Βιογραφία
Δεν υπάρχουν πληροφορίες για τα πρώτα χρόνια της ζωής του Σεραπίωνα. Πιθανόν σπούδασε στη Διδασκαλεία της Αλεξάνδρειας. Μετά από κάποιο διάστημα, ο Σεραπίων ανέλαβε την ηγεσία μιας μονής. Ήταν φίλος του όσίου Αντωνίου του Μεγάλου και του αγίου Αθανασίου του Μεγάλου, με τον οποίο διατηρούσε μακροχρόνια αλληλογραφία. Μετά από μερικά χρόνια, χειροτονήθηκε επίσκοπος της πόλης Θμούις στην Κάτω Αίγυπτο.
Ως επίσκοπος, ο Σεραπίων συμμετείχε στη Συνόδου της Σαρδικής, όπου, όπως και ο Αθανάσιος, υπερασπίστηκε το Νικαιώ Σύμβολο της Πίστης εναντίον των Αρειανών.
Στην σχετικά ήρεμη περίοδο μεταξύ 346–356 μ.Χ., ο Σεραπίων πιθανόν διοικούσε την επισκοπή του ειρηνικά. Παράλληλα, διατηρούσε στενή σχέση με τον όσιο Αντώνιο. Το 353 μ.Χ., ο Άγιος Αθανάσιος έστειλε τον Σεραπίωνα και άλλους τέσσερις επισκόπους της Αιγύπτου σε πρεσβεία προς τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Κωνστάντιο Β΄ (337–361 μ.Χ.), για να απωθήσει ξανά τις διαβολές των Αρειανών εναντίον του. Ωστόσο, η πρεσβεία δεν είχε επιτυχία και ο Αθανάσιος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει ξανά την Αλεξάνδρεια, φεύγοντας από τους διωγμούς. Κατά τη διάρκεια της τρίτης εξορίας του, ο Άγιος συνέχιζε την αλληλογραφία με τον Σεραπίωνα· σώζεται μία επιστολή του Αθανασίου προς αυτόν.
Μετά την εξορία του Αγίου Αθανασίου, αλλά όχι αργότερα από το 359 μ.Χ., ο Σεραπίων αντιμετώπισε μια νέα αίρεση στην επισκοπή του: μια ομάδα Χριστιανών που δίδασκε ότι το Άγιο Πνεύμα είναι κτίσμα. Επιθυμώντας να μάθει πώς να αντιμετωπίσει αυτή τη διδασκαλία, ο Σεραπίων ζήτησε συμβουλές από τον Άγιο Αθανάσιο, ο οποίος του απάντησε με μια σειρά επιστολών.
Πριν από το θάνατό του, ο επίσκοπος Σεραπίων εκτοπίστηκε από τον θρόνο του υπό την πίεση των Αρειανών (ο Αρειανός επίσκοπος Πτολεμαίος ανέλαβε τη θέση του). Απεβίωσε μετά το 362 μ.Χ.
Ο Σεραπίων απολάμβανε μεγάλη πνευματική υπόληψη στην Ορθόδοξη Εκκλησία του 4ου αιώνα. Η ασκητική του διδασκαλία παρατίθεται από τον Ευάγριο Πόντιο σε ίση θέση με τα λόγια των αγίων Γρηγορίου του Θεολόγου, Βασιλείου του Μεγάλου και Αθανασίου του Μεγάλου. Ένας κατάλογος των έργων του σώζεται στον μακάριο Ιερώνυμο του Στριδώνα, σύμφωνα με τον οποίο ο Σεραπίων «δημοσίευσε ένα εξαιρετικό βιβλίο κατά της διδασκαλίας των Μανιχαίων, καθώς και ένα βιβλίο για τις επιγραφές των ψαλμών και ωφέλιμες επιστολές προς διάφορα πρόσωπα». Το όνομά του φέρει ένας Ευχολόγιος, ο οποίος σώζεται σε ένα χειρόγραφο του 11ου αιώνα στο Άθω. Ο ρόλος του Σεραπίωνα στη δημιουργία μεμονωμένων προσευχών της συλλογής, καθώς και ολόκληρης της συλλογής, παραμένει ασαφής.
Συχνά συγχέεται με τον όσιο Σεραπίωνα τον Σινδονίτη (μνήμη 20 Απριλίου και 27 Μαΐου ν.η.), αλλά πρόκειται για διαφορετικά πρόσωπα.