum sine episemo computantes numerum ipsarum literarum, et componentes usque ad H, tria-contadem ostendunt. Incipiens enim quis ab A, et perfiniens in H, [per numeros] [l. numerum] literarum, abstrahens autem episemum, et insuper conjungens incrementum literarum, in-veniet tricenarium numerum. Usque enim ad E literam, xv fiunt: post deinde appositus eis vII numerus, II et xx perficit. Cum autem appositum est eis H, quod est VIII, admirabilem triacontadem adimplevit. Et hinc ostendunt Ogdoadem matrem triginta Æonum. Quoniam igitur ex tribus virtutibus unitus est tricenarius numerus, ter idem factus xc fecit. Et ipsa autem trias in se composita Ix generavit. Sic Ogdoas XCIX generavit numerum. Et quoniam duodecimus Eon absistens reliquit sursum XI, consequenter dicunt typum literarum in figura Logi positum esse: (Undecimam enim in literis esse A, qui est numerus xxx) et secundum imaginem positum esse superioris dispositionis: quoniam ab Alpha sine episemo, ipsarum litera2 rum numerus usque ad A compositus, secundum augmentum literarum cum ipso A, xc et Ix facit numerum. Quoniam autem A, quæ est undecimo loco in ordine, ad similis sui descendit inquisitionem, ut impleret XII numerum, et cum inve-nisset eum, adimpleta est, manifestum esse ex ipsa figuratione literæ. A enim quasi ad sui similis inquisitionem adveniens, et inveniens, et in semet rapiens ipsum, duodecimi adimplevit locum, M litera ex duobus Lambdis AA consistente. Quaprop-ter et fugere eos per agnitionem xcix locum, hoc est deminora-tionem, typum sinistræ manus: sectari autem unum, quod additum super xcIx in dexteram eos manum transtulit.
3. Tu quidem hæc pertransiens, dilectissime, optime scio quoniam ridebis multum tantam illorum in tumore sapientem stultitiam. Sunt autem digni planetu, qui tantam Dei religio-nem et magnitudinem vere inenarrabilis virtutis, et tantas dis-positiones Dei per A et B, et per numeros tam frigidos, et vi extortos enunciant. Quotquot autem absistunt ab Ecclesia, et iis anilibus fabulis assentiunt, vere a semetipsis sunt damnati. Quos Paulus jubet nobis post primam et secundam correptionem devitare. Johannes enim Domini discipulus superextendit dam-nationem in eos, neque Ave a nobis eis dici volens: Qui enim dicit, inquit, eis Ave, communicat operibus ipsorum nequissimis. Et merito: Non enim est gaudere impiis, dicit Dominus. Impii autem super omnem impietatem hi sunt, qui factorem cæli et terræ, unum Deum omnipotentem, super quem alius Deus non est, ex Labe, et ipsa ex altera Labe facta, emissum dicunt: et sic jam secundum eos esse eum emissionem tertiæ Labis. Quam sententiam digne exsufflantes et catathematizantes, oportet porro alicubi et longe fugere ab eis: et quanto plus hæc affirmant et gaudent in iis adinventionibus suis, tanto magis sciamus plus eos agitari ab Ogdoadis nequissimis spiritali-bus: quemadmodum hi qui in phreneticam passionem incide-runt, aut plus rident, et valere se putant, et quasi sani omnia agunt, quædam autem et quasi plus quam sani sunt, tanto magis male habent. Similiter autem et hi, quo magis plus sapere putantur, enervantes semetipsos, super tonum sagittantes, tanto magis non sapiunt. Exiens enim immundus spiritus igno-rantiæ, dein vacantes eos non Deo, sed mundialibus quæstioni-bus inveniens, assumens alios spiritus septem nequiores semet-ipso, et infatuans illorum sententiam, quasi possint quæ sunt super Deum adinvenire, et aptabiliter in exclusionem compositam Ogdoadem ignorantiæ nequissimorum spirituum in eos deposuit.
CAP. 10
VOLO autem tibi referre quemadmodum et ipsam conditio-nem secundum imaginem invisibilium a Demiurgo, quasi igno-rante eo, fabricatam per Matrem dicunt. Primo quidem qua-tuor elementa dicunt, ignem, aquam, terram, et aërem, imaginem emissam esse superioris quaternationis: et operationes eorum cum eis annumeratas, id est, calidum et frigidum, humectum et aridum, diligenter imaginare Ogdoadem, ex qua decem virtutes sic enumerant: septem quidem corporea circumlata, quæ etiam cœlos vocant: post deinde continentem eos circulum, quem octavum cælum vocant, post deinde solem et lunam. Hæc cum sint decem numero, imagines dicunt esse invisibilis decadis ejus, quæ a Logo et Zoe progressa sit. Duodecadem autem ostendi per eum, qui Zodiacus vocatur circulus. xu enim signa mani-festissime Hominis et Ecclesiæ filiam duodecadem, quasi per quandam umbram pinxisse dicunt. Et e contrario superjunctum, inquiunt, universorum oneri, cum sit velocissimum, quod superpo-situm est cœlum, qui [quod] ad ipsam concavationem aggravat, et ex contrarietate moderatur illorum velocitatem sua tardi-tate, ita ut in xxx annis circuitum a signo in signum faciat, imaginem dicunt eum [id] Hori ejus, qui trigesimam nominis illorum matrem circumtinet. Lunam quoque rursus suum cœlum circumeuntem XXX diebus, per dies numerum xxx Æonum significare. Et solem autem in duodecim mensibus circumeuntem et perficientem circularem suam apocatastasin, per duodecim menses duodecadem manifestare. Et ipsos autem dies duodecim horarum mensuram habentes, typum non appa-rentis duodecadis esse. Sed et horam dicunt, quod est duode-cimum diei, ex triginta partibus adornatam propter imaginem triacontadis. Et ipsius autem Zodiaci circuli circummensura-tionem esse partium CCCLX, quodque enim signorum partes habere xxx. Sic quoque per circulum imaginem copulationis eorum, quæ sunt duodecim, ad xxx custoditam dicunt. Adhuc etiam et terram in XII climata divisam dicentes, et in unoquoque climate unamquamque virtutem ex cœlis secundum demissio-nem suscipientem, et similes generantem filios ei virtuti, quæ demiserit distillationem, typum esse duodecadis et filiorum ejus manifestissimum asseverant. Ad hæc autem volentem aiunt Demiurgum superioris Ogdoadis interminabile, et æternum, et infinitum, et intemporale imitari, et cum non potuisset perseve-rabile ejus et perpetuum deformare, ideo quod fructus sit Labis, in temporum spatia, et tempora, et numeros multorum annorum æternitatem ejus deposuisse, existimantem in multitudine tem-porum imitari ejus interminatum. Hic dicunt, cum effugisset eum veritas, subsecutum mendacium : et propter hoc destruc-tionem, adimpletis temporibus, accipere ejus opus.
CAP. 11
1. Er de conditione quidem talia dicentes, quotidie adin-venit unusquisque eorum, quemadmodum potest, aliquid novi. Perfectus enim nemo, nisi qui maxima mendacia apud eos fruc-tificaverit. De propheticis autem quæcunque transformantes coaptant, necessarium est manifestantes arguitionem his inferre. Moyses enim, inquiunt, incipiens id quod est secundum conditio-nem opus, statim in principio matrem omnium ostendit, dicens: In principio fecit Deus cælum et terram. Quatuor hæc nomi-nans, Deum et principium, cœlum et terram, quaternationem ipsorum, quemadmodum ipsi dicunt, figuravit. Et invisibile autem et absconditum ejus manifestantem dicere: Terra autem erat invisibilis et incomposita. Secundam autem quaternatio-nem, progeniem primæ quaternationis, sic eum dixisse volunt, abyssum nominantem et tenebras, in quibus sunt et aquæ, et qui ferebatur super aquas Spiritus. Post quam decadis commemo-rantem, lumen dicere, et diem, et noctem, et firmamentum, et vesperam, et quod vocatur mane, et aridam, et mare, adhuc etiam et herbam, et decimo loco lignum : sic quoque per decem nomina, x Æonas manifestasse. Duodecadis autem sic forma-tam apud eos virtutem : Solem enim dicere, et Lunam, et stellas, et tempora, et annos, et cetos, adhuc etiam pisces, et serpentia, et volatilia, et quadrupedia, feras quoque, et super hæc omnia duodecimum hominem. Sic ab Spiritu triacontadem per Moysen dictam docent. Nec non et formatum hominem secundum imaginem superioris virtutis, habere in se eam, quæ sit ab uno fonte, virtutem. Constitutam autem eam esse in eo, 1 qui sit in cerebro locus, ex quo defluant virtutes quatuor secundum imaginem supernæ tetradis, quæ vocantur, una qui-dem visio, altera autem auditus, tertia odoratus, et quarta gustatio. Octonationem autem dicunt significari per hominem sic: aures quidem duas habentem, et totidem visus, adhuc etiam odorationes duas, et duplicem gustationem, amari et dulcis. Totum autem hominem omnem imaginem triacontadis sic habere docent: in manibus quidem per digitos decadem bajulare: in toto autem corpore, cum in xII membra dividatur, duodecadem. Dividunt autem illud, quemadmodum Veritatis apud eos divisum est corpus, de quo prædiximus. Ogdoadem autem, et inenarrabilem et invisibilem, in visceribus absconditam intelligi.
2. Solem quoque iterum, qui sit magnum luminare, in quarta dierum fieri propter quaternationis numerum dicunt. Tabernaculi quoque, quod a Moyse compositum est, atria de bysso, et hyacintho, et purpura, et coccino facta, eandem apud eos ostenderunt imaginem. Sacerdotis quoque poderem quatuor ordinibus lapidum pretiosorum adornatum, quaternationem signi-ficare præfiniunt. Et si qua omnino talia sunt posita in scrip-turis, quæ quatuor possunt numerum designare, propter quater-nationem ipsorum dicunt factum. Octonationem rursus ostendi sic: in octavo dierum formatum dicunt hominem. Aliquando enim volunt eum sexto die factum, aliquando autem in octavo, nisi forte choicum quidem in sexto dierum dicunt formatum, carnalem autem in octavo: distincta sunt enim hæc apud eos. Quidam autem et alterum esse volunt qui secundum imaginem et similitudinem Dei factus est homo masculo fœmineus, et hunc esse spiritalem: alterum autem qui ex terra plasmatus sit. Et arcæ autem dispositionem in cataclysmo, in qua octo homines liberati sunt, manifestissime dicunt ogdoadem [adj. salutarem] ostendere. Hoc autem idem et David, cum octavus esset genitus inter fratres suos, significare. Adhuc etiam et circum-cisionem, quæ octavo die fit, circumcisionem superioris ogdoa-dis manifestare. Et omnino quæcunque inveniuntur in Scripturis obduci posse ad numerum octavum, mysterium ogdoadis adimplere dicunt. Sed et decadem significari per decem gentes, quas promisit Deus Abrahæ in possessionem dare, dicunt: et dispositio quæ est secundum Saram, quomodo post decem annos dat ei ancillam suam Agar, ut ex ea filium faciat, idem significare. Et servus autem Abraham missus ad Rebeccam, et super puteum dans ei armillas aureorum decem, et fratres ejus tenentes eam in dies decem, adhuc etiam Jeroboam, qui decem sceptra accepit, et tabernaculi decem atria, et columne decem cubitorum, et decem filii Jacob ad emptionem tritici prima vice in Ægyptum missi, et decem Apostoli, quibus mani-festatur post resurrectionem Dominus, cum Thomas non esset præsens, invisibilem defigurabant secundum eos decadem.
3. Duodecadem autem, erga quam et mysterium passionis Labis fuisse, ex qua passione visibilia fabricata esse volunt, signanter et manifestissime positam ubique dicunt: ut duodecim filios Jacob, ex quibus duodecim quoque tribus, et logion varium duodecim habens lapides, et duodecim tintinnabula, et eos qui a Moyse positi sunt sub monte duodecim lapides, similiter autem et eos qui a Jesu in flumine positi sunt, et alteros qui trans positi sunt, et portantes arcam testamenti, et eos qui ab Helia positi sunt in holocausto vituli, et numerum quoque Apostolorum, et omnia omnino quæcunque duodecim numerum custodiunt, duodecadem ipsorum significare volunt. Horum autem unitatem omnium, quæ vocatur triacontas, per eam arcam, cujus triginta cubitis altitudo fuit sub Noe, et per Samuelem declinantem Saul, .....qui triginta diebus abscondebatur in agro, et per eos qui cum eo intraverunt in speluncam, et propter id quod longi-tudo fuerit sancti tabernaculi triginta cubitorum. Et quæcun-que alia æqualia numeris his linveniuntur, triacontadem ipsorum per hujusmodi ostendunt asseverationes.
CAP. 12
NECESSARIUM autem duxi addere iis, et quanta de Propatore ipsorum, qui incognitus erat omnibus ante adventum Christi, eligentes de Scripturis suadere contendunt, ut ostendant Domi-num nostrum alterum annunciare Patrem præter fabricatorem hujus universitatis: quem (sicut prædiximus) impie blasphe-mantes, Labis fructum esse dicunt. Prophetam igitur Esaiam dicentem; Israel me autem non cognovit, et populus me non intellexit, invisibilis Bythi ignorantiam dixisse coaptant. Et in Osee quod dictum est : Non est in eis veritas, neque agnitio Dei, in hoc idem tendere conantur. Et, Non est intelligens aut re-quirens Deum: Omnes declinaverunt, simul inutiles facti sunt, in Bythi ignorantia apponunt. Et per Moysen autem dictum; Nemo videbit Deum, et vivet; in illum habere suadent relationem. Et fabricatorem quidem a prophetis visum dicunt: illud autem quod scriptum est, Nemo videbit Deum et vivet, de invisibili magnitudine et incognita omnibus dictum volunt. Et quoniam quidem de invisibili Patre factore omnium dictum est, Nemo videbit Deum, omnibus nobis manifestum est: quoniam autem non de hoc qui ab iis adinventus est Bythus, sed de Demiurgo, et ipse est invisibilis Deus, ostenditur procedente sermone. Danielem autem hoc idem significare, in eo quod interro-gat angelum absolutiones parabolarum, quasi non scientem. Sed et angelum abscondentem ab eo magnum mysterium Bythi, dicere ei: Recurre Daniel: hi enim sermones obstructi sunt, Et quoadusque intellectores intelligant, et albi inalbentur: et seipsos esse albos et intellectores gloriantur.
CAP. 13
1. SUPER hæc autem inenarrabilem multitudinem apocry-phorum et perperûm scripturarum, quas ipsi finxerunt, afferunt ad stuporem insensatorum, et quæ sunt veritatis non scientium literas. Assumunt autem in hoc et illam falsationem, quasi Dominus cum puer esset, et disceret literas, cum dixisset magister ejus, quemadmodum in consuetudine est, Dic A, responderit A. Rursum cum magister jussisset dicere B, res-pondisse Dominum: Tu prior dic mihi quid est A, et tunc ego dicam tibi quid est B. Et hoc exponunt, quasi ipse solus incognitum scierit, quod manifestavit in typum [l. typo] A.
2. Quædam autem eorum quæ in Evangelio posita sunt, in hunc characterem transfigurant. Sicut illud quod ad matrem suam, duodecim annorum existens, respondit dicens: Non scitis quoniam in his quæ Patris mei sunt oportet me esse? Hunc quem non sciebant, dicunt, Patrem annunciabat eis: et propter hoc emisisse discipulos in duodecim tribus, annunciantes ignotum eis Deum. Et ei qui dixisset illi; Magister bone, eum, qui vere bonus esset Deus, confessum esse respondentem: Quid me dicis bonum? unus est bonus, Pater in cœlis. Cælos autem nunc Æonas dictos dicunt. Et propter hoc non respondisse eis, qui ei dixerunt, In qua virtute hoc facis? sed e contrario interroga-tione sua consternasse eos, inenarrabile Patris, in eo quod non dixerit, [d. non] ostendisse eum interpretantur. Sed et in eo quod dixerit: Sæpius concupivi audire unum ex sermonibus istis, et non habui qui diceret mihi, manifestantis dicunt esse per hoc ипит, eum qui sit vere unus Deus, quem non cognoverint. Adhuc in eo quod appropinquans ad Hierusalem ploraverit super eam, et dixerit: Si cognovisses et tu hodie quæ sunt ad pacem, abscondita autem sunt a te, per eum sermonem qui est absconditus, apocry-phon Bythi manifestasse. Et iterum dicentem, Venite ad me omnes qui laboratis et onerati estis, discite a me, veritatis Patrem annunciasse. Quod enim nesciebant, inquiunt, hoc eis promisit se docturum. Ostensionem autem superiorum, et velut finem regulæ suæ afferunt hæc: Confiteor tibi Pater Domine terræ et cælorum, quoniam abscondisti ea a sapientibus et prudentibus, et revelasti ea parvulis. Ita Pater meus, quoniam in conspectu tuo placitum factum est. Omnia mihi tradita sunt a Patre: et nemo cognovit Patrem nisi Filius, et Filium nisi Pater, et cuicunque Filius revelaverit. In his enim manifestissime (aiunt) ostendisse eum, quod ..... ante adventum ejus nemo manifeste cognoverit Patrem veritatis: et aptare volunt, quod quasi fabricator et conditor semper ab omnibus cognitus sit: et hæc Dominum dixisse de incognito omnibus Patre, quem ipsi annunciant.
CAP. 14
1. REDEMPTIONIS autem ipsorum traditionem evenit invisi-bilem esse et incomprehensibilem: videlicet cum sit incomprehensibilium et invisibilium mater. Et propter hoc cum sit in-stabilis, non simpliciter, neque uno sermone referendum est: quoniam unusquisque illorum, quemadmodum ipsi volunt, tradunt eam. Quanti enim sunt hujusmodi sententiæ mystici antistites, tot sunt et redemptiones. Et quia ad negationem baptismatis ejus quæ est in Deum regenerationis, et universæ fidei destruc-tionem, remissa [1. destitutionem, submissa] est species hæc a Satana, arguentes eos referemus aptiori loco. Dicunt autem eam necessariam esse iis qui perfectam agnitionem acceperunt, ut in eam quæ est super omnia virtus, sint regenerati. Aliter enim nobis impossibile esse intra Pleroma introire, quoniam hæc est quæ in profundum Bythi deducit secundum eos. Et bap- tisma quidem apparentis Jesu in remissionem esse peccatorum, redemptionem autem esse ejus qui in eo descenderit spiritus ad perfectionem : et illud quidem animale, illam autem spiri- talem esse repromittunt. Et baptisma quidem a Joanne an- nunciatum in pœnitentiam, redemptionem autem ejus qui in eo est Christi, positam esse ad perfectionem: et hoc esse de quo dicit: Aliud baptisma habeo baptizari, et valde propero ad illud. Sed et filiis Zebedæi, matre ipsorum postulante, ut sedere faceret eos a dextris et a sinistris cum eo in regno, hanc apposuisse re- demptionem Dominum dicunt, dicentem: Potestis baptismum baptizari, quod ego habeo baptizari? Et Paulum manifeste dicunt eam, quæ sit in Christo Jesu, redemptionem sæpissime ostendisse: et esse hanc eam quæ ab ipsis varie et inconsonanter traditur.
2. Quidam enim ex ipsis sponsale cubiculum quoddam adaptant, et quasi mysticum conficiunt cum quibusdam profanis dictionibus iis qui sacrantur, et spiritales nuptias dicunt esse id quod ab ipsis fit, secundum similitudinem supernarum conjuga-tionum. Alii autem adducunt ad aquam, et baptizantes ita dicunt: In nomen incogniti Patris omnium, in veritate[m] matrem omnium, in descendentem [in] Jesum ad unitionem [et redemptionem] et communionem virtutum. Alii autem et Hebraica nomina superfantur, ut stupori sint, vel deterreant eos qui sacrantur, sic: Basyma cacabasa eanaa irraumista diarbada caëota bafobor camelanthi. Horum autem interpretatio est talis: Hoc quod est super omnem virtutem Patris invoco, quod vocatur lumen, et spiritus, et vita, quoniam in corpore regnasti. Alii autem rursus redemptionem profantur sic: Nomen quod absconditum est ab universa deitate, et dominatione, et veritate, quod induit Jesus Nazarenus in zonis luminis, Christus Dominus viventis per Spiritum sanctum in redemptionem angelicam. No- men quod est restaurationis: Messia ufar magno in seenchaldia mosomeda eaacha faronepseha Jesu Nazarene. Et horum inter-pretatio est talis: Christi non divido spiritum, cor, et supercæles-tem virtutem misericordem: fruar nomine tuo Salvator veritatis. Et hæc quidem profantur ipsi qui sacrant. Qui autem sacratur respondet: Confirmatus sum, et redemptus sum, et redimo animam meam ab æone hoc, et omnibus quæ sunt ab eo in nomine Iao, qui redemit animam ejus in redemptionem in Christo vivente. Dehinc superfantur qui astant: Pax omnibus in quos hoc nomen requiescit. Post deinde ungunt sacratum opobalsamo. Unguentum enim hoc typum esse dicunt ejus suavitatis, quæ sit super universa.
3. Quidam autem eorum adducere quidem ad aquam super-vacuum esse dicunt; admiscentes autem oleum et aquam in unum, cum quibusdam prophanis dictionibus, similibus quæ præ-diximus, mittunt super eorum caput qui sacrantur: et hoc esse redemptionem volunt. Ungunt autem et ipsi opobalsamo. Alii autem hæc omnia recusantes, dicunt, non oportere inenarra-bilis et invisibilis virtutis mysterium per visibiles et corrupti-biles perfici creaturas: et ea quæ mente concipi non possunt, et incorporalia, et insensibilia, per sensibilia et corporalia. Esse autem perfectam redemptionem, ipsam agnitionem inenarrabilis magnitudinis. Ea enim quæ sunt de ignorantia labis et passione facta, per agnitionem dissolvi universum ignorantiæ statum, uti sit agnitio redemptio interioris hominis. Et neque corporalem esse eam; corruptibile enim est corpus: neque animalem, quo-niam et anima de labe est, [adj. et] spiritus velut habitaculum : spiritalem ergo oportere et redemptionem esse. Redimi enim per agnitionem interiorem hominem spiritalem, et sufficere eis universorum agnitionem: et hanc esse redemptionem veram.
4. Alii sunt qui mortuos redimunt ad finem defunctionis, mittentes eorum capitibus oleum et aquam, sive prædictum unguentum cum aqua, et cum supradictis invocationibus, ut incomprehensibiles et invisibiles principibus et potestatibus fiant, et ut superascendat super invisibilia interior ipsorum homo, quasi corpus quidem ipsorum in creatura mundi relin-quatur, anima vero projiciatur Demiurgo. Et præcipiunt eis venientibus ad potestates hæc dicere, posteaquam mortui fuerint: Ego filius a Patre, Patre qui ante fuit, filius autem in eo qui ante fuit. Veni autem videre omnia quæ sunt mea et aliena; non autem aliena in totum, sed sunt Achamoth, quce est fæmina, et hæc sibi fecit: deducit enim genus ex eo qui ante fuit, et eo rursus in mea unde veni. Et hæc dicentem evadere et effugere potestates dicunt. Venire quoque ad eos qui sunt circa Demiurgum, et dicere eis: Vas ego sum pretiosum, magis quam fæmina quæ fecit vos. Si mater vestra ignorat radicem suam, ego autem novi meipsum, et scio unde sim, et invoco incorrupti-bilem Sophiam, quæ est in Patre, mater autem est matris vestræ, quæ non habet patrem, neque conjugem masculum; fœmina autem a fæmina nata effecit vos, ignorans et matrem suam, et putans seipsam esse solam: ego autem invoco ejus matrem. Hæc autem eos qui circa Demiurgum sunt audientes, valde conturbari, et reprehendere suam radicem, et genus matris: ipsos autem abire in sua, projicientes nodos ipsorum, id est animam. Et de redemptione quidem ipsorum hæc sunt quæ quidem in nos venerunt. Cum autem discrepent ab invicem et doctrina, et traditione, et qui recentiores eorum agnoscuntur, affectant per singulos dies novum aliquid adinvenire, et fructificare quod nun-quam quisquam excogitavit, durum est omnium describere sententias.
CAP. 15
Quod est propositum omnibus hæreticis, et quo tendant.
Cum teneamus autem nos regulam veritatis, id est, quia sit unus Deus omnipotens, qui omnia condidit per Verbum suum, et aptavit, et fecit ex eo, quod non erat, ad hoc ut sint omnia, quemadmodum Scriptura dicit: Verbo enim Domini cæli firmati sunt, et Spiritu oris ejus omnis virtus eorum. iterum: Omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil. (Ex omnibus autem nihil subtractum est; sed omnia Et per ipsum fecit Pater, sive visibilia, sive invisibilia, sive sensi-bilia, sive intelligibilia, sive temporalia propter quandam dis-positionem, sive [sempiterna, et ea omnia,] [l. conia]) non per angelos, neque per virtutes aliquas abscissas ab ejus sententia: nihil enim indiget omnium Deus; sed per Verbum et Spiritum suum omnia faciens, et disponens, et gubernans, et omnibus esse præstans: hic qui mundum fecit, etenim mundus ex omnibus : hic qui hominem plasmavit, hic qui Deus Abraham, [adj. et] Deus Isaac, et Deus Jacob, super quem alius Deus non est, neque initium, neque virtus, neque 5 Pleroma: hic Pater Domini nostri Jesu Christi, quemadmodum ostendemus: hanc ergo tenentes regulam, licet valde varia et multa dicant, facile eos deviasse a veritate arguimus. Omnes enim fere quotquot sunt hæreses, Deum quidem unum dicunt, sed per sententiam malam immutant, ingrati existentes ei, qui fecit eos, quemad-modum et gentes per idololatriam. Plasma autem Dei con-temnunt, contradicentes suæ saluti, ipsi sui accusatores amaris-simi, et falsi testes existentes. Qui quidem resurgent in carne, licet nolint, uti agnoscant virtutem suscitantis eos a mortuis: cum justis autem non annumerabuntur, propter incredulitatem suam. Cum sit igitur adversus omnes hæreticos detectio atque convictio varia et multifaria, et nobis propositum est omnibus iis secundum ipsorum characterem contradicere; necessarium arbitrati sumus prius referre fontem et radicem eorum, uti sublimissimum ipsorum Bythum cognoscens, intelligas arborem, de qua defluxerunt tales fructus.
CAP. 16
Quæ est Simonis Samaritæ magi doctrina.
1. SIMON enim Samarites, magus ille, de quo discipulus et sectator Apostolorum Lucas ait: Vir quidam autem nomine Simon, qui ante erat in civitate, magicam exercens [artem], et seducens gentem Samaritanorum, dicens se esse aliquem magnum, quem auscultabant a pusillo usque ad magnum, dicentes: Hic est virtus Dei, quæ vocatur magna. Intuebantur autem eum, propter quod multo tempore magicis suis dementasset eos. Hic igitur Simon, qui fidem simulavit, putans Apostolos et ipsos sanitates per magicam, et non virtute Dei perficere, et per impositionem manuum Spiritu sancto adimplere credentes Deo per eum, qui ab ipsis evangelizatur Christus Jesus, per majorem quandam magicam scientiam et hoc suspicans fieri, et offerens pecunias Apostolis, ut acciperet et ipse hanc potestatem quibuscunque velit dandi Spiritum sanctum, audivit a Petro: Pecunia tua tecum sit in perditionem, quoniam donum Dei existimasti pecunia possideri: non est tibi pars, neque sors in sermone hoc : cor enim tuum non est rectum coram Deo. In felle enim amaritudinis, et obligatione injustitiæ video te esse. Et cum adhuc magis non credidisset Deo, et cupidus intendit contendere adversus Apo-stolos, uti et ipse gloriosus videretur esse, et universam magicam adhuc amplius inscrutans, ita ut in stuporem cogeret multos hominum: quippe cum esset sub Claudio Cæsare, a quo etiam 1statua honoratus esse dicitur propter magicam. Hic igitur a multis quasi Deus glorificatus est, et docuit semetipsum esse qui inter Judæos quidem quasi Filius apparuerit, in Samaria autem quasi Pater descenderit, in reliquis vero gentibus quasi Spiritus sanctus adventaverit. Esse autem se sublimissimam virtutem, hoc est cum qui sit super omnia Pater, et sustinere vocari se quodcunque eum vocant homines.
2. Simon autem Samaritanus, ex quo universæ hæreses substiterunt, habet hujusmodi sectæ materiam. Hic Helenam quandam, quam ipse a Tyro civitate Phœnices quæstuariam cum redemisset, secum circumducebat, dicens hanc esse primam mentis ejus conceptionem, matrem omnium, per quam in initio mente concepit angelos facere et archangelos. Hanc enim Ennoiam exsilientem ex eo, cognoscentem quæ vult pater ejus, degredi ad inferiora, et generare angelos et potestates, a quibus et mundum hunc factum dixit. Posteaquam autem generavit eos, hæc detenta est ab ipsis propter invidiam, quoniam nollent progenies alterius cujusdam putari esse. Ipsum enim se in totum ignoratum ab ipsis : Ennoian autem ejus detentam ab iis, quæ ab ea emissæ essent potestates, et angeli; et omnem contumeliam ab iis passam, uti non recurre-ret sursum ad suum patrem, usque adeo ut et in corpore humano includeretur, et per sæcula veluti de vase in vas trans-migraret in altera muliebria corpora. Fuisse autem eam et in illa Helena, propter quam Trojanum contractum est bellum ; quapropter et Stesichorum per carmina maledicentem eam, orbatum oculis: post deinde pœnitentem et scribentem eas, quæ vocantur palinodias, in quibus hymnizavit eam, rursus vidisse. Transmigrantem autem eam de corpore in corpus, ex eo et semper contumeliam sustinentem, in novissimis etiam in fornice prostitisse : et hanc esse perditam ovem. Quapropter et ipsum venisse, uti eam assumeret primam et liberaret eam a vinculis, hominibus autem salutem præstaret per suam agnitio-nem. Cum enim male moderarentur Angeli mundum, quoniam unusquisque eorum concupisceret principatum, ad emendationem venisse rerum, et descendisse eum transfiguratum, et assimila-tum Virtutibus, et Potestatibus, et Angelis, ut et in hominibus homo appareret ipse, cum non esset homo; et passum autem in Judæa putatum, cum non esset passus. Prophetas autem a mundi fabricatoribus Angelis inspiratos dixisse prophetias : quapropter nec ulterius curarent eos hi qui in eum et in Helenam ejus spem habeant, et ut liberos agere quæ velint : secundum enim ipsius gratiam salvari homines, sed non secun-dum operas justas. Nec enim esse naturaliter operationes justas, sed ex accidenti; quemadmodum posuerunt qui mundum fecerunt Angeli, per hujusmodi præcepta in servitutem deducen-tes homines. Quapropter et solvi mundum, et liberari eos qui sunt ejus ab imperio eorum qui mundum fecerunt, repromisit.
3. Igitur horum mystici sacerdotes libidinose quidem vivunt, magias autem perficiunt, quemadmodum potest unusquisque ipso-rum. Exorcismis et incantationibus utuntur. Amatoria quoque et agogima, et qui dicuntur paredri et oniropompi, et quæcunque sunt alia perierga apud eos studiose exercentur. Imaginem quoque Simonis habent factam ad figuram Jovis, et Helenæ in figuram Minervæ; et has adorant: habent quoque et vocabulum a principe impiissimæ sententiæ Simone, vocati Simoniani, a quibus falsi nominis scientia accepit initia, sicut ex ipsis asser-tionibus eorum adest discere¹.
CAP. 17
Quæ est Menandri sententia, et quæ operationes ipsorum.
HUJUS successor fuit Menander, Samarites genere, qui et ipse ad summum magiæ pervenit. Qui primam quidem virtutem incognitam ait omnibus; se autem eum esse, qui missus sit ab invisibilibus 3 Salvatorem pro salute hominum. Mundum autem factum ab Angelis; quos et ipse similiter ut Simon, ab Ennoia emissos dicit. Dare quoque per eam, quæ a se doceatur, magicam scientiam addidit. ut et ipsos qui mun-dum fecerunt, vincat Angelos. Resurrectionem enim per id quod est in eum baptisma accipere ejus discipulos, et ultra non posse mori, sed perseverare non senescentes et immortales.
CAP. 18
Relatio ejus quæ est secundum Saturninum doctrina.
Ex us Saturninus, qui fuit ab Antiochia ea quæ est apud Daphnen, et Basilides, occasiones accipientes, distantes doctrinas ostenderunt; alter quidem in Syria, alter vero in 3 Alexandria. Saturninus quidem similiter ut Menander, unum Patrem incognitum omnibus ostendit, qui fecit Angelos, Archangelos, Virtutes, Potestates. A septem autem quibusdam Angelis mundum factum, et omnia quæ in eo. Hominem autem Angelorum esse facturam, desursum a summa potestate lucida imagine apparente, quam cum tenere non potuissent, inquit, eo quod statim recurrerit sursum, adhortati sunt semetipsos, dicentes: Faciamus hominem ad imaginem et similitudi- nem: qui cum factus esset, et non potuisset erigi plasma propter imbecillitatem Angelorum, sed quasi vermiculus scarizaret, miserantem ejus desuper Virtutem, quoniam in similitudinem ejus esset factus, emisisse scintillam vitæ, quæ erexit hominem, et articulavit, et vivere fecit. Hanc igitur scintillam vitæ post defunctionem recurrere ad ea quæ sunt ejusdem generis, dicit: et reliqua ex quibus facta sunt in illa resolvi. Salvatorem autem innatum demonstravit, et incorporalem, et sine figura, putative autem visum hominem. Et Judæorum Deum unum ex Angelis esse ait: et propter hoc quod dissolvere voluerint Patrem ejus omnes principes, advenisse Christum ad destruc- tionem Judæorum Dei, et ad salutem credentium ei; esse autem hos, qui habent scintillam vitæ ejus. Duo enim genera hic primus hominum plasmata esse ab Angelis dixit, alterum quidem nequam, alterum autem bonum. Et quoniam dæmones pessimos adjuvabant, venisse Salvatorem ad dissolutionem ma-lorum hominum et dæmonum, ad salutem autem bonorum. Nubere autem et generare a Satana dicunt esse. Multi autem ex iis, qui sunt ab eo, et ab animalibus abstinent, per fictam hujusmodi continentiam seducentes multos. Prophetias autem quasdam quidem ab iis Angelis, qui mundum fabricaverint dictas; quasdam autem a Satana: quem et ipsum Angelum adversarium mundi fabricatoribus ostendit, maxime autem Judæorum Deo.
CAP. 19
Quæ est Basilidis argumentatio.
1. BASILIDES autem, ut altius aliquid et verisimilius inve-nisse videatur, in immensum extendit sententiam doctrinæ suæ, ostendens Nun primo ab innato natum Patre, ab hoc autem natum Logon, deinde a Logo 2 Phronesin, a Phronesi autem So-phiam et Dynamin, a Dynami autem et Sophia virtutes, et prin-cipes, et Angelos, quos et primos vocat, et ab iis primum cœlum factum. Dehinc ab horum derivatione alios autem factos, aliud cœlum simile priori fecisse, et simili modo ex eorum derivatione cum alii facti essent, 4[et] antitypi eis qui super eos essent, aliud tertium deformasse cœlum: et a tertio deorsum descendentium quartum, et deinceps secundum eum modum alteros et alte-ros principes et angelos factos esse dicunt, et coelos CCCLXV. Quapropter et tot dies habere annum secundum numerum cœlorum.
2. Eos autem qui posterius continent cœlum angelos, & quod etiam a nobis videtur, constituisse ea quæ sunt in mundo omnia, et partes sibi fecisse terræ, et earum quæ super eam sunt gentium. Esse autem principem ipsorum eum, qui Judæorum putatur esse Deus. Et quoniam hic suis hominibus, id est Judæis, voluit subjicere reliquas gentes, reliquos omnes prin-cipes contra stetisse ei et contraegisse. Quapropter et reliquæ 2resiluerunt gentes ejus genti. 3 Innatum autem et innominatum Patrem, videntem perditionem ipsorum, misisse primogenitum Nun suum, et hunc esse qui dicitur Christus, in libertatem credentium ei a potestate eorum qui mundum fabricaverunt. Et gentibus ipsorum autem apparuisse eum in terra hominem, et virtutes perfecisse. 5 Quapropter neque passum eum, sed Simonem quendam Cyrenæum angariatum portasse crucem ejus pro eo: et hunc secundum ignorantiam et errorem crucifixum, transfiguratum ab eo, uti putaretur ipse esse Jesus: et ipsum autem Jesum Simonis accepisse formam, et stantem irrisisse eos. Quoniam enim Virtus incorporalis erat et Nus innati Patris, transfiguratum quemadmodum vellet, et sic ascendisse ad eum qui miserat eum, deridentem eos, cum teneri non posset, et invisibilis esset omnibus. Et liberatos igitur eos qui hæc sciant a mundi fabricatoribus principibus: et non oportere con-fiteri eum qui sit crucifixus, sed eum qui in hominis forma venerit, et putatus sit crucifixus, et vocatus sit Jesus, et missus a Patre, uti per dispositionem hanc opera mundi fabricatorum dissolveret. Si quis igitur, ait, confitetur crucifixum, adhuc hic servus est, et sub potestate eorum qui corpora fecerunt: qui autem negaverit, liberatus est quidem ab iis, cognoscit autem dispositionem innati Patris.
3. Animæ autem eorum soli esse salutem; corpus enim natura corruptibile exsistit. Prophetias autem et ipsas a mundi fabricatoribus fuisse ait principibus, proprie autem legem a principe ipsorum, 2eum qui eduxerit populum de terra Ægypti. Contemnere autem [TH. adj. προσέταξε] et idolothyta et nihil arbitrari, sed sine aliqua trepidatione uti eis: habere autem et reliquarum operationum usum indifferentem, et uni-versæ libidinis. Utuntur autem et hi magia, et imaginibus, et incantationibus, et invocationibus, et reliqua universa periergia: nomina quoque quædam affingentes quasi Angelorum, annun-ciant hos quidem esse in primo cœlo, hos autem in secundo: et deinceps nituntur CCCLXV. ementitorum cælorum et nomina, et principia, et angelos, et virtutes exponere. Quemadmodum et 3. Animæ autem eorum soli esse salutem; corpus enim natura corruptibile exsistit. Prophetias autem et ipsas a mundi fabricatoribus fuisse ait principibus, proprie autem legem a principe ipsorum, 2eum qui eduxerit populum de terra Ægypti. Contemnere autem [TH. adj. προσέταξε] et idolothyta et nihil arbitrari, sed sine aliqua trepidatione uti eis: habere autem et reliquarum operationum usum indifferentem, et uni-versæ libidinis. Utuntur autem et hi magia, et imaginibus, et incantationibus, et invocationibus, et reliqua universa periergia: 3nomina quoque quædam affingentes quasi Angelorum, annun-ciant hos quidem esse in primo cœlo, hos autem in secundo: et deinceps nituntur CCCLXV. ementitorum cælorum et nomina, et principia, et angelos, et virtutes exponere. Quemadmodum et mundus 'nomen esse, in quo dicunt descendisse et ascendisse Salvatorem, esse Caulacau. Igitur qui hæc didicerit, et Angelos omnes cognoverit, et causas eorum, invisibilem et incomprehen-sibilem eum angelis et potestatibus universis fieri, quemadmodum et Caulacau fuisse. Et sicut filium incognitum omnibus esse, sic et ipsos a nemine oportere cognosci; sed cum sciant ipsi omnes, et per omnes transeant, ipsos omnibus invisibiles et incognitos esse. *Tu enim, aiunt, omnes cognosce, te autem nemo cognoscat. Quapropter et parati sunt ad negationem qui sunt tales, imo magis ne pati quidem propter nomen possunt, cum sint omnibus similes. Non autem multos scire posse hæc, sed unum a mille, et duo a myriadibus. Et Judæos quidem jam non esse dicunt, Christianos autem nondum: 'et non oportere omnino ipsorum mysteria effari, sed in abscondito * continere [pertinere] per silentium.
4. Trecentorum autem sexaginta quinque cœlorum locales positiones distribuunt similiter ut Mathematici. Illorum enim theoremata accipientes, in suum characterem doctrinæ transtulerunt: esse autem principem illorum ἀβράξας, et propter hoc CCCLXV. numeros habere in se.
CAP. 20
1. CARPOCRATES autem et qui ab eo, mundum quidem, et ea quæ in eo sunt, ab Angelis multo inferioribus ingenito Patre factum esse dicunt. Jesum autem e Joseph natum, et 5 qui similis reliquis hominibus fuerit, distasse a reliquis secundum id, quod anima ejus firma et munda cum esset, commemorata fuerit quæ visa essent sibi in ea circumlatione, quæ fuisset ingenito Deo: et propter hoc ab eo missam esse ei virtutem, uti mundi fabricatores effugere posset, et per omnes transgressa, et in omnibus liberata, ascenderet ad eum, et eas, quæ similia ei amplecterentur, similiter. Jesu autem dicunt animam in Judæ-orum consuetudine nutritam contempsisse eos, et propter hoc virtutes accepisse, per quas evacuavit quæ fuerunt in pœnis [l. pœnas] passiones, quæ inerant hominibus. Ea [l. eam] igitur, quæ similiter atque illa Jesu anima, potest contemnere mundi fabricatores archontas, similiter accipere virtutes ad operandum similia. Quapropter et ad tantum elationis pro-vecti sunt, ut quidam quidem similes se esse dicant Jesu: quidam autem adhuc et secundum aliquid illo fortiores, qui sunt [l. quidam et] distantes amplius quam illius discipuli, ut puta quam Petrus et Paulus, et reliqui Apostoli : hos autem in nullo deminorari a Jesu. Animas enim ipsorum ex eadem circumlatione devenientes, et ideo similiter contemnentes mundi fabricatores, eadem dignas habitas esse virtute, et rursus in idem abire. Si quis autem plus quam ille contempserit ea quæ sunt hic, posse meliorem quam illum esse.
2. Artes enim magicas operantur et ipsi, et incantationes, philtra quoque et charitesia, et paredros, et oniropompos, et reliquas malignationes, dicentes se potestatem habere ad domi-nandum jam principibus et fabricatoribus hujus mundi: non solum autem, sed et his omnibus, quæ in eo sunt facta. Qui et ipsi ad detrectationem divini Ecclesiæ nominis, quemadmodum et gentes, a Satana præmissi sunt, uti secundum alium et alium modum, quæ sunt illorum audientes homines, et putantes omnes nos tales esse, avertant aures suas a præconio veritatis: aut et videntes quæ sunt illorum, omnes nos blasphement, in nullo eis communicantes, neque in doctrina, neque in moribus, neque in quotidiana conversatione. Sed vitam quidem luxuriosam, sen-tentiam autem impiam 'ad velamen malitiæ ipsorum nomine abutuntur, quorum judicium justum est, recipientium dignam suis operibus a Deo retributionem. Et in tantum insania effrænati sunt, uti et omnia quæcunque sunt irreligiosa et impia, in potestate habere 2et operari se dicant.
3 Sola enim humana opinione negotia mala et bona dicunt. Et utique secundum transmigrationes in corpora 4 oportere in omni vita, et in omni actu fieri animas: (si non præoccupans quis in uno adventu omnia agat semel ac pariter, quæ non tantum dicere et audire non est fas nobis, sed ne quidem in mentis conceptionem venire, nec credere, si apud homines conversantes in his quæ sunt secundum nos civitates, tale aliquid agitatur,) uti, secun-dum quod scripta eorum dicunt, in omni usu vitæ factæ animæ ipsorum, exeuntes, in nihilo adhuc minus habeant; adoperan-dum autem in eo, ne forte propterea quod deest libertati aliqua res, cogantur iterum mitti in corpus. Propter hoc dicunt Jesum hanc dixisse parabolam : Cum es cum adversario tuo in via, da operam, ut libereris ab eo, ne forte te det judici et judex minis-tro, et mittat te in carcerem. Amen dico tibi, non exies inde, donec reddas novissimum quadrantem. Et adversarium dicunt unum ex Angelis qui sunt in mundo, quem diabolum vocant, dicentes factum eum ad id, ut ducat eas quæ perierunt animas a mundo ad principem. Et hunc dicunt esse primum ex mundi fabrica-toribus, et illum altero angelo, qui ministrat ei, tradere tales animas, uti in alia corpora includat: 5corpus enim dicunt esse carcerem. Et id quod ait: Non exies inde, quoadusque novissi-mum quadrantem reddas, interpretantur, quasi non exeat quis a potestate Angelorum eorum, qui mundum fabricaverunt; sed sic transcorporatum semper, quoadusque in omni omnino opera-tione, quæ in mundo est, fiat: et quum nihil defuerit ei, tum liberatam ejus animam eliberari ad illum Deum, qui est supra angelos mundi fabricatores; sic quoque salvari, et omnes animas sive ipsæ præoccupantes in uno adventu in omnibus misceantur operationibus, sive de corpore in corpus transmigrantes, vel immissæ in unaquaque specie vitæ adimplentes, et reddentes debita, liberari, uti jam non 4 fiant in corpore.
3. Et si quidem fiant hæc apud eos, quæ sunt irreligiosa, et injusta, et vetita, ego nequaquam credam. In conscriptionibus autem illorum sic conscriptum est, et ipsi ita exponunt; Jesum dicentes in mysterio discipulis suis et apostolis seorsum locutum, 2 et illos expostulasse, ut dignis et assentientibus seorsum hæc traderent. Per fidem enim et caritatem salvari; reliqua vero, indifferentia cum sint, secundum opinionem hominum quædam quidem bona, quædam autem mala vocari, cum nihil natura malum sit.
4. Alii vero ex ipsis signant, cauteriantes suos discipulos in posterioribus partibus exstantiæ dextræ auris. 3 Unde et Marcellina, quæ Romam sub Aniceto venit, cum esset hujus doctrinæ, multos dexterminavit. Gnosticos se autem vocant: etiam imagines, quasdam quidem depictas, quasdam autem et de reliqua materia fabricatas habent, dicentes formam Christi factam a Pilato, illo in tempore quo fuit Jesus cum hominibus. Et has coronant, et proponunt eas cum imaginibus mundi philosophorum, videlicet cum imagine Pythagoræ, et Platonis, et Aristotelis, et reliquorum; et reliquam observationem circa eas similiter ut gentes faciunt.
CAP. 21
Er Cerinthus autem quidam in Asia [l. Ægypto], non a primo Deo factum esse mundum docuit, sed a virtute quadam valde separata, et distante ab ea principalitate quæ est super universa, et ignorante eum qui est super omnia Deum. Jesum autem subjecit, non ex virgine natum, [impossibile enim hoc ei visum est], fuisse autem eum Joseph et Mariæ filium, similiter ut reliqui omnes homines, et plus potuisse justitia, et prudentia, et sapientia ab omnibus. Et post baptismum descendisse in eum, ab ea principalitate quæ est super omnia, Christum figura columbæ; et tunc annunciasse incognitum Patrem, et virtutes perfecisse; in fine autem revolasse iterum Christum de Jesu, et Jesum passum esse, et resurrexisse: Christum autem impassi-bilem perseverasse, exsistentem spiritalem.
CAP. 22
Qui autem dicuntur Ebionæi, consentiunt quidem mundum a Deo factum: ea autem quæ sunt erga Dominum, non similiter ut Cerinthus et Carpocrates opinantur. Solo autem eo quod est secundum Matthæum Evangelio utuntur, et aposto-lum Paulum recusant, apostatam eum legis dicentes. Quæ autem sunt prophetica, curiosius exponere nituntur; et circum-ciduntur ac perseverant in his consuetudinibus, quæ sunt secun-dum legem, et Judaico charactere vitæ, uti et Hierosolymam adorent, quasi domus sit Dei.
САР. 23
Quæ sunt Nicolaitarum opera.
1 NICOLAITE autem magistrum quidem habent Nicolaum, unum ex vII. qui primi ad diaconium ab apostolis ordinati sunt: qui indiscrete vivunt. Plenissime autem per Johannis Apocalypsin manifestantur qui sint, nullam differentiam esse docentes in mechando, et idolothyton edere. Quapropter dixit et de iis sermo: Sed hoc habes quod odisti opera Nicolaitarum, quæ et ego odi.
CAP. 24
Er Cerdon autem quidam ab iis, qui sunt erga Simonem, occasionem accipiens cum venisset Romam sub Hygino, qui nonum locum episcopatus per successionem ab apostolis habuit, docuit eum qui a lege et prophetis annuntiatus sit Deus, non esse Patrem Domini nostri Christi Jesu. Hunc enim cognosci, illum autem ignorari: et alterum quidem justum, alterum autem bonum esse.
CAP. 25
1. SUCCEDENS autem ei Marcion Ponticus, adampliavit doctri-nam, impudorate blasphemans 2 eum qui a lege et prophetis annun-ciatus est Deus, malorum factorem, et bellorum concupiscentem, et inconstantem quoque sententia, et contrarium sibi ipsum dicens. Jesum autem ab eo Patre, qui est super mundi fabricatorem Deum, venientem in Judæam temporibus Pontii Pilati præsidis, qui fuit procurator Tiberii Cæsaris, 4 in hominis forma manifestatum his qui in Judæa erant, dissolventem prophetas, et legem, et omnia opera ejus Dei qui mundum fecit, quem et Cosmocratorem dicit. Et super hæc, id quod est secundum ¹ Lucam evange-lium circumcidens, et omnia quæ sunt de generatione Domini conscripta auferens, et de doctrina sermonum Domini multa au-ferens, in quibus manifestissime conditorem hujus universitatis suum Patrem confitens Dominus conscriptus est'; 'semet-ipsum esse veraciorem, quam sunt hi qui evangelium tradide-runt apostoli, suasit discipulis suis; non evangelium, sed particulam evangelii tradens eis. Similiter autem et apostoli Pauli epistolas abscidit, auferens quæcunque manifeste dicta sunt ab Apostolo de eo Deo qui mundum fecit, quoniam hic Pater Domini nostri Jesu Christi, et quæcunque ex propheticis memorans Apostolus docuit prænunciantibus adventum Domini.
2. Salutem autem solum animarum esse futuram, earum quæ ejus doctrinam didicissent; corpus autem, videlicet quoniam a terra sit sumptum, impossibile esse participare salutem. Super blasphemiam autem quæ est in Deum, adjecit et hoc, vere Diaboli os accipiens, et omnia contraria dicens veritati: 4 Cain et eos qui similes sunt ei, et Sodomitas, et Ægyptios, et similes eis, et omnes omnino gentes, quæ in omni permixtione maligni-tatis ambulaverunt, salvatas esse a Domino, cum descendisset ad inferos, et accurrissent ei, et in suum assumpsisse regnum ; Abel autem et Enoch, et Noe, et reliquos justos, et eos qui sunt erga Abraham Patriarchas, cum omnibus Prophetis, et his qui placuerunt Deo, non participasse salutem, qui in Marcione fuit serpens præconavit. Quoniam enim sciebant, inquit, Deum suum semper tentantem eos, et tunc tentare ¹eum suspicati, non accurrerunt Jesu, neque crediderunt annuntiationi ejus: et propterea remansisse animas ipsorum apud inferos dixit. Sed huic quidem, quoniam et solus manifeste ausus est circumcidere Scripturas, et impudorate super omnes obtrectare Deum, seor-sum contradicemus, ex ejus scriptis arguentes eum, et ex iis sermonibus qui apud eum observati sunt, Domini et Apostoli, quibus ipse utitur, eversionem ejus faciemus, præstante Deo. Nunc autem necessario meminimus ejus, ut scires quoniam omnes qui quoquo modo adulterant veritatem, et præconium Ecclesiæ lædunt, Simonis Samaritani magi discipuli et suc-cessores sunt. Quamvis non confiteantur nomen magistri sui ad seductionem reliquorum; attamen illius sententiam docent: Christi quidem Jesu nomen tanquam irritamentum præferentes, Simonis autem impietatem varie introducentes, mortificant multos, per nomen bonum sententiam suam male disperdentes, et per dulcedinem et decorem nominis, amarum et malignum principis apostasiæ serpentis venenum porrigentes eis.
CAP. 26
Quæ est Continentium aversatio; qualis est Tatiani doctrina; unde hi, qui indifferentias induxerunt, acceperunt occasionem.
1. АB his autem qui prædicti sunt, jam multæ propagines multarum hæresum factæ sunt, eo quod multi ex ipsis, imo omnes velint doctores esse, et abscedere quidem ab hæresi in qua fuerunt; aliud autem dogma ab alia sententia, et deinceps alteram ab altera componentes, nove docere insistunt, semetip-sos adinventores sententiæ, quamcunque compegerint, enarrantes. Ut exempli gratia dicamus, a Saturnino et Marcione, qui vocantur Continentes, abstinentiam a nuptiis annuntiaverunt, frustrantes antiquam plasmationem 4 Dei, et oblique accu-santes eum, qui et masculum et fæminam ad generationem 4 hominum fecit: et eorum quæ dicuntur apud eos animalia abstinentiam induxerunt, ingrati exsistentes ei qui omnia fecit Deo. Contradicunt quoque ejus saluti, qui primus plasmatus est: et hoc nunc adinventum est apud eos. Tatiano quodam primo hanc introducente blasphemiam: qui cum esset Justini auditor, in quantum quidem apud eum erat, nihil enarravit tale: post vero illius martyrium absistens ab Ecclesia, et præ-sumptione magistri elatus et inflatus, quasi præ cæteris esset, proprium characterem doctrinæ constituit: Æonas quosdam invisibiles similiter atque hi qui a Valentino sunt, velut fabulam enarrans: 2nuptias autem corruptelas et fornicationes similiter ut Marcion et Saturninus dicens: Adæ autem saluti ex se contradictionem faciens.
2. Alii autem rursus a Basilide et Carpocrate occasiones accipientes, indifferentes coitus, et multas nuptias induxerunt, et negligentiam ipsorum quæ sunt idolothyta ad manducan-dum, non valde hæc curare dicentes Deum. Et quid enim ? non est numerum dicere eorum, qui secundum alterum et alte-rum modum exciderunt a veritate.
CAP. 27
1. SUPER hos autem ex his qui prædicti sunt Simoniani multitudo Gnosticorum Barbelo exsurrexit, et velut a terra 2fungi manifestati sunt, quorum principales apud eos sententias enarramus. Quidam enim eorum Æonem quendam nunquam senescentem in virginali spiritu subjiciunt, quem Barbelon no-minant. Ubi esse patrem quendam innominabilem dicunt: voluisse autem hunc manifestare se ipsi Barbeloni. Enneam autem hanc progressam stetisse in conspectu ejus, et postulasse Prognosin. Cum prodiisset autem et Prognosis, his rursum petentibus prodiit Incorruptela: post deinde Vita æterna: in quibus gloriantem Barbelon, et prospicientem in magnitudinem, et conceptu delectatam, in hanc generasse simile ei lumen. Hanc initium et luminationis, et generationis omnium dicunt: et videntem Patrem lumen hoc, unxisse illud sua benignitate, ut perfectum fieret. Hunc autem dicunt esse Christum : qui rursus postulat, quemadmodum dicunt, adjutorium sibi dari Nun, et progressus est Nus. Super hæc autem emittit pater Logon. Conjugationes autem fient Ennoiæ et Logi, et Aphtharsias et Christi: et Æonia autem Zoe Thelemati conjuncta est, et Nus Prognosi. Et magnificabant hi magnum lumen et Barbelon. Post deinde de Ennoia et de Logo Autogenem emissum dicunt ad repræsentationem magni luminis, et valde honorificatum dicunt, et omnia huic subjecta. Coëmissam autem ei Alethiam, et esse conjugationem Autogenis et Alethiæ. De lumine autem, quod est Christus, et de incorruptela, quatuor emissa luminaria ad circumstantiam Autogeni dicunt; et de Thelemate rursus et Æonia Zoe quatuor emissiones factas ad subministra-tionem quatuor luminaribus, quas nominant Charin, Thelesin, 1 Synesin, Phronesin. Et Charin quidem magno et primo luminario adjunctam ; hunc autem esse Sotera volunt et vocant eum 2 Armogen: Thelesin autem secundo, quem et nominant 3 Raguel: Synesin autem tertio luminario; quem vocant 4 David: Phronesin autem quarto, quem nominant 5 Eleleth. Confirmatis igitur sic omnibus, super hæc emittit Autogenes hominem perfectum et verum, quem et Adamantem vocant: quoniam neque ipse domatus est, neque ii ex quibus erat, qui et remotus est cum primo lumine ab Armoge. Emis-sam autem cum homine ab Autogene agnitionem perfectam, et conjunctam ei: unde et hunc cognovisse eum qui est super omnia: virtutem quoque ei invictam datam a virginali spiritu : et refrigerant in hoc omnia hymnizare magnum Æona. Hinc autem dicunt manifestatam Matrem, Patrem, Filium: ex An-thropo autem et Gnosi natum lignum, quod et ipsum Gnosin vocant.
2. Deinde ex primo angelo 2 [qui adstat Monogeni,] emis-sum dicunt Spiritum sanctum, quem et Sophiam, et Prunicum vocant. Hunc igitur videntem reliqua omnia conjugationem habentia, se autem sine conjugatione, quæsisse cui aduna-retur: et cum non inveniret, lasseverabat et extendebatur, et prospiciebat ad inferiores partes, putans hic invenire con-jugem: et non inveniens, exsiliit tædiata quoque, quoniam sine bona voluntate patris impetum fecerat. Post deinde simplicitate et benignitate acta generavit opus, in quo erat ignorantia et audacia. Hoc autem opus ejus esse Proarchon-tem [Protarchontem] dicunt, fabricatorem conditionis hujus : virtutem autem magnam abstulisse eum a matre narrant, et abstitisse ab ea in inferiora, et fecisse firmamentum cœli, in quo et habitare dicunt eum. Et cum sit ignorantia, fecisse eas quæ sunt sub eo potestates, et angelos, et firmamenta, et terrena omnia. Deinde dicunt adunitum eum Authadiæ, generasse Kakian, Zelon, et Phthonum, et Erinnyn, et 2 Epithymiam. Generatis autem his, mater Sophia contristata refugit, et in altiora secessit et fit deorsum numerantibus octonatio. Illa igitur secedente, se solum opinatum esse, et propter hoc dixisse: Ego sum Deus zelator, et præter me nemo est. Et hi quidem talia mentiuntur.
CAP. 28
1. ALII autem rursus portentuosa loquuntur, esse quoddam primum lumen in virtute Bythi, beatum, et incorruptibile, et interminatum: esse autem et hoc Patrem omnium, et vocari Pri-mum Hominem. Enneam autem ejus progredientem, filium dicunt emittentis, et esse hunc Filium Hominis Secundum Hominem. Sub his autem Spiritum sanctum esse, et sub supe-riori spiritu segregata elementa, aquam, tenebras, abyssum, chaos, super quæ ferri Spiritum dicunt, primam fœminam eum vocantes. Postea, dicunt, exultante primo homine cum filio suo super formositate Spiritus, hoc est fœminæ, et illuminante eam, genera-vit ex ea lumen incorruptibile, tertium masculum, quem Christum vocant, filium Primi et Secundi Hominis et Spiritus sancti primæ fœminæ, concumbentibus autem patre et filio fœminæ, quam et matrem viventium dicunt. Cum autem non potuisset portare nec capere magnitudinem luminum, superrepletam et superebullientem secundum sinisteriores partes dicunt: et sic quidem filium eorum solum Christum, quasi dextrum, et in superiora allevatitium, arreptum statim cum matre in incor-ruptibilem Æonem. Esse autem hanc et veram, et sanctam Ecclesiam, quæ fuerit appellatio et conventio et adunatio Patris omnium, Primi Hominis, et Filii, Secundi Hominis, et Christi, filii eorum, et prædictæ fœminæ.
2. Virtutem autem quæ superebulliit ex fœmina, haben-tem humectationem luminis, a patribus decidisse deorsum docent, sua autem voluntate habentem humectationem luminis: quam et Sinistram, et Prunicon, et Sophiam, et masculo-fœmi-nam vocant. Et descendentem simpliciter in aquas, cum essent immobiles, et movisse quoque eas, petulanter agentem usque Humectationi enim ad abyssos: et assumpsisse ex eis corpus. luminis ejus omnia accurrisse et adhæsisse dicunt, et circum- tenuisse eam: quam nisi habuisset, tota absorpta fortasse fuisset et demersa a materia. Deligatam igitur hanc a corpore, quod erat a materia, et valde gravatam 'repsisse (resipuisse] aliquando, et conatam esse fugere aquas, et ascendere ad matrem; non potuisse² [eam] autem propter gravedinem circum- positi corporis. Valde autem male se habentem machinatam esse abscondere illud quod erat desuper lumen, timentem ne et ipsum læderetur ab inferioribus elementis, quemadmodum et ipsa. Et cum virtutem accepisset ab humectatione ejus quod erat secundum eam lumen, resiliit, et in sublimitatem elata est, et facta in alto dilatavit, et cooperuit, et fecit cælum hoc quod apparet, a [e] corpore ejus; et remansit sub cœlo quod fecit, adhuc habens aquatilis corporis typum. Cum accepisset con- cupiscentiam superioris luminis, et virtutem sumpsisset per omnia, deposuisse corpus et liberatam ab eo. Corpus autem hoc exuisse dicunt eam, fœminam a fœmina nominant. Et filium autem ejus dicunt habuisse et ipsum aspirationem quan- dam in se incorruptelæ a matre relictam ei, per quam operatur, et potens factus emisit et ipse, ut dicunt, ab aquis filium sine matre: neque enim cognovisse matrem eum volunt. Et filium ejus secundum patris imitationem alterum emisisse filium. Hic quoque tertius quartum generavit, et quartus et ipse generavit filium; de quinto sextum filium generatum dicunt: et sextus septimum generavit. Sic quoque hebdomas perfecta est apud eos, octavum matre habente locum: et quemadmodum gene-rationibus, sic et dignitatibus, et virtutibus præcedere eos ab invicem.
3. Et nomina autem mendacio suo talia posuerunt: eum enim qui a matre primus sit, Haldabaoth vocari: eum autem qui sit ab eo, lao; et qui ab eo, Sabaoth [magnum;] quartum autem Adoneum, et quintum Eloeum, et sextum 4 Oreum, septi-mum autem et novissimum omnium "Astaphæum [l. Astan-phæum]. Hos autem cælos, et 6 areothas, et virtutes, et angelos, et conditores subjiciunt per 'ordinem sedentes in cœlo secundum generationem ipsorum, non apparentes, regere quoque cœlestia et terrestria; primo ipsorum Ialdabaoth contemnente matrem, in eo quod filios et nepotes sine ullius permissu fecerit, 2adhuc etiam angelos, et archangelos, et virtutes, et potestates, et dominationes. Quibus factis ad litem et jurgium adversus eum conversos esse filios ejus de principatu: propter quæ con-tristatum Ialdabaoth, et desperantem, conspexisse in subjacen-tem fæcem materiæ, et consolidasse concupiscentiam suam in eam, unde natum filium dicunt. Hunc autem ipsum esse Nun in figura 'serpentis contortum, dehinc et Spiritum, et animam, et omnia mundialia: inde generatam omnem oblivionem, et malitiam, et zelum, et invidiam, et mortem. Hunc autem serpentiformem et contortum Nun eorum adhuc magis evertisse Patrem dicunt tortuositate, cum esset cum Patre ipsorum in cœlo et in paradiso. Unde exultantem Ialdabaoth in omnibus his quæ sub eo essent gloriatum, et dixisse: Ego Pater et Deus, et super me nето. * Audientem autem matrem clamasse adversus eum; Noli mentiri, Ialdabaoth: est enim super te pater omnium primus Anthropus, et Anthropus filius Anthropi. Conturbatis autem omnibus ad novam vocem, et inopinabili nuncupatione, et quærentibus unde clamor, ad avocandos eos, et ad se sedu-cendum, dixisse Ialdabaoth dicunt: Venite faciamus hominem ad imaginem nostram. Sex autem virtutes audientes hæc, matre dante illis excogitationem hominis, uti per eum evacuet eos a principali virtute, convenientes formaverunt hominem immensum latitudine et longitudine: 4scarizante autem eo tantum, advex-erunt eum patri suo, et hoc Sophia operante uti et illum 1 evacuet ab humectatione luminis, uti non posset erigi adversus eos qui sursum [sunt), habens virtutem. Illo autem insufflante in hominem spiritum vitæ, latenter evacuatum eum a virtute dicunt: hominem autem inde habuisse Nun, et Enthymesin; et hæc esse quæ salvantur, dicunt: et statim gratias agere eum Primo Homini, relictis fabricatoribus.
4. Zelantem autem Ialdabaoth voluisse excogitare evacuare hominem per fœminam, et de sua Enthymesi eduxisse fœminam, quam illa Prunicos suscipiens invisibiliter evacuavit a virtute. Reliquos autem venientes et mirantes formositatem ejus, vocasse eam Evam, et concupiscentes hanc, generasse ex ea ³ [sibi] filios, quos et angelos esse dicunt. Mater autem ipsorum largumen-tata est per serpentem seducere Evam et Adam, supergredi præceptum Ialdabaoth; Eva autem quasi a Filio Dei hoc audiens, facile credidit, et Adam suasit manducare de arbore, de qua dixerat Deus, non manducare. Manducantes autem eos cognovisse eam quæ est super omnia virtutem dicunt, et absces-sisse ab his qui fecerant eos. Prunicum autem videntem, quoniam et per suum plasma victi sunt, valde gratulatam, et rursum exclamasse, quoniam, cum esset Pater incorruptibilis, olim hic semetipsum vocans Patrem, mentitus est: et cum Homo olim esset et Prima Fœmina, et hæc adulterans peccavit. Ial-dabaoth autem propter eam quæ circa eum erat oblivionem, ne quidem intendentem ad hæc, projecisse Adam et Evam de para-diso, quoniam transgressi erant præceptum ejus. Voluisse enim filios ei ex Eva generari, et non adeptum esse, quoniam mater sua in omnibus contrairet ei, et latenter evacuans Adam et Evam ab humectatione luminis, uti neque maledictionem parti-ciparet, neque opprobrium, is qui esset a principalitate spiritus. Sic quoque vacuos a divina substantia factos, maledictos esse ab eo, det dejectos a cœlo in hunc mundum docent. Sed et serpen-tem adversus patrem operantem dejectum ab eo in deorsum mundum: in potestatem autem suam redigentem angelos qui hic sunt, et ipsum sex filios generasse, septimo ipso exsistente ad imitationem ejus, quæ circa Patrem est, hebdomadis. Et hos septem dæmonas mundiales esse dicunt, adversantes et resis-tentes semper generi humano, quoniam propter eos pater illorum projectus est deorsum.
5. Adam autem et Evam prius quidem habuisse levia et clara, et velut spiritalia corpora, quemadmodum et plasmati sunt; venientes autem huc, demutasse in obscurius, et pinguius, et pigrius; sed et animam dissolutam et languidam : quippe a factore tantummodo insufflationem mundialem habentes, quoad-usque Prunicos miserata eorum, reddidit eis odorem suavitatis humectationis luminis: per quam in commemorationem venerunt suam ipsorum, et cognoverunt seipsos nudos et corporis materiam; et cognoverunt, quoniam mortem bajulant, et magnanimes ex-stiterunt, cognoscentes quoniam ad tempus corpus circumdatum est eis: et escas quoque invenisse eos, præeunte eis Sophia, et satiatos coisse invicem carnaliter, et generasse Cain, quem de-jectibilis serpens cum filiis suis statim suscipiens evertit, et adimplevit mundiali oblivione, in stultitiam et audaciam immit-tens, ita ut et dum fratrem suum Abel occideret, primus zelum et mortem ostenderit. Post quos secundum providentiam Prunici dicunt generatum Seth, post Noream: ex quibus reliquam multitudinem hominum generatam dicunt, et ab inferiori heb-domade in omnem malitiam immissam, et apostasiam superiori sanctæ hebdomadæ, et idolatriam, et reliquam universam con-temtionem, cum contraria eis esset semper mater invisibiliter, et proprium salvaret, hoc est, humectationem luminis. Sanctam autem hebdomadam septem stellas, quas dicunt planetas, esse volunt, et projectibilem serpentem duo habere nomina, Michael et Samael, dicunt. Iratum autem Ialdabaoth hominibus, quoniam eum non colebant, neque honorificabant, quasi Patrem et Deum diluvium eis immisisse, ut omnes simul perderet. Contra stante autem et hic Sophia, salvatos eos esse qui circa Noë erant in arca, propter humectationem illius luminis quod ab ea erat, per quam iterum adimpletum esse mundum homini-bus: ex quibus quendam Abraham elegisse et ipsum Ialdabaoth, et testamentum posuisse ad eum, si perseveraverit semen ejus serviens ei, dare ei hæreditatem terræ. Post per Moysen eduxisse ex Ægypto eos qui ab Abraham essent, et dedisse eis legem, et fecisse eos Judæos, ex quibus elegisse septem dies, quos et sanctam hebdomadam vocant. Et unusquisque eorum suum præconem assumit ad gloriandum, et Deum annunciandum, uti et reliqui audientes glorias, servirent et ipsi his qui a prophetis annunciantur dii. Sic autem prophetas distribuunt: hujus quidem Ialdabaoth Moysen fuisse, et Jesum Nave, et Amos, et Abacuc: illius autem Iao, Samuel, et Nathan, et Jonam, et Michæam: illius autem Sabaoth, Heliam, et Joel, et Zachariam: illius autem Adonai, Esaiam, et Ezechiel, et Jeremiam, et Daniel: illius autem Eloi, Tobiam, et Aggæum: illius autem Orei, Micheam, et Nahum : illius autem 2 Astanfei, Hesdram, et Sophoniam.
6. Horum igitur unusquisque glorificans suum patrem et Deum, Sophiam et ipsam per eos multa locutam esse de Primo Homine et incorruptibili Eone, et de illo Christo, qui sit sur-sum, dicunt, præmonentem et remorantem homines in incorrup-tibile lumen, et in Primum Hominem, et in descensionem Christi: in quibus conterritis principibus, et admirantibus novitatem in his quæ a prophetis annuntiabantur, operatam esse Prunicum per Ialdabaoth nescientem quid faciat, duorum hominum factas esse emissiones: alterum quidem de sterili Elizabeth, alterum autem ex Maria Virgine. Et quoniam non haberet eadem ipsa requiem, neque in cœlo, neque in terra, contristatam invocasse in adjutorium matrem. Mater autem ejus, Prior Fœmina, miserata est super pœnitentia filiæ, et postulavit a Primo Homine adjutorium ei mitti Christum : qui et descendit emissus ad sororem suam, et ad humectationem luminis. Cognoscentem autem eam, quæ deorsum est Sophiam, descendere ad fratrem ejus, et annuntiasse ejus adventum per Johannem, et præparasse baptismum pœnitentiæ, et ante adaptasse Jesum, uti descendens Christus inveniat vas mundum, et uti per filium ejus Ialdabaoth fœmina a Christo annuntiaretur. Descendisse autem eum per septem cælos, assimilatum filiis eorum dicunt, et sensim 4 eorum evacuasse virtutem. Ad ipsum enim universam humectationem luminis concurrisse dicunt, et descendentem Christum in hunc mundum, induisse primum sororem suam Sophiam, et exultasse utrosque refrigerantes super invicem : et hoc esse sponsum et sponsam definiunt. Jesum autem quippe ex Virgine per ope-rationem Dei generatum, sapientiorem, et mundiorem, et jus-tiorem hominibus omnibus fuisse; 5[in] Christum perplexum Sophiæ descendisse, et sic factum esse Jesum Christum.
7. Multos igitur ex discipulis ejus non cognovisse Christi descensionem in eum dicunt: descendente autem Christo in Jesum, tunc coincepisse virtutes perficere, et curare, et annun- tiare incognitum patrem, et se manifeste Filium Primi Hominis confiteri. In quibus irascentes principes et Patrem Jesu, ope- ratos ad occidendum eum : et in eo cum adduceretur, ipsum quidem Christum cum Sophia abstitisse "in incorruptibilem Æonem dicunt; Jesum autem crucifixum: non autem oblitum 3suum Christum, sed misisse desuper virtutem quandam in eum, quæ excitavit eum in corpore, quod et corpus 4 animale et spiri- tale vocant: mundialia enim remisisse eum in mundo. Viden- tes autem discipuli resurrexisse eum, non eum cognoverunt, sed ne ipsum quidem Jesum cujus gratia a mortuis resurrexit. Et hunc maximum errorem inter discipulos ejus fuisse dicunt, quo- niam putarent eum in corpore mundiali resurrexisse, ignorantes quoniam caro et sanguis regnum Dei non apprehendunt. Confirmare autem volunt descensionem Christi et ascensionem ex eo, quod neque ante baptismum, neque post resurrectionem a mortuis, aliquid magni fecisse Jesum dicant discipuli, ignorantes adunitum esse Jesum Christo, et incorruptibilem Æonem 'heb- domadi: et mundiale corpus animalium dicunt. Remoratum autem eum post resurrectionem 'xvIII mensibus, et sensibi-litate in eum descendente didicisse, quod liquidum est: et paucos ex discipulis suis, quos sciebat capaces tantorum myste-riorum, docuit hæc, et sic receptus est in cœlum, Christo sedente ad dexteram Patris Ialdabaoth, uti animas eorum, qui cognoverunt eos, post depositionem mundialis carnis recipiat in se, ditans semetipsum, patre ejus ignorante, sed ne vidente quidem eum, uti in quantum Jesus semetipsum ditat in sanctis animabus, in tantum Pater ejus in detrimentis factus demino-retur, evacuatus a virtute sua per animas. Jam enim non habiturum eum animas sanctas, ut rursus demittat eas in sæcu-lum, sed tantum eas quæ sunt ex substantia ejus, id est, quæ sunt ex insufflatione. Consummationem autem futuram, quando tota humectatio spiritus luminis colligatur, et abripiatur in Æonem incorruptibilitatis.
8. Tales quidem secundum eos sententiæ sunt: a quibus, velut Lernæa hydra, multiplex capitibus fera de Valentini schola generata est. Quidam enim ipsam Sophiam serpentem factam dicunt: quapropter et contrariam exstitisse factori Adæ, et agnitionem hominibus immisisse, et propter hoc dictum ser-pentem omnium sapientiorem. Sed et propter positionem ³in-testinorum nostrorum per quæ esca infertur, eo [l. et] quod talem figuram habeant, ostendentem absconsam generatricem serpentis figuræ substantiam in nobis.
9. Alii autem rursus Cain a superiore principalitate. dicunt, et Esau, et Core, et Sodomitas, et omnes tales cognatos suos confitentur; et propter hoc a factore impugnatos, neminem ex eis male acceptos [mala acceptasse]. Sophia enim illud quod proprium ex ea erat, abripiebat ex eis ad semetipsam. Et hæc Judam proditorem diligenter cognovisse dicunt, et solum præ cæteris cognoscentem veritatem, perfecisse proditionis mysterium: per quem et terrena et cœlestia omnia dissoluta dicunt. Et confinctionem afferunt hujusmodi, Judæ Evange-lium illud vocantes. Jam autem et collegi eorum conscrip-tiones, in quibus dissolvere opera Hysteræ adhortantur; 3Hy-steram autem fabricatorem cæli et terræ vocant: nec enim aliter salvari eos nisi per omnia eant, quemadmodum et Carpo-crates dixit. Et in unoquoque peccatorum et turpium opera-tionum angelum assistere, et operantem audire audaciam et immunditiam inferre, id quod inest ei operationi, angeli nomine dicere: 50 tu angele, abutor opere tuo: O tu illa potestas, per-ficio tuam operationem. Et hoc esse scientiam perfectam, sine tremore in tales abire operationes, quas ne nominare quidem fas est.
САР. 29
Quibus temporibus fuerunt omnes, qui prædicti sunt, et a quibus initia et doctrinas acceperunt.
A TALIBUS matribus, et patribus, et proavis eos qui a Valentino sint, sicut ipsæ sententiæ et regulæ ostendunt eos, necessarium fuit manifeste arguere, et in medium afferre dog-mata ipsorum, si qui forte ex iis pœnitentiam agentes, et con-vertentes ad unum solum conditorem et Deum factorem univer-sitatis, salvari possint: reliqui autem non jam abstrahantur a prava quasi verisimili suasione eorum, putantes majus et ali-quid altius ab iis scituros se mysterium; sed a nobis bene dis-centes quæ ab illis male docentur, derideant quidem doctrinam eorum, illorum autem misereantur, qui adhuc in his tam miser-rimis et instabilibus fabulis tantam elationem assumserunt, ut meliores semetipsos reliquis propter talem agnitionem, imo ig-norantiam, arbitrentur. 1 Delectatio autem eorum hæc est; sive adversus eos victoria est sententiæ eorum manifestatio. Quapropter conati sumus nos universum male 3 compositum vul-peculæ hujus corpusculum in medium producere, et aperte facere manifestum. Jam enim non multis opus erit sermonibus ad evertendum doctrinam eorum, manifestam omnibus factam. Quemadmodum 4 bestiæ alicujus in sylva absconditæ, et inde im-petum facientis, et multos vastantis, qui segregat et denudat syl-vam, et ad visionem perduxit ipsam feram, jam non elaboravit ad capiendam, 'videntes quoniam ea fera fera est: ipsis enim adest videre et cavere impetus ejus, et jaculari undique, et vul-nerare, et interficere vastatricem illam bestiam. Sic et nobis, cum in manifestum redegerimus eorum abscondita et apud se tacita mysteria, jam non erit necessarium multis destruere eorum sententiam. Adest enim et tibi, et omnibus qui tecum sunt, ad hæc quæ prædicta sunt exerceri, et evertere nequam ipsorum doctrinas et inconditas, et apta veritati ostendere dogmata. Cum igitur hæc sic se habeant, quatenus promisi, secundum nostram virtutem inferemus eversionem ipsorum, omnibus eis contradicentes in sequenti libro: (enarratio enim in longum pergit, ut vides) et viatica quoque dabimus ad ever-sionem ipsorum, occurrentes omnibus sententiis secundum narrationis ordinem, ut simus non tantum ostendentes, sed et vulnerantes undique bestiam.